HEISENBERG NGƯỜI PHÁT SINH QUI LUẬT CHUYỂN ĐỘNG CỦA CÁC HẠT VI MÔ
Vào một ngày hè năm 1922, trường Đại học Gottingen ở Đức mời nhà vật lý Bohr đến đọc chuyên đề. Sau mỗi lần thuyết trình thường có những cuộc thảo luận rất sôi nổi. Có một lần, một học sinh 20 tuổi đứng lên phê phán mẫu nguyên tử Bohr. Vốn quí trọng nhân tài, Bohr nhận thấy tư tưởng mới lạ ở người thanh niên này và mời anh ta trao đổi rất lâu. Người thanh niên đó sau này trở thành nhà vật lý nổi tiếng Heisenberg (190l - 1976). Buổi nói chuyện này đã đưa anh thanh niên đi vào lâu đài khoa học.
Vào cuối Hạ đầu Thu năm 1925, vừa mới nhận chức giảng viên, nhân lúc nghỉ ốm, ông suy nghĩ để cải tiến học thuyết nguyên tử Bohr. Ông bỏ đi dự đoán quĩ đạo điện tử, quyết tâm chỉ sử dụng tần số và cường độ các vạch quang phổ để tính toán quang phổ nguyên tử. Nhờ đó ông phát minh một phép tính toán, dùng phép toán này ông đã thu được thành công. Không lâu sau, từ cái kết quả này ông nghiên cứu và thiết lập môn ''cơ học ma trận''.
Cơ học ma trận và cơ học sóng do Schrodinger đề xướng là hai phương pháp khác nhau để nghiên cứu chuyển động các hệ vi mô và đều là các phương pháp khác nhau của cơ học lượng tử.
Năm 1927 lúc Heisenberg 26 tuổi ông đảm nhận chức vụ giáo sư vật lý trường đại học Saipixi. Cũng năm đó ông phát minh nguyên lý bất định nổi tiếng, đặt cơ sở cho việc giải thích một cách sâu sắc các hiện tượng khi đo đạc quan sát thế giới vi mô. Năm 1932, vì các cống hiến xuất sắc trong lĩnh vực cơ học lượng tử, Heisenberg nhận được giải thưởng Nobel về vật lý học.
Trong thời gian đại chiến thế giới thứ hai Heisenberg tham gia công tác nghiên cứu các lò phản ứng hạt nhân ở Đức, nhưng mới ở mức mô hình thí nghiệm. Sau khi chiến tranh kết thúc ông bị lực lượng đồng minh giam giữ, đến năm 1945 bị đưa về nước Anh. Một năm sau ông được tự do và quay trở về Đức lãnh đạo công tác nghiên cứu ở viện Planck. Ông qua đời vào năm 1976.
