HIỆN TƯỢNG SÉT
Khi nghiên cứu điện ma sát, người ta thấy rằng nếu đem một vật mang điện dương lại gần vật mang điện âm thì phát ra một tia lửa kèm theo tiếng nổ nhỏ. Người ta gọi đó là hiện tượng phóng điện.
Khi bạn cởi tấm áo sợi len tổng hợp, bạn sẽ nghe thấy tiếng nổ lép bép nhỏ; nếu ở trong phòng tối, bạn sẽ có thể thấy các chớp sáng nhỏ. Đó là do hiện tượng phóng điện ma sát gây nên.
Khi trời mưa giông, trên không trung xuất hiện sấm chớp, đó là hiện tượng phóng điện quy mô lớn.
Mây trên bầu trời là do nhiều giọt mưa nhỏ, các tinh thể băng nhỏ tạo nên, người ta gọi đó là các giọt mây. Khi trên bầu trời có mây, do dòng khí chuyển động mạnh, bên trong các đám mây có sự va chạm lẫn nhau, các giọt mây cứ hợp rồi tan, tan rồi hợp; lớn biến ra nhỏ, nhỏ biến ra lớn, các giọt mây luôn biến đổi không ngừng. Theo các nghiên cứu, quan sát chứng minh rằng các giọt mây nhỏ tích điện âm, còn giọt mây lớn tích điện dương. Giọt mây nhỏ nhẹ, dễ bị các dòng khí thăng mang lên phía trên, còn giọt mây lớn, nặng ở phía dưới của đám mây. Vì vậy ở các bộ phận khác nhau của đám mây sẽ mang điện tích khác nhau. Do các dòng khí không ngừng thăng giáng, xáo trộn sự tan hợp của các giọt mây cùng không ngừng xảy ra. Điện tích dược tích luỹ ở các bộ phận cũng ngày càng tăng.
Khi điện tích tích luỹ ở phần dưới và phần trên của đám mây đạt đến mức độ nào đó thì sẽ xảy ra thì sẽ xảy ra sự phóng điện giữa hai bộ phận của đám mây một cách mãnh liệt. Sự phóng điện mạnh trong không trung sẽ gây các dao động rất mạnh làm phát ra tiếng sét. Thực ra thì chớp và tiếng sét đồng thời xảy ra, nhưng do sóng ánh sáng có tốc độ lan truyền rất lớn nên người ta thấy tia chớp trước, lúc lâu sau mới nghe thấy tiếng sấm
Nếu hiện tượng phóng điện lại xảy ra giữa đám mây và mặt đất, ta có hiện tượng sét đánh. Sét đánh thường xảy ra ở các vật ở trên cao như đỉnh cao của các công trình kiến trúc, ngọn cây cao bởi vì ở các đỉnh cao này thường có khoảng cách không lớn lắm đối với các đám mây mưa. Bởi vì ở các đỉnh cao của toà nhà, ngọn cây thường có điện tích khác dấu với điện tích phía dưới của các đâm mây, nên khi các đám mây cách các đỉnh cao nào một khoảng cách nào đó thì sẽ xảy ra hiện tượng phóng điện. Vì sét đánh có thể phá hoại nhà cửu nên ở đỉnh cao của các tòa nhà người ta phải đặt các cột tránh sét để tránh tai hoạ.
