1908 – 10
Tượng Menkaure: Reisner ở Giza
1908 Nghĩa địa Qurna của Pettrie
Khám phá / khai quật 1908 – 10 bởi George A. Reisner
Địa điểm Giza (Kim tự tháp Menkaure)
Thời kỳ Vương quốc cổ, Triều đại thứ 4, Vương triều Menkaure 2490 - 2472 trước CN.
“Các khai quật của Reisner ở hai đền thờ [Menkaure]... mang lại những kho tàng gây náo động dư luận... Tôi sống lại với ông ta những giây phút kích động khi mở cửa từ phòng này đến phòng khác đầy tác phẩm điêu khắc đến kinh ngạc. Hai đầu tượng của nhà vua bằng thạch cao tuyết hoa, năm tượng toàn thân, và bộ ba trên đá phiến. Ông ta khó mà kiềm chế được mình...”
JOSEPH LINDON SMITH
“Người phát hiện của những anh hùng người Ethiopi, Asphalta và Concreta!”
HERBERT E. WINLOCK
Sinh ở lndianapolis, 05/11/1867. AB, AM , Ph. D. Harvard; 1893- 96, nghiên cứu ngành A- xi-ri học ở Berlin, chuyển sang ngành Ai Cập học với Kurt Sethe. Phụ tá tạm thời Bảo tàng Berlin 1895 – 96. Giảng viên về Xê-mít học, Đại học Harvard 1896 – 97. Giám đốc của đoàn thám hiểm Ai Cập của Phoebe Apperson Hearst và giảng viên của Hearst, Đại học California 1899 - 1905. Phụ tá giáo sư, khảo cổ học Xê-mít, Harvard 1905 - 10. Nghiên cứu khảo cổ học Nuy-bi, 1907 - 1909; Giám đốc đoàn thám hiểm Ai Cập Harvard - Boston, và phụ tá giáo sư ngành Ai Cập học, Harvard, 1910. Phụ trách về nghệ thuật Ai Cập, Bảo tàng Mỹ thuật Boston, 1910 -42; Giáo sư Ai Cập học, Đại học Harvard, 1914 -42, đào bới cả ở Ai Cập và Xu- đăng. Mất năm 1942, để lại những ghi chép khảo cổ học cho Bảo tàng Boston, và “một sưu tập 130 truyện trinh thám” cho Harvard.
(Trái) Một tượng đôi Menkaure và một hoàng hậu không tên nguyên vẹn - phát hiện cuối cùng và lớn nhất của Reisner ở Giza - lần đầu tiên được nhà khảo cổ học tiết lộ vào ngày 18/01/1910. (Phải) Một trong ba bức tượng toàn thân và một mẩu bộ ba Menkaure được George Reisner phát hiện năm 1908: vua đội vương miện của Thượng Ai Cập, đứng giữa Isis và nữ thần quận thứ 17 của Thượng Ai Cập.
Georges A. Reisner, Petrie người Mỹ, bắt đầu sự nghiệp học giả của mình trong các văn bản Cận đông cổ xưa trước khi bị quyến rũ bởi sự hấp dẫn của ngành Ai Cập học khi làm việc với Adoif Erman và Kurt Sethe ở Berlin. Hai năm làm việc kết quả là quyển Tổng mục lục (Catalogne général) của Bảo tàng Cairo (bùa chú, thuyền bè, và bình đựng di hài), kế đó là một lời mời làm Giám đốc thực địa khu vực khai thác cho một đoàn thám hiểm của Đại học California do bà Phoebe Hearst, mẹ của nhà đại tư bản báo chí Mỹ William Randolph Hearst tài trợ. Ở Deir el-ballas và Naga el-deir, Reisner có kinh nghiệm quý báu như một nhà khảo cổ học “bụi”, trước khi được bổ nhiệm vào vị trí tất nhất: phụ tá giáo sư ngành Ai Cập học ở Harvard và giám đốc đoàn thám hiểm phối hợp do Harvard và Bảo tàng Mỹ thuật Boston tài trợ ở Giza.
| CÁC ĐỊA ĐIỂM KHAI QUẬT CỦA G. A. REISNER Ở AI CẬP |
| ĐỊA ĐIỂM | NĂM KHAI QUẬT |
| el-Ahaiwa | 1900* |
| Deir el-Ballas | 1900 – 01* |
| Deir el-Bersha | 1915** |
| Giza | 1903 – 05*, 1905 – 10**, 1912 – 16**, 1923 – 37** |
| Kafr Ghattati | 1924** |
| Koptos | 1899 – 1900*, 1923** |
| Mesheikh | 1912** |
| Mesaid | 1910**, 1913* |
| Naga el-Deir | 1901 – 04**, 1912**, 1923 – 24** |
| Naga el-Hai | 1913** |
| Sheikh Farag | 1913**, 1923 – 24** |
| Zawiyet el-Aryan | 1910 – 11** |
| * Cho Đại học California, Berkelay * * Cho Bảo tàng Mỹ thuật Boston/Đại học Harvard |
(Trái) Đầu tượng Menkaure bằng thạch cao tuyết hoa (nhận được nhớ chiếc mũi hơi to).Vua đội một khăn phủ đầu nemes - một chi tiết bất thường (xuất hiện lại vào cuối thời pharaon cai trị) là đường uốn cong xuất phát từ dưới dải lông mày. (Phải) Tượng khổng lồ của Menkaure bằng thạch cao tuyết hoa, giờ ở Boston. Người ta nghĩ rằng chiếc đầu nhỏ ngoại lệ này là kết quả của một sự thay đổi thiết kế vào phút chót - từ vương miện trắng hẹp đến nemes rộng khiến cho không đủ vật liệu để làm cho đạt những tỷ lệ thật.
Công việc của Reisner ở Giza là mọi thứ mà những quy chế này có thể cung ứng - thận trọng thực hiện, ghi chép tài liệu kỹ lưỡng, và may mắn vô số kể trong các phát hiện. Vị giám đốc này cũng thiếu chủ kiến một cách rõ rệt, tránh sự ngạo mạn thực dân, nên đôi khi làm hỏng ngay cả những khai quật tốt nhất: người Ai Cập làm việc với ông ta chứ không phải cho ông ta. Như mọi người nhận xét: một người vô tư như thế sẽ gặt hái được nhiều phần thưởng, như cách làm của Reisner đã chứng minh - hoàn toàn bất ngờ, là một fellah đã tìm được từ đống xà bần của nhà khai quật ở Deir ei-Ballas – cuộn giấy cói y học vô cùng quan trọng của Hearst.
Công việc ở Giza nổi tiếng không phải vì những phát hiện về văn bản mà là có được khá phong phú tác phẩm điêu khắc hoàng gia thời Vương quốc cổ ở Kim tự tháp Menkaure và các đền thờ ở Thung lũng, những khu vực quan trọng mà Reisner vô cùng may mắn được chỉ định như ông đã ghi:
“Trước cuộc khai quật của các đền thờ của Mycerinus (Menkaure), người chỉ biết có 13 bức tượng và tượng nhỏ của các vua Triều đại IV... Trong các đền thờ của Mycerinus, đoàn thám hiểm Harvard – Boston tìm thấy 17 bức tượng được bảo quản tốt như nhau và được bổ sung 15 bức tượng nhỏ thể hiện tám giai đoạn của việc tạo tác một bức tượng... Các hiện vật phong phú này đã nảy sinh yêu cầu cần thiết phải duyệt lại lịch sử nghệ thuật Ai Cập suốt thời kỳ sáng tạo lớn...”
1908 - NGHĨA ĐỊA QURNA CỦA PETRIE
Flinders Petrie bỏ ít thời gian trong cuộc đời khai quật của mình ở Thebes, nhưng ông đã gặt hái được nhiều kết quả. Kháng phá của ông ở Dra Abu’l – Naga suốt mùa Đông 1908 – 09 là một cái hố cạn chứa tượng của phụ nữ và một cậu bé cho thấy đó là khai quật quan trọng và đáng chú ý. Quan tài chính là của Triều đại thứ 17, trang trí rishi (lông chim), vẽ và làm cho sáng lên bằng vàng, bới nắp và đáy chạm từ một khối gỗ duy nhất. Quan tài nhỏ hơn, hình chữ nhật kèm theo một chiếc ghế bằng gỗ vỡ vụn, hai ghế đẩu có khung bằng gỗ, một hộp gỗ và một giỏ bằng bấc, cùng với một đòn gánh với 16 chậu gốm treo trong các tấm lưới. Cả hai mộ này còn vẹn toàn và trang hoàng bên ngoài bằng vàng hay những vòng bằng electrum, hột, bông tai, nịt và vòng cổ. Hai người ở đây chắc là những thành viên thứ yếu thuộc hoàng tộc của Thebes, mặc dù tên tuổi họ không được ghi lại. Tập hợp những hiện vật khai quật được, được giao cho Petrie toàn quyền và trưng bày ở Bảo tàng ở Edinburg (1909.527), nơi chúng được làm mới và nghiên cứu chi tiết.
