CÂU ĐỐ VÀ CÂU HỎI
l. TRÁI ĐẤT CỦA CHÚNG TA
1. Bạn hiểu như thế nào về “thuyết nhật tâm của Côpecnic”? Hãy trình bày tóm tắt về học thuyết này.
2. Trong Thái dương hệ, những hành tinh nào có vệ tinh xoay quanh? Các hình tinh Thiên Vương, Hải Vương và Diêm Vương được phát hiện từ năm nào? Chúng cách xa Mặt trời bao nhiêu tỉ km?
3. Nếu một người đặt chân lên Mặt trăng, sẽ nhìn thấy Trái đất xuất hiện như thế nào?
4. Trái đất xoay quanh Mặt trời và cách Mặt trời 150 triệu km. Nếu khoảng cách này tăng thêm 1 km, thì thời gian mà Trái đất xoay quanh Mặt trời sẽ phải kéo dài thêm là bao nhiêu? (Giả sử tốc độ chuyển động của Trái đất vẫn như hiện nay).
5. Từ những địa điểm nào trên Trái đất, nếu khởi hành ta chỉ có thể đi được về một hướng?
6. Ở trên Trái đất, nơi nào có chiều dài của bóng người hầu như không thay đổi trong suốt một ngày (24 giờ).
7. Nếu trục Trái đất thẳng góc với mặt phẳng quỹ đạo thì có sự thay đổi các mùa như hiện nay không?
II. SÔNG NGÒI TRÊN THẾ GIỚI
1. Con sông nào trên Trái đất có một bờ nằm ở châu Á và bờ kia nằm ở châu Âu?
2. Có một con sông lớn nổi tiếng ở châu Phi đã uốn khúc dòng của mình qua xích đạo những 2 lần. Cho biết tên con sông đó?
3. Qua hình sau đây, bạn hãy cho biết:
a) Loại sông gì? (Miền núi, đồng bằng).
b) Tính chất của dòng sông và vì sao lại như vậy?
c) Trên bản đồ, loại sông này được biểu hiện như thế nào?
III. BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG THẾ GIỚI
1. Một trong những đại dương lớn nhất thế giới là Thái Bình Dương. Trong hoàn cảnh nào, nhà thám hiểm nào đã đặt lên cho nó như vậy?
2. Trong những hình dưới đây có hình dạng của 4 biển trên thế giới mang tên khác nhau. Đó là những biển nào và ở đâu.
3. Biển nào trên thế giới được mệnh danh là chiếc “gương” sáng rực rỡ dùng để soi chung cho 3 châu lục?
4. Eo biển nào có nhiều đặc trưng: nối liền biển, nối liền 2 đại dương và cũng là nơi chia cắt 2 bán đảo, 2 châu lục và 2 quốc gia?
5. Trong đại dương cũng có sông. Dòng sông này không cạn dòng khi thời tiết khô hanh, không gây lụt lội khi có mưa lớn.
Khối lượng nước của dòng sông - đại dương này nhiều hơn khối lượng nước của toàn bộ các sông trên đất liền cộng lại. Đáy và hai bên bờ sông có nước lạnh, còn chính lòng sông lại là dòng nước nóng chảy xiết.
Bạn hãy cho biết đại dương nào có dòng sông kì lạ, khổng lồ này và mô tả qua hướng đi của nó?
6. Là một bộ phận thuộc Ấn Độ Dương, nó có đặc điểm là hầu như không một con sông nào có dòng chảy đáng kể đổ vào. Cho biết tên biển này? Vì sao biển này có đặc điểm kể trên?
7. Trên bản đồ thế giới, biển nào là hải giới của LB Nga đồng thời là hải giới của 8 quốc gia khác?
8. Biển nào ở Đông Bắc bờ biển Australia có diện tích vào loại lớn nhất thế giới?
9. Ở phía tây Đại Tây Dương, có một biển rất đặc biệt là trên mặt nước bị khối rong khổng lồ phủ kín. Biển đó là biển gì và rộng bao nhiêu km2?
10. Mặc dầu là đại dương lớn nhất thế giới nhưng Thái Bình Dương có số lượng các con sông đổ vào ít hơn so với Đại Tây Dương. Bạn hãy cho biết nguyên nhân kể trên .
11. Theo tính toán của các nhà bác học, độ sâu trung bình của đại dương là 3800m, và độ cao trung bình của mặt lục địa trên mực nước biển là 87m. Vậy, bạn hãy cho biết nơi sâu nhất của đại dương (ở đâu, sâu bao nhiêu mét) và nơi cao nhất của lục địa (ở đâu, cao bao nhiêu mét)? Độ chênh lệch của 2 điểm này là bao nhiêu?
2. Trên thế giới, có biển nào cao hơn hoặc thấp hơn mực nước của đại dương?
13. Trên thế giới, có một biển mà hàm lượng muối ở đây rất cao so với hàm lượng muối của các biển khác trên thế giới. Cho biết tên biển đó? Biển này nằm ở đâu và hàm lượng muối của biển này là bao nhiêu?
14. Đại dương nào có diện tích lớn nhất trong 4 đại dương thế giới?
15. Đại dương nào có diện tích nhỏ nhất trong 4 đại dương thế giới?
16. Vịnh nào lớn nhất thế giới?
17. Biển nội địa nào rộng nhất hoàn cầu?
18. Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương có diện tích là bao nhiêu km2?
19. Bạn cho biết một vài dự án táo bạo nhằm mở rộng diện tích đất liền, xây dựng thành phố trên mặt biển?
IV. ĐỘNG VẬT TRÊN TRÁI ĐẤT
Qua một số chỉ dẫn mô tả khái quát sau đây, bạn hãy cho biết tên loài động vật và nơi sinh sống chủ yếu của nó:
1. Thú vật sống trên mặt đất, ăn cỏ và có nhiều cao lớn nhất trong các loài thú.
2. Động vật có trọng lượng nặng nhất trong các loài thú trên cạn nhưng thức ăn chủ yếu là thực vật.
3. Động vật có vú sống dưới nước, có thân hình đồ sộ và trọng lượng lớn.
4. Động vật có bước nhảy dài hàng chục mét, nuôi con mới đẻ ở túi trước bụng.
5. Loài chim có trọng lượng và thân hình lớn nhất hiện nay trên mặt đất, nhưng không bay được trên không và có khả năng chạy rất nhanh.
6. Loài chim không biết bay mà chỉ biết ngụp, lặn, bơi dưới nước và đi trên mặt đất.
7. Động vật nào được mệnh danh là ''Con thuyền trên sa mạc''.
V. NHẬN BIẾT CÁC QUỐC GIA TRÊN BẢN ĐỒ THẾ GIỚI
1. Các quốc gia nào trên thế giới mà tên nước và tên thủ đô trùng với nhau? Các quốc gia này nằm ở châu lục nào?
2. Thành phố thủ đô của quốc gia nào nằm ở vĩ tuyến gần cực Bắc nhất? Xác định tên quốc gia này ở châu lục nào và nêu vị trí chính xác về vĩ tuyến của thành phố thủ đô kể trên.
3. Thành phố thủ đô ở nửa cầu Nam của nước nào nằm gần cực Nam hơn cả.
4. Kể tên 5 quốc gia ở châu Âu mà du khách có thể tham quan, dạo chơi từ thủ đô tới biên giới, từ Đông sang Tây, từ Bắc xuống Nam với chiều dài không quá 25km.
5. Kể tên các quốc gia trên thế giới lấy tên nước mình là tên các con sông chảy qua.
6. Thủ đô của nước nào ở châu Âu có những đặc điểm sau: mặc dầu ở một xứ rất lạnh nhưng hầu như không thấy ống khói lò sưởi ở các nhà dân và ống khói của các xí nghiệp nhà máy công nghiệp mọc trên bầu trời.
7. Lãnh thổ một nước ở châu Âu không lớn, vị trí nằm sâu trong đất liền và như vậy không có bờ biển. Tuy vậy, chính ở nước này lại có lưu vực của nhiều sông lớn chảy ra 4 biển. Cho biết tên nước, tên các sông và 4 biển mà các sông đó chảy ra?
8. Những nước nào ở châu Phi dùng tên bán đảo, núi, hồ, vịnh, đặt tên cho nước mình?
9. Những nước nào ở châu Âu mà đường biên giới chỉ chung với một nước khác?
10. Ở Nam Mĩ có 2 quốc gia mang tên:
a) Nhà đi biển nổi tiếng thế giới .
b) Người anh hùng của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc.
Cho biết tên 2 nước đó?
11. Trong thời kỳ tiền tư bản chủ nghĩa, bọn da trắng buôn người đã bắt đi một số lượng lớn người châu Phi đa đen sang làm nhân công nô lệ ở cả Bắc, Trung, Nam Mĩ. Tuy nhiên, trên lục địa châu Phi lại có một quốc gia do chính những người da đen từ châu Mĩ trở về và sáng lập một nước mới. Cho biết tên và ngày thành lập của quốc gia này?
12. Mười nước trên thế giới được mệnh danh là ''khổng lồ'' về diện tích và dân số. Trái lại, 10 nước khác cũng được mệnh danh là ''tí hon'' về diện tích và dân số. Kể tên các nước kể trên?
13. Hầu như các quốc gia trên thế giới đều có hải giới . Tuy nhiên, có những 31 nước không có hải giới. Các nước này nằm ở các châu nào? (Tính đến năm 1990).
VI. CÙNG TÊN NHƯNG KHÁC VỊ TRÍ
1. Châu Âu là một châu lục đã được con người biết tới vào loại sớm nhất, nằm ở nửa cầu Bắc. Tuy nhiên, trên bề mặt Trái đất còn có một hòn đảo, một mũi đất cũng mang tên châu Âu (Europe). Bạn hãy xác định trên bản đồ vị trí các nơi đó?
2. Mọi người đều biết rõ nước Đan Mạch nằm ở Bắc Âu. Nhưng, còn có 2 eo biển mang tên ''Eo biển Đan Mạch'' không nằm ở địa phận nước Đan Mạch. Cho biết vị trí các eo biển này?
3. Praha là thủ đô của CH Séc. Nhưng ở nước láng giềng Ba Lan phía Bắc, cũng có một địa phương mang tên là Praha. Bạn hãy xác định địa điểm đó.
4. Matxcơva là thủ đô của LB Nga. Nhưng còn có một ngọn núi cao ở miền Trung Á cũng mang tên Matxcơva. Bạn hãy xác định trên bản đồ địa hình vị trí ngọn núi đó.
5. Nước Pháp là một quốc gia lớn ở châu Âu. Trên thế giới còn có một hòn đảo mang tên quốc gia này?
6. Biển Bêlinhaoden nằm ở châu Nam Cực còn mũi Bêlinhaoden nằm ở vùng nào trên lãnh thổ Nga?
7. NaUy là một quốc gia nằm trên bán đảo Xcandinavi nhưng hòn đảo Na Uy thì nằm ở đâu trên Trái đất?
8. Nước Áo là một quốc gia lâu đời ở châu Âu, nhưng còn nơi nào trên Trái đất lại có một eo biển cũng mang tên đó?
9. Baican là hồ nước ngọt sâu nhất thế giới. Nhưng vịnh Baican nằm ở vị trí nào trên lãnh thổ LB Nga?
10. Luân Đôn (London) là hải cảng thủ đô của Vương quốc liên hiệp Anh. Nhưng ở một nơi nào đó lại cũng có một thành phố hải cảng mang tên Đông - Luân Đôn (East - London)?
11. Châu Mĩ là Tân lục địa, nằm ở nửa cầu Tây. Nhưng vịnh châu Mĩ nằm ở vùng nào trên Trái Đất?
12. Ai cũng biết rõ vị trí, giới hạn của châu Á. Còn hòn đảo mang tên châu Á thì ít người biết đến . Nếu bạn biết, chỉ cho các bạn khác được rõ?
13. Châu Phi là một châu lục trên thế giới. Nhưng còn có cả mũi châu Phi, mũi đó nằm ở nơi nào?
14. Trên bản đồ thế giới, có một số địa hình như sau: Tân Dilen (New Zealand), Tân Calêđôni (New Calêdonie), Tân Hêbrit (New Hébrides), Tân loóc (New York), Tân Ooclêăng (New Orléans).
Bạn hãy xác định vị trí các địa điểm trên và vì sao lại có các tên đó?
VII. CÁC CHÂU LỤC
Châu Âu
1. Châu Âu có 2 bán đảo lớn. Một - được 2 đại dương và 4 biển bao bọc; và bán đảo thứ hai - được 1 đại dương và 5 biển bao bọc. Cho biết tên bán đảo, đại dương và các biển kể trên?
2. Sông lớn nhất châu Âu về chiều dài và lượng nước là Vônga . Vậy, con sông đứng thứ nhì về các chỉ tiêu trên tên là gì?
3. Kể tên thủ đô của 3 quốc gia nằm trên bờ sông Đanuýp và được Hồng quân Liên Xô giải phóng khỏi ách phát xít trong cuộc Đại chiến thế giới II vừa qua?
4. Thành phố thủ đô Hungari là Buđapét, nằm trên 2 bờ sông Đanuýp và được chia thành 2 khu lớn là Buđa và Pét: Vậy bạn hãy xác định 2 khu trên nằm ở tả ngạn hoặc hữu ngạn sông?
5. Con sông đứng thứ 2 về diện tích lưu vực ở châu Âu bắt nguồn từ dây núi có tên là “Rừng Đen” và đổ ra miền ''Biển Đen''. Xác định tên con sông, và dòng sông này chảy qua lãnh thổ các quốc gia nào?
6. Ở châu Âu có một quốc gia mà phần lớn lãnh thổ nằm trên một bán đảo, nhưng thủ đô lại nằm tách biệt trên một hòn đảo. Cho biết tên quốc gia, thủ đô, bán đảo và hòn đảo này?
7. Hà Lan (Hollanđe) hay Nêđéclan (Nederland) đều có nghĩa là vùng đất thấp. Tuy nhiên Hà Lan vẫn có miền đất cao, và cao hơn mặt rước biển là bao nhiêu mét?
8. Hải cảng lớn nhất thế giới nằm ở quốc gia nào?
9. Đã có người so sánh hình dáng và vị trí của một bán đảo và hòn đảo khá lớn thuộc Địa Trung Hải như một chiếc ủng sắp đá vào quả bóng. Vậy, đó là bán đảo và hòn đảo nào?
10. Biên giới nước nào ở châu Âu chỉ giáp với một quốc gia và những nước nào tiếp giáp với nhiều quốc gia?
11. Thành phố nào của CH Séc được mệnh danh ''quả tim thép'' của đất nước mình?
12 . Nước nào ở châu Âu được mệnh danh là ''vương quốc mặt băng, dạ lửa''?
13. Thành phố thủ đô của nước châu Âu nào có chiếc tháp kim loại khổng lồ với chiều cao 300m, trọng lượng 7000 tấn, có 12000 bộ phận chi tiết cấu tạo và được ghép bởi 2,5 triệu đinh rivê. (Tên tháp được mang tên người tạo ra nó).
14. Quốc gia nào ở châu Âu sử dụng đồng thời cả 3 thứ tiếng: Pháp, Italia, Đức?
15. Qua hình 1, bạn thử đoán xem đó là bán đảo nào?
- Đảo nào được thể hiện qua hình 2?
Hình 3:biểu hiện hình dạng bán đảo và đảo nào?
- Đảo nào được thể hiện qua hình 4?
- Hình 5 thể hiện hình dạng đảo nào?
Châu Á
1. Bạn đã quan sát nhiều lần bản đồ châu Á tự nhiên, chính trị và kinh tế. Vậy, bạn có thể đoán xem qua các lược đồ hình dạng dưới đây các đảo và bán đảo nào thuộc châu Á.
(Hình 1: Bán đảo - ? Hình 2: Đảo? Hình 3: Bán đảo? Hình 4: Đảo? Hình 5: Đảo?)
2. Ở Châu Á có ngọn núi lửa cao nhất lục địa Âu - Á. Ngọn núi đó nằm ở đâu, tên là gì và châu cao của nó?
3. Hình 6 và 7 thể hiện đảo và bán đảo nào ở châu Á?
4. Dãy núi nào ở châu Á được mệnh đanh là ''nóc nhà của thế giới'' đồng thời có cả mùa đông (ở đỉnh núi) và mùa hè (ở chân núi).
5. Miền núi Camsátca có bao nhiêu núi lửa đang hoạt động?
6. Cao nguyên nào ở châu Á được mô tả như sau:
Giới hạn phía Tây và Đông bởi 2 con sông lớn có hướng chảy Nam - Bắc.
Vùng phía Bắc cao nguyên giáp biển - đại dương, phía tây giáp với châu thổ lớn phía Đông và Nam giáp với các dãy núi cao, đồ sộ nhất hoàn cầu.
7. Cho biết tên bán đảo nào ở châu Á thuộc LB Nga có đặc điểm: phía Đông của bán đảo có khí hậu ấm áp hơn phía Tây.
Châu Phi
1. Lãnh thổ của châu lục này đồng thời trải ra ở các nửa cầu nào?
2. Núi nào ở châu Phi có tuyết vĩnh cửu?
3. Nằm gần cùng một vĩ tuyến nhưng nước biển ở Đông Nam châu Phi thuộc Ấn Độ Dương nóng hơn nước ở Tây Nam châu Phi thuộc Đại Tây Dương tới 100 C. Vì sao có hiện tượng này?
4. Hình dạng của đảo nào ở châu Phi được thể hiện qua hình dưới đây:
5. Mađagaxca là một trong những đảo lớn trên thế giới. Kể tên một số đảo có diện tích lớn hơn đảo này?
Châu Mĩ
1. Chỉ có một trong số các châu lục trên thế giới mang tên một nhà thám hiểm hàng hải nổi tiếng. Vậy đó là châu lục nào và cho biết tên nhà thám hiểm được mang vinh dự to lớn này?
2. Sông Mississippi có lượng nước khá lớn lên thế giới (lượng nước đổ ra biển ở cửa sông trung bình là 19000m3/gy) và được xếp hạng thứ 5 trên thế giới.
Cho biết những sông có lượng nước lớn hơn sông Mississippi? So với sông Amazôn, sông Mississippi kém gấp bao nhiêu lần?
3. Tại nước Xanvađo (Trung Mĩ) bên bờ Thái Bình Dương có một ngọn núi lửa hoạt động rất lạ: đã từ 200 năm nay, ngọn núi lửa này không ngừng hoạt động với chu kì cứ 8 phút lại phun ra một cột khói lẫn lộn đá tro cao tới 300m và miệng núi phùn đầy phún thạch. Chính ánh sáng tự nhiên và mạnh mẽ của ngọn núi lửa này đã trở thành ngọn đèn pha tự nhiên ''Hải đăng thiên nhiên'' cho các tàu biển đang đi trong đêm tối vùng nhiệt đới khỏi lạc đường. Cho biết tên ngọn núi lửa này?
4. Hình 1 và hình 2 thể hiện hình dạng của 2 bán đảo nào?
5. Miền hồ nào của châu Mĩ được ví như Địa Trung Hải của châu Mĩ? Vì sao lại so sánh như vậy?
6. Hình 3 và 4 thể hiện hình dạng của 2 hòn đảo lớn nào?
7. Khí hậu của Nam Mĩ sẽ biến đổi ra sao nếu dãy núi Andes hướng Bắc Nam không nằm ở phía Tây mà chuyển sang phía Đông của đại lục này?
8. Hình dáng Nam Mĩ gần như một hình tam giác nhưng đáy ở trên (Bắc) và đỉnh ở phía dưới (Nam). Nay, nếu ta đảo ngược lại hình tam giác Nam Mĩ cho đáy ở phía Nam và đỉnh ở phía Bắc thì khí hậu ở đây sẽ ra sao?
Lục địa Australia
1. Trên châu lục này có một con sông lớn mà chiều dài ngắn hơn 2 lần chiều dài của phụ lưu. Cho biết tên sông này và phụ lưu của nó.
2. Ở phía Nam lục địa Australia có một hồ nước mặn. Hãy cho biết tên của nó là gì và hồ này nằm dưới mực nước đại đương bao nhiêu mét?
3. Nằm kề ngay cạnh một đại lục có một hòn đảo không lớn mang tên một động vật chỉ sống ở đại lục kế cận kể trên. Đảo này tên là gì và ở đâu?
4. Hình dáng lục địa Australia gần giống như hình chữ nhật. Tính chiều dài Bắc - Nam và Tây - Đông của lục địa này?
5. Lục địa Australia là một đại lục nhỏ nhất so với các đại lục khác trên thế giới. Ngoài ra, đại lục này còn được bao bọc cả 4 bề bởi các đại dương và biển lớn. Tuy vậy, 2/3 lãnh thổ của đại lục này lại có khí hậu bán sa mạc và sa mạc? Giải thích ra sao hiện tượng này?
Lục địa Nam cực
1. Sự khác nhau về nội dung của từ ''châu Nam cực'' và ''lục địa Nam cực''.
2. Đại lục Nam cực được khám phá vào năm nào? Và các đoàn thám hiểm nào đã tổ chức thám hiểm đại lục này?
3. Cho biết tên 2 loài động vật sống ở Bắc Cực nhưng lại không có mặt ở Nam cực và 2 loại ở Nam cực nhưng rất ít thấy ở Bắc Cực?
4. Khí hậu Nam cực lạnh giá hầu như quanh năm. Và với lượng tuyết rơi liên tục xuống bề mặt đất liền cộng với lượng bốc hơi nhỏ, lớp băng trên bề mặt địa hình lục địa Nam cực qua bao năm vẫn không đầy hơn và vẫn ở mức như cũ so với mặt nước biển. Cho biết vì sao có hiện tượng này?
5. Do đâu mà 2 ngọn núi lửa lớn của lục địa Nam cực có tên là Êrơbuxơ và Tero?
6. Trạm quan sát khí tượng của quốc gia nào đã ghi được nhiệt độ thấp nhất trên thế giới. Trạm này ở đâu và đã ghi được khi nào?
7. Sự khác nhau về nhiệt độ giữa mùa đông và mùa hè ở Bắc Cực và Nam cực?
