NGƯỜI THÁI
Hiện có 1.328.725 người. Địa bàn cư trú ở các tỉnh Sơn La, Lai Châu, Nghệ An, Thanh Hóa, Lào Cai, Yên Bái, Hòa Bình, Lâm Đồng, Đắc Lắc… Thuộc nhóm ngôn ngữ Tày-Thái (ngữ hệ Thái-Đa Kai).
Sớm biết trồng lúa nước, có hệ thống thủy lợi thích hợp. Ngoài ra còn làm nương để trồng lúa, ngô, hoa màu, cây thực phẩm và đặc biệt bông, cây thuốc nhuộm, dâu tằm để dệt vải.
Gạo tẻ là cây lương thực chính. Trong bữa ăn thường có món muối ớt, rau thơm, mùi, lá hành, gan gà, cá nướng. Hút thuốc lào. Phụ nữ mặc áo cánh ngắn, nhiều màu sắc, đính hàng khuy bạc hình bướm, nhện, ve sầu… Váy màu thâm, hình ống. Đầu đội khăn piêu với các hình hoa văn thêu nhiều màu sắc rực rỡ. Nam mặc quần cắt theo kiểu chân què có cạp để thắt lưng, áo cánh xẻ ngực có túi ở hai bên gấu vạt. Ở nhà sàn với các kiểu mái tròn khum hình mai rùa, nhà 4 mái mặt sàn hình chữ nhật, nhà sàn dài cao, nhà mái thấp.
Cưới xin phải qua nhiều bước, trong đó cưới lên là đưa rể đến cư trú nhà vợ và cưới xuống là đưa gia đình trở về với họ cha. Phụ nữ đẻ ngồi, nhau bỏ vào ống tre đem treo trên cành cây ở rừng.
Cúng tổ tiên vào tháng 7, 8 âm lịch. Bản mường có cúng thần Đất, Núi, Nước và linh hồn người làm trụ cột.
Người Thái có mẫu tự theo hệ Sancrit. Họ có nhiều tác phẩm cổ viết về lịch sử, phong tục, luật tục và văn học. Văn nghệ dân gian có các điệu xòe, các loại sáo lam và tiêu, hát thơ, hát đối đáp giao duyên.
