Bệnh lao đã xuất hiện từ bao giờ và ở đâu?
Khó nói! Từ lâu người ta đã nghĩ rằng trực khuẩn đã tiến hóa từ Mycobacterium bovis gây bệnh lao ở bò. Con người có thể đã bị nhiễm khuẩn từ động vật ở thời kỳ đồ đá mới vào lúc định cư và xuất hiện nông nghiệp. Nhưng các nghiên cứu về phát sinh loài được thực hiện từ 10 năm nay đã phủ nhận kịch bản này. Trên thực tế, vi khuẩn ở bò và người rất có thể có một tổ tiên chung và Mycobacterium tuberculosis gần với tổ tiên này hơn là Mycobacterium bovis.
Những dấu vết không thể phủ nhận của bệnh lao xương (biến dạng cột sống đặc trưng) đã được biết đến từ nhiều nghìn năm nay ở Đông Phi và Nam Mỹ, cũng đã được thấy lại ở các xác ướp Ai Cập và tiền Colombie, là bệnh đạt đỉnh cao vào đầu thế kỷ XIX. Cùng với cuộc cách mạng công nghiệp, các thành phố ở châu Âu có dân số tăng rất nhanh và tràn vào các khu nhà ổ chuột độc hại, nơi nhiều gia đình sống chung chạ và bấp bênh. Bệnh lan truyền nhanh chóng: một phần ba số dân Paris chết vì bệnh lao khi ấy! Vì các điều kiện sống được cải thiện nên bệnh giảm đi. Nhưng nó lại phục hồi trong từng thời kỳ rối loạn, nhất là trong hai cuộc chiến tranh thế giới. Từ những năm l945 trở đi bệnh lại giảm đi nhiều vì sự ra đời các thuốc kháng sinh. Tình hình lại trái ngược ở châu Á và châu Phi (loại trừ vùng phía đông). Cùng với sự di dân, bệnh lao lan truyền từ đó trong các khu đô thi lớn.
