ÁP LỰC VÀ ÁP SUẤT
Khi ta đứng trên mặt đất, đôi chân sẽ tác dụng một lực lên mặt đất. Khi ta đóng một cái đinh lên tường, đầu đinh nhọn sẽ tác dụng lên tường một lực. Dùng tay nắm chặt một cái bình, bình cũng chịu một lực tác dụng nào đó. Do khi bị ép mà sinh ra lực, người ta gọi lực sinh ra là áp lực.
Khi ta để một viên gạch lên một bãi cát theo hai vị thế đứng và nằm, tuy viên gạch tác dụng lên cát với cùng một áp lực bằng trọng lực viên gạch nhưng độ lún của viên gạch lên cát không giống nhau. Đó là vì khi viên gạch để nằm thì áp lực tác dụng lên bề mặt lớn hơn, mỗi đơn vị diện tích trên mặt cát chịu áp lực nhỏ lên viên gạch lún ít. Trái lại khi viên gạch ở vị thế đứng thì sức ép tác dụng lên bề mặt nhỏ hơn, mỗi đơn vị diện tích của mặt cát chịu sức ép lớn hơn nên viên gạch bi lún sâu hơn. Người ta gọi sức ép tác dụng lên đơn vị diện tích bề mặt của vật thể là áp suất. Nếu vật thể chịu áp suất càng lớn thì sức ép tác dụng càng có hiệu quả rõ rệt hơn lên vật thể. Khi viên gạch để nằm thì áp suất bé, khi viên gạch để đứng thì áp suất lớn.
Trong thực tế sản xuất cũng như cuộc sống hàng ngày người ta vẫn hay dùng cách tăng diện tích tiếp xúc để giảm áp suất. Ví dụ khi vác một bọc sách có diện tích rộng trên lưng sẽ cảm thấy dễ chịu hơn khi vác một bao sách cùng trọng lượng nhưng có diện tích bé hơn. Khi đi qua một vũng bùn nếu có lót một tấm ván thì đi dễ hơn vì không bị lún xuống bùn. Máy kéo cỡ lớn, xe tăng, phải lắp bánh xích lớn; đường ray xe lửa không đặt trực tiếp trên đường mà phải đặt trên tà vẹt gỗ.
Nhưng cũng có trường hợp phải dùng cách giảm nhở diện tích để tăng áp suất. Ví dụ các loại dao, búa người ta phải mài lưỡi thật mỏng cho dao búa được sắc. Đinh, kim, dùi phải mài mũi cho nhọn để dễ làm việc. Có loại bơm tiêm thuốc không cần có kim, trông bề ngoài giống như một cây cây súng ngắn, “mũi súng” rất nhỏ. Người ta dùng dung dịch thuốc làm đạn. Khi cần tiêm thuốc chỉ cần hướng “mũi súng” vào chỗ cần tiêm, bấm cò súng, lập tức phun ra một tia dung dịch thuốc có tốc độ rất lớn và xuyên vào gia với áp suất rất lớn, thuốc sẽ nhanh chóng đi vào cơ thể và người bệnh sẽ không cảm thấy đau đớn chút nào.
