VIÊN MINH VIÊN – VƯỜN HOA CỦA VẠN VƯỜN HOA
Viên Minh Viên bắt đầu được xây dựng từ đời Vua Khang Hy nhà Thanh đến đời Vua Càn Long thì hoàn thành. Khu công viên này có những đặc điểm sau:
1) Xây dựng trên một khu đất bằng phẳng có hồ lớn như Hồ Phúc Hải mỗi chiều rộng tới 60 mét, nằm giữa công viên, trong hồ có đảo. Ngoài Hồ Phúc Hải còn nhiều hồ nhỏ khác có hồ rộng vài ba trăm mét, có những sông lạch nối liền các hồ to nhỏ với nhau kết thành một dải nước trong xanh trông rất hữu tình, thơ mộng.
2) Vườn trong vườn: Ba vườn hoa trong Viên Minh Viên rất rộng. Nó cùng với nhiều cụm vườn hoa nhỏ vừa có tính riêng biệt lại vừa có sự liên kết với nhau thành một cảnh quan đặc sắc nhiều màu vẻ. Ở đây còn dựng Điện Chính Đại Quang Minh, có “Bồng đảo Dao Đài”, có "Vạn Phương An Hòa"... là những kiến trúc vừa là nơi Vua ngự lãm, vừa có ý nghĩa tượng trưng cho cảnh đẹp chốn Thần tiên. Qua mấy lần ngự giá xuống vùng Giang Nam, xúc động trước cảnh đẹp, Vua Càn Long muốn thu nhỏ những thắng cảnh đó vào trong Viên Minh Viên, nên ở đây có phố mua bán kiểu phố nước ở Tô Châu, có “Tam đàn ánh nguyệt”, ''Liễu Lang vấn điểu", ''Bình hồ thu nguyệt" những cảnh quan nổi tiếng ở Tây Hồ, Hàng Châu.
3) Các kiểu dáng kiến trúc ở đây có nhiều vẻ, có cái hình chữ nhật, cái hình vuông, hình chữ công, chữ điền, chữ u, chữ thập ngoặc hoặc hình thước thợ, hình cánh quạt, hình bán nguyệt, các mái của cung điện, lầu các cũng tùy theo từng khu vực mà dựng các kiểu mái khác nhau như mái kiểu Yết Sơn, Huyền Sơn hoặc Ngạnh Sơn. . . Các đình cũng có nhiều kiểu khác nhau, có đình tứ giác, đình lục giác, đình bát giác, đình hình tròn và đình chữ thập. đặc biệt, nơi đây còn có ''Lưu thủy Đình''. Hành lang có loại thẳng, loại gấp khúc, có cái như đang bò lên dốc, cái cao, cái thấp, thật nhiều dáng vẻ. Vua Càn Long còn cho xây dựng ở phía Bắc Trường Xuân Viên một loạt kiến trúc bằng đá theo kiểu phương Tây do giáo sĩ và là họa sĩ người Italia thiết kế. Công trình này được trang trí bằng những tấm thạch điêu và xung quanh kiến trúc theo kiểu vườn hoa Châu Âu với nhiều loại hoa và có vòi phun nước. Đây là lối kiến trúc phương Tây lần đầu tiên đã xuất hiện tại nơi này.
Đời Vua Ung Chính đã xây dựng nên 24 cảnh đẹp, đến đời Càn Long có thêm 20 cảnh, cộng với 30 cảnh ở Trường Xuân Viên và 30 cảnh ở Vạn Xuân Viên, tất cả rộng tới trên 5000 mẫu với hơn một trăm cảnh đẹp nên có người phương Tây đã nói Viên Minh Viên là “Vườn hoa của vạn vườn hoa”.
