CHÚNG TA COI AI LÀ NHỮNG VĨ NHÂN?
Mới đây trong một công ty có tiếng người ta đã đặt ra một câu hỏi khá quen thuộc: ai trong số các vĩ nhân: Xêda, Alêcxanđrơ Maxêđoan, Tameclăng hay Crômoen vĩ đại hơn. Một trong những người tham gia tranh luận đã nói rằng chắc chắn Niutơn là người vĩ đại nhất. Anh ta nói đúng, bởi vì nếu sự vĩ đại đích thực là ở chỗ được tạo hoá ban cho tài năng lớn mà biết sử dụng nó để tự giáo dục và giáo dục những người khác thì người như Niutơn thực sự vĩ đại mà trong suốt gần chục thế kỷ mới gặp một lần, trong khi tất cả các chính khách và nhà chinh phục kia không thế kỷ nào là không có, mà họ cũng chỉ là những kẻ ác nổi tiếng. Chúng ta coi trọng những người chiếm được trí óc mọi người bằng sức mạnh chân lý của mình, chứ không phải những kẻ bằng bạo lực tạo ra những nô lệ; những người hiểu biết Vũ Trụ chứ không phải những kẻ làm vấy bẩn nó.
(Theo sách “Những lá thư triết học” của Ph. Vônte, năm 1733).
