GIÁO DỤC CHUYÊN NGHIỆP CẤP CAO (HBO)
LỊCH SỬ VÀ ĐẶC ĐIỂM
Các học viện HBO, tiếng Hà Lan gọi là hogescholen, có các chương trình giáo dục cấp cao gọi là Hoger Bcroepsonderwijs. Mặc dù tiền thân của những cơ sở giáo dục này có những trường hợp xuất thân từ thế kỷ 17, hầu hết mới ra đời trong vòng vài thập kỷ nay. Theo thời gian, các hogescholen đã phát triển lên đến số lượng, trong đó có một số chỉ là những cơ sở nhỏ. Đến 1983, chính quyền Hà Lan đã thực hiện một tiến trình sát nhập các trường loại này. Nhiều hogescholen đã được nhập lai với nhau để gia tăng hiệu quả và chất lượng quản lý, làm cho số lượng những cơ sở này rút xuống còn khoảng 90 vào cuối thập kỷ 1980. Năm 1986, Đạo luật Giáo dục Chuyên nghiệp Cấp cao (WHBO) đã chấm dứt mối liên quan về pháp lý giữa nền giáo dục HBO với giáo dục trung học và chính thức công nhận HBO là một dạng giáo dục cấp cao.
Từ thời kỳ thay đổi và điều chỉnh này, HBO đã trở thành một hình thức giáo dục cấp cao mang tính chuyên nghiệp và được tổ chức tốt. Trong khi những khác biệt cơ bản giữa giáo dục HBO và giáo dục đại học vẫn như cũ, HBO đã chứng tỏ được sự bình đẳng về giá trị của nó trong giáo dục cấp cao. Sự công nhận chính thức về sự bình đằng này đã thể hiện trong đạo luật mới về giáo dục cấp cao. Đạo luật Giáo dục Cấp cao và Nghiên cứu (WHW), trong đó lầ đầu tiên xuất hiện hai dạng giáo dục cấp cao đi song song với nhau.
Ở Hà Lan, cớ sự khác biệt giữa mục đích của các chương trình của hogescholen và các trường đại học, một sự khác biệt được qui định bởi luật pháp. Mục đích của HBO do WHW qui định là cung ứng sự giảng dạy về mặt lý thuyết và sự phát triển các kỹ năng cần thiết cho các ứng dụng thực tiễn đối với những nghề nghiệp cụ thể. Theo chương trình này, trọng tâm sẽ được đặt vào một ngành nghề cụ thể, và kinh nghiệm thực tiễn sẽ là một phần quan trọng của chương trình đào tạo.
Những đặc điểm chính của giáo dục HBO là:
+ Chương trình học kết hợp giữa giáo dục lý thuyết có các chuẩn mực cao về học thuật với công việc thực tiễn bắt buộc ngoài phạm vi nhà trường.
+ Nội dung chương trình được soạn thảo để đáp ứng cho nhu cầu về nhân lực trong xã hội, nhưng quyết định cuối cùng về những nội dung này và do từng hogescholen đưa ra, mặc dù nội dung đó vẫn phải qua sự xét duyệt của Bộ Giáo dục, Văn hóa và Khoa học.
+ Với một số ngoại lệ, các hogescholen có một cơ sở vững chắc về mặt địa phương và là một phần của hệ thống công nghiệp tại địa phương, của các phòng thương mại, v.v...
Hiện nay ở Hà Lan có 73 hogescholen. Năm 1994 có 268.924 sinh viên dạng toàn thời gian và bán thời gian đăng ký vào các cơ sở này, và cùng năm có 48.056 sinh viên tốt nghiệp từ các chương trình HBO.
CHƯƠNG TRÌNH HỌC
Hogescholen có cả chương trình toàn thời gian lẫn bán thời gian, với hai cấp trình độ khác nhau. Chương trình HBO 4 năm để cấp bằng HBO, và chương trình Hậu HBO cung ứng sự đào tạo nâng cao, với nhiều mức độ thời gian khác nhau, từ vài tuần cho đến 4 năm.
Chương trình HBO có 7 lĩnh vực khác nhau, mỗi lĩnh vực tập trung vào một ngành nghề cụ thể. Những lĩnh vực này gồm có: kỹ thuật và công nghệ, kinh tế, y tế, mỹ thuật và nghệ thuật biểu diễn, giáo dục, ứng xử và xã hội, và nông nghiệp và môi trường tự nhiên.
Mỗi hogescholen chịu trách nhiệm xác định nội dung chương trình, mục tiêu giáo dục, yêu cầu thi cử cũng như thời lượng học cho mỗi chương trình mà hogescholen đó tổ chức. Mặc dù các mục tiêu giáo dục phải đáp ứng được những chuẩn mực quốc gia đã đề ra, các hogescholen đều có quyền tự do xác định cách thức để đạt được những mục tiêu này, và các chương trình ở những cơ sở này không nhất thiết phải giống nhau. Riêng đối với một số ngành nghề cụ thể, chẳng hạn như ngành điều dưỡng và ngành kiến trúc, các hogescholen có ít quyền tự do đinh đoạt hơn, vì phải đáp ứng cho những yêu cầu do luật pháp qui định.
Cũng giống như các chương trình đại học, độ dài thời gian của các chương trình HBO được thể hiện bằng số lượng tín chỉ. Mỗi tín chỉ là một tuần lễ học tập toàn thời gian, bao gồm 40 giờ trong đó có các giờ lên lớp, thí nghiệm và làm việc độc lập. Vì một năm học bao gồm 42 tuần, chương trình toàn thời gian sẽ có 42 tín chỉ. Do đó, trung bình sinh viên phải bỏ ra 1.680 giờ để hoàn tất chương trình của một năm học. Theo luật pháp qui định, mỗi chương trình học phải được qui theo giá trị tín chỉ, và các chương trình có cấp phát văn bằng sẽ bao gồm tối đa 168 tín chỉ. Bởi vì ít có sinh viên nào có thể hoàn tất chương trình trong vòng 4 năm, sinh viên có thể kéo dài thời gian học thêm 2 năm nữa.
