LẦU ĐẤT
Ở vùng Phúc Kiến có rất nhiều lầu đất, có cái hình tròn, cái hình vuông, đứng ngoài chỉ thấy một tường đất cao to, trên tường có rất nhiều cửa sổ, trông như một pháo đài. Sở dĩ có kiểu nhà này vì trước kia ở nơi đây, các thị tộc mỗi khi thù ghét nhau thường gây ra cảnh chém giết thương tâm. Để bảo vệ sự an toàn của thị tộc, người ta làm nhà tập trung vào một chỗ; do đó đã xuất hiện một kiểu nhà lớn, có sức chứa hàng mấy chục gia đình. Trong hai kiểu nhà nói trên, đáng chú ý hơn là kiểu nhà hình tròn. Lầu tròn có ưu điểm hơn lầu vuông ở chỗ, nó không có góc chết, dễ xử lý ở góc giáp mối, sức gió ở ngoài tác động vào nhỏ và chịu được sức chấn động mạnh hơn. Ngày nay còn lại một số lầu tròn, cái nhỏ đường kính vòng ngoài năm, sáu mươi mét; cái lớn đường kính rộng tới tám, chín mươi mét. Lầu Thừa Khải, xây dựng từ giữa thời nhà Thanh, đường kính vòng ngoài rộng 62 mét; bên trong có ba tầng lầu, các phòng liền sát nhau chỉ cách nhà một cái tường, toàn lầu có hơn 300 gian, vòng ngoài cùng cao bốn tầng. Tầng dưới cùng làm bếp có một gian nhỏ để các thứ lặt vặt, tầng hai để lương thực, tầng ba trở lên là nơi người ở. Ở giữa khu nhà, có một ngôi nhà một tầng dùng làm hội trường để những người trong thị tộc họp bàn mỗi khi có công việc chung; hoặc tổ chức ma chay, cưới xin, hội hè đình đám...
Để nhà lầu tròn có khả năng bảo vệ người trong thị tộc, người ta đã đắp tường phía ngoài rất kiên cố dày từ 1 đến 2,5 mét, bằng đất hoàng thổ loại đất say khi đắp tường, đất dần dần rắn lại như đá. Có những nhà lầu trải qua chiến tranh bị pháo kích mà vẫn nguyên vẹn. Để đề phòng đối phương đào đường hầm tiến vào trong lầu trước khi đắp tường, người ta đào sâu dưới chân tường một đường hào sâu rộng đặt dưới đó những hòn đá tảng xếp khít chặt với nhau để làm móng tường. Cửa sổ của các nhà đều mở ở phía trong, phía ngoài tường có rất ít cửa sổ, chỉ có ở tầng trên mới mở những lỗ châu mai để từ trên bắn hoặc lăn đá xuống mỗi khi có kẻ thù ở bên ngoài đe dọa. Cả khu nhà lầu chỉ có ba cổng lớn, khung cửa xây bằng đá hộc, cánh cửa làm bằng gỗ tốt thật dày, bên ngoài còn bọc sắt, bên trong có then dọc, then ngang chốt chặt cánh cổng lại mỗi khi đóng cổng. Để đề phòng đối phương dùng hỏa công đốt cổng, người ta có thiết kế ở phía trên cổng một đường ống dẫn nước; khi cần, mở cho nước chảy xuống dập tắt lửa phía ngoài cổng. Bên trong nhà lầu, người ta đào những giếng nước và dự trữ những kho lương thực để đề phòng một khi chiến sự có thể kéo dài. Ngày nay, kiểu nhà như vậy đã trở thành những kỳ quan để du khách ngoạn thưởng.
