HENRI FILLDING (1707 - 1754)
NGƯỜI CHA CỦA TIỂU THUYẾT ANH
Henri Fillding (Henri Phinđing) sinh ngày 22 tháng tư 1707 ở Xômơxêt, con trai của viên tướng Etmơn Phillding. Thuở nhỏ học ở Itơn, lớn lên học luật ở Lâyđơ, sau ba năm phải bỏ dở vì người cha cắt khoản tiền trợ cấp hàng tháng. Ông bỏ lên London kiếm sống, lang thang, phiêu bạt, tiêu xài bất kể, ít khi có tiền để túi. Sau đó, ông lấy vợ, người vợ giàu có đem theo về cho ông một khoản tiền hồi môn khá lớn. Song tính tình phóng túng của Fillding không giảm, mà ngày càng trầm trọng, bao nhiêu của nả đội nón ra đi, cuộc sống của gia đình lại lâm vào tình trạng túng thiếu. Ông bắt đầu viết kịch, và năm 1736 làm chủ một gánh kịch ở London. Ban đầu, vài vở kịch hề và hài kịch không có giá trị, sau đó ông viết cho gánh kịch của mình hai vở gây được chút tiếng vang trong công chúng: Paxkin, kịch châm biếm thời đại (1736) và Cuốn sổ lịch sử năm 1736 (1737). Hai vở kịch này ít nhiều ám chỉ đến chính quyền, nên Chính phủ ra lệnh cấm lưu diễn. Ông quyết định từ bỏ diễn kịch, trở về tiếp tục theo học ngành luật mà ông bỏ trước kia. Từ đây, ông chuyển hẳn sang viết tiểu thuyết. Cuốn tiểu thuyết đầu tay ra đời khá nổi tiếng Biện hộ cho cuộc đời của Samêla Anđriu (1741) nhằm giễu nhại cuốn tiểu thuyết Pamêla của Risaxơn – nhà văn Anh lớn tuổi hơn, sống cùng thời với ông; tuy phê phán giai cấp quý tộc bảo thủ lạc hậu, nhưng lại ca ngợi đạo đức của giai cấp tư sản đang lên. Trong tiểu thuyết này, Fillding đã ca ngợi những người đầy tớ, những thân phận nghèo khổ và phê phán cả thói tham lam, ích kỷ, đạo đức giả của giai cấp tư sản. Năm 1749, ông cho ra đời cuốn tiểu thuyết Tôm Giôn, được đánh giá là tác phẩm xuất sắc nhất của ông. Ngoài ra, ông còn viết Amêlia (1751) và một số tác phẩm khác.
Những năm cuối đời, sức khỏe của Fillding suy sụp nhanh chóng. Ông sang Lisbonne (Bồ Đào Nha) để dưỡng bệnh, rồi mất ở đó (8 tháng Mười 1754). Trong thời gian này, ông còn viết Nhật ký hành trình đi Lisbonne, song một năm sau, khi ông qua đời sách mới được xuất bản.
Các tác phẩm của Fillding luôn luôn hướng vào việc miêu tả những con người thuộc tầng lớp bình dân. Ông nghiêng về phía ngợi ca, phát hiện ra những vẻ đẹp nhân tính trong thân phận những con người nhỏ bé. Ông được suy tôn là ''Người cha của tiểu thuyết Anh''.
