TẠI SAO DÙNG NỒI ÁP SUẤT DỄ NINH CHÍN THỨC ĂN HƠN?
Nồi áp suất có nghĩa là áp suất trong nồi rất cao. Tại sao khi áp suất cao, thức ăn trong nồi mau chín hơn?
Dưới áp suất không khí tiêu chuẩn, điểm sôi của nước là 100oC. Dùng nồi bình thường để nấu thức ăn, nhiệt độ trong nồi không thể đạt tới 100oC được. Nếu tăng thêm nhiệt hoặc tăng mức lửa chỉ có thể làm cho nước từ trạng thái lỏng biến thành trạng thái khí, tức là xảy ra hiện tượng bay hơi. Nhiệt độ bản thân nước không thể vượt quá 100oC đó là vì các phân tử nước ở 100oC có đủ năng lượng để thoát ra khỏi sự ngăn cản của các phân tử không khí và biến thành hơi nước. Nhưng nếu tăng áp suất không khí xung quanh thì các phân tử nước phải có nguồn năng lượng lớn hơn mới có tử thoát khỏi ''sự coi giữ'' của các phân tử không khí, rồi bay vào không khí và biến thành hơi nước. Năng lượng của phân tử nước hoàn toàn được quyết định bởi nhiệt độ bản thân nước, nhiệt độ càng cao, năng lượng của phân tử nước cũng càng cao. Vì vậy để cho nước trong nồi sôi ở điểm sôi càng cao và nấu chín thức ăn, cần phải tăng áp suất trong nồi.
Trên mặt đất, áp suất khí quyển mà vật thể phải chịu là khoảng l01,3 atmotphere. Nếu đi sâu xuống lòng đất, độ sâu mỗi lần tăng 1000m, cùng với sự tăng lên của áp suất, điểm sôi của nước sẽ tăng lên 3oC. Trong các giếng quặng sâu tới 300m, nước phải đạt tới 101oC mới có thể sôi. Nếu muốn nước sôi ở 200oC, vậy thì áp suất trong nồi phải đạt tới 1418,2 atmosphere.
Dựa vào nguyên lý trên con người đã chế tạo ra nồi áp suất là tính năng kín rất tốt. Khi nước đạt tới 100oC và bắt đầu sôi, các phân tử hơi nước không thể thoát ra được từ trong nồi khiến cho áp suất trong nồi dần dần tăng cao. Việc tăng cao của áp suất lại dẫn đến sự tăng cao của điểm sôi, thế là thức ăn trong nồi có thể tiếp tục hấp thu nhiệt lượng, vì vậy thức ăn mới nhanh chín. Nhiệt độ trong nồi áp suất thường có thể đạt tới trên 120oC, dưới nhiệt độ như vậy bột lọc dễ dàng hoá thành dạng hồ, vì thế gạo được nấu chín thành cơm. Để tránh tình trạng áp suất trong nồi quá lớn làm cho nồi bị nứt, trên các nồi áp suất đều có lắp cửa mở an toàn. Khi áp lực trong nồi vượt quá giá trị quy định, một phần hơi nước cao áp sẽ xông lên cửa mở an toàn và thoát ra ngoài, giúp cho nồi luôn giữ được áp suất nhất định.
Trong trường hợp áp suất thấp, điểm sôi của nước cũng sẽ hạ xuống. Ví dụ đun nước trên đỉnh núi Chomolungma, nước đạt tới 73,5oC là đã bắt đầu sôi. Dưới nhiệt độ như vậy, thức ăn rất lâu chín vì vậy mà ở các cao nguyên nơi có áp suất thấp, dùng nồi áp suất để đun nấu thức ăn là cách có hiệu quả nhất.
