THỜI NIÊN THIẾU
Isaac Newton sinh ngày 25 tháng 12 năm 1642. Theo lịch mới (lịch Gregorius) mà người Anh chưa vội áp dụng ở nước mình, thì đó là ngày 4 - 1 - 1643. Dù sao thì về sau người Anh vẫn coi ngày này thuộc năm 1642, bởi vì ngày 25- 3 mới được coi là ngày đầu năm mới. Cha Newton cũng có tên là Isaac, và là chủ một trang trại nhỏ làng Woolsthorpe thuộc hạt Lincolnshire. Ông mất trước khi con trai ra đời 3 tháng. Đứa trẻ bị đẻ non và còi cọc. Như Newton về sau đã tự diễu mình nhỏ đến mức có thể thả vào một cốc bia. Lạ thay cậu bé vẫn lớn lên và tuổi thọ lại khá dài và không ốm đau nhiều hơn người bình thường. Cuộc đời ông cũng thật lạ: chưa bao giờ ra khỏi nước Anh, thậm chí từ Cambridge không đi đâu quá 200km. Đời ông trải qua nhiều biến cố xã hội như cách mạng tư sản Anh, án treo cổ vua Charles I năm 1649, chế độ bảo quốc (nền độc tài quân sự) của Oliver Cromwell hình thành năm 1653, tồn tại được 7 năm, sự phục hồi triều đại Stuart năm 1660; vụ hỏa hoạn lớn ở Luân Đôn năm 1666 - 1669 (thực chất là phế vua này, lập vua khác), cải cách tiền tệ. Tuy nhiên những biến cố nhiễu nhương ấy ít ảnh hưởng đến ông, bởi đời ông luôn phẳng lặng, theo lời một trật tự khắt khe. Vốn tính chi li nguyên tắc và dễ phật ý, Newton thích sống cô độc và rất quý thời gian. Ông không lấy vợ, gần như không yêu đương và hầu như không có bạn.
Cha mẹ Newton vốn là điền chủ. Mẹ ông Hanna Ayscough và bố dượng Barnbas Smith đã sắp sẵn cho Newton cuộc đời gắn với trang trại. Kinh doanh trang trại mang lại lợi nhuận lớn và thu nhập của mẹ ông khiến nhiều nhà quý tộc phải ghen tị. Newton không muốn đi theo con đường bố mẹ đã đi, vì ông chẳng thích làm công việc đồng áng và quản lý đất đai. Sau này khi trở thành giáo sư, thu nhập hàng năm của ông cũng không quá 100 bảng Anh.
May thay cho nhân loại, Newton được mẹ cho đi học: đầu tiên ở trường tiểu học trong làng, sau đó lên trường trung học. Người ta phát hiện ở cậu bé trí thông minh tuyệt vời với một trí nhớ đặc biệt. Nhiều kỹ năng đã hình thành từ tuổi ấu thơ đã giúp ích cho ông sau này. Isaas say mê sáng tạo. Ông làm ra mẫu cối xay, bánh xe quay nhờ chuyển động của chuột, nhiều loại đồng hồ, đèn chiếu và những cánh diều bay lượn trên không trung để dọa hàng xóm.
Khi Newton 17 tuổi, mẹ ông quyết định học như thế là đủ và đã đến lúc ông phải bắt tay vào nghiệp nhà cầm lấy cái cày và cái liềm. Newton thất vọng vô cùng và có lần đã doạ mẹ là sẽ đốt cơ ngơi của bà. May nhờ người cậu là William Ayscough thuyết phục, bà cho Isaac tiếp tục vào đại học. Thế là năm 1661, Newton trở thành sinh viên trường Trinity (Thánh Ba Ngôi) thuộc Đại học tổng hợp Cambridge.
Sinh viên trường này chia thành nhiều đẳng cấp, trong đó đẳng cấp nghèo không đủ ăn và cần được trợ cấp học bổng. Muốn nhận học bổng, sinh viên nghèo phải giúp việc cho các thầy và các sinh viên khoá trên. Việc Newton phải nhận học bổng là do tính bủn xỉn của mẹ ông, người miễn cưỡng nghe theo lời khuyên của em bà.
Tuy vậy, đến năm 1644 Newton đã thay đổi được hoàn cảnh một cách đáng ngạc nhiên. Ông trở thành “học giả” (scholar) và có điều kiện tiếp tục con đường khoa học sau khi tốt nghiệp đại học. Một năm sau ông nhận bằng cử nhân như vậy là khá sớm so với địa vị và tuổi tác của ông. Bây giờ thì Newton đã có thể nghiên cứu những gì ông muốn. Tóm lại, ông sử dụng tối đa quyền tự do của mình vào những thí nghiệm và miệt mài với những công trình khoa học.
Cách học của Newton cũng khá độc đáo. Ông không thích đọc tác phẩm của Euclid. Ông coi ''Những nguyên lý'' của Euclid là “chuyện vớ vẩn” nhưng lại thích đọc ''Hình học'' của Descartes. Ông đọc một cách say sưa ''Đối thoại về hai hệ thống thế giới'' của Galilei qua bản dịch tiếng Anh và một công trình đồ sộ khác là cuốn ''Trò chuyện và những chứng minh toán học liên quan đến hai môn học mới là cơ học và các định luật rơi'' cũng của nhà bác học người Ý này. Newton quan tâm nhiều đến các công trình của Kepler về quang học cũng như triết lý nguyên tử của Epicurus (341 - 270 tr.CN) và Pierre Gassendi (1592 - 1655).
Newton cũng quan tâm tới thuật giả kim và thần học. Được độc lập nghiên cứu, ông trang bị khá đầy đủ cho phòng thí nghiệm và gần như không rời căn phòng, dành hết thời gian cho thuật giả kim.
