Hệ miễn dịch phát hiện kẻ lạ mặt bằng cách nào?
Trong những năm 1970 có một phát hiện kỳ lạ là hệ miễn dịch không có khả năng xác định các chất lạ như lúc đầu. Nó chỉ nhận ra cái "không phải của mình'' nếu cái này kết hợp với các dấu chuẩn của “mình”, nghĩa là kháng nguyên chỉ được nhìn thấy nếu chúng được các protein tương hợp mô mang đến và ''giới thiệu''. Mọi điều diễn ra như thể có số hợp tác giữa các tế bào.
Việc nhận dạng phần lớn các vi khuẩn đột nhập vào cơ thể diễn ra tóm tắt như sau. Có rất nhiều ''lính gác'' thường trục ở da: màng nhầy các hạch, tế bào đuôi gai và đại thực bào tóm bắt những kẻ lạ mặt và nuốt tươi chúng. Các kháng nguyên vi khuẩn bị tiêu hóa, cắt ra từng mảnh, rồi được phơi bày ở bề mặt các tế bào này. Những mảnh kháng nguyên này không bao giờ bị phơi ở một mình, mà ẩn trong các protein tương hợp mô. Chính hệ miễn dịch nhận ra chúng dưới dạng này. Việc nhận dạng được bạch huyết bào đảm bảo: mọi bạch huyết bào đều mang các phân tử giống với kháng thể ở bề mặt và được cắm vào đây. Những kháng thể nào gắn một cách đặc hiệu với kháng nguyên lạ liền được chọn lọc và nhân lên. Thoạt tiên là bạch huyết bào T tham gia, gọi như vậy vì tế bào này trưởng thành trong tuyên ức, sau đó đến lượt bạch huyết bào B sản xuất kháng thể.
Một trường hợp khả dĩ khác là cơ thể bị virus bao vây. Tế bào bị nhiễm giới thiệu trực tiếp các mảnh virus bị cuốn trong các protein của ''mình'' với bạch huyết bào.
Khi một kháng nguyên đã được nhận dạng lần đâu, hệ miễn dịch vẫn nhớ nó. Trí nhớ dựa vào các tế bào có tuổi thọ rất lâu: những tế bào này hoặc con cháu của chúng nằm ở lách và các hạch hàng tháng hoặc hàng năm, sẵn sàng ''thức dậy'' khi kháng nguyên tái hiện. Ngược lại, tuyệt đại đa số các bạch huyết bào chỉ sống được và ngày: sau khi đã được hoạt hóa và nhân lên rất nhanh trong phản ứng miễn dịch, chúng chết hàng loạt theo cách tự sát để đáp lại các tín hiệu bên ngoài. Người ta vẫn hoàn toàn chưa biết cái gì giúp một số tế bào thoát khỏi nạn tàn sát.
