LIÊN MINH QUỐC TẾ
Đại chiến thế giới lần thứ nhất gây cho nhân loại một tai họa chưa từng có, nhân dân các nước đều khao khát có một tổ chức có tính chất quốc tế để bảo vệ hòa bình thế giới, để họa chiến tranh không xảy ra nữa. Bởi thế, khi Liên minh quốc tế thành lập, không ít người đã ôm ấp ảo tưởng về nó.
Liên minh quốc tế gọi tắt là Quốc Liên, chính thức thành lập ngày 20 tháng 1 năm 1920 căn cứ theo ''Minh ước liên minh quốc tế” được hội nghị Paris năm 1919 thông qua. ''Minh ước'' trịnh trọng tuyên bố sẽ ''thúc đẩy sự hợp tác quốc tế và bảo vệ nền hòa bình thế giới”, lại còn nêu ra những nhiệm vụ cụ thể như tài giảm quân bị, ngăn chặn xâm lược v.v... Tham gia lúc đầu có 44 nước, sau lần lượt có 63 nước gia nhập. Mỹ không tham gia vì không được quốc hội phê chuẩn. Liên Xô tham gia Quốc Liên khoảng năm 1934 – 1939. Đức và các nước đồng minh của Đức lúc đầu không được phép tham gia. Tháng 3, tháng 10 năm 1933 và trong năm 1937, Nhật, Đức, Ý lần lượt rút khỏi Quốc Liên.
Các cơ quan chủ yếu của Quốc Liên có Đại hội đồng, Viện hành chính và Ban thư ký. Đại hội đồng bao gồm các nước thành viên, mỗi nước mỗi phiếu. Viện hành chính gồm đại biểu của 9 nước, thường trực là các nước Anh, Pháp, Mỹ, Ý, Nhật, bốn đại biểu khác do Đại hội đồng bầu ra, mỗi năm mỗi lần. Tháng 9 hàng năm, Đại hội đồng họp ở Genève, mọi người đều hy vọng từ nơi ấy sẽ phát đi những tín hiệu hòa bình.
Song hoạt động thực tế của Liên minh quốc tế này đã khiến người ta thất vọng. Quốc Liên chẳng qua chỉ là một công cụ nằm trong tay một vài nước lớn lúc bấy giờ, nhằm duy trì trật tự thống trị thế giới. Mỹ là nước tích cực nhất trong việc đề xướng tổ chức này nhưng lại từ chối gia nhập vì không hành được quyền lãnh đạo. Anh, Pháp chỉ mượn danh nghĩa của Quốc Liên, tự ủy nhiệm cho mình một số thuộc địa để cai trị, bành trướng một cách công khai đường hoàng. Các cuộc hội nghị có liên quan đến quân bị năm nào cũng họp, nhưng chẳng có kết quả gì. Đặc biệt là khi ba nước Đức, Ý, Nhật tiến hành xâm lược, phá hoại hoà bình thế giới, Quốc Liên đã không làm nhiệm vụ ngăn chặn xâm lược, trái lại còn tiếp tay cho không. Năm 1939, Đại chiến thế giới lần thứ hai bùng nổ, Quốc Liên chi còn tồn tại trên danh nghĩa. Năm 1945, một tổ chức quốc tế rộng rãi hơn đã được thành lập - đó là Liên Hợp quốc. Tháng 4 năm sau, Quốc Liên tự tuyên bố giải tán. Trụ sở của tổ chức này ở Genève đã chuyển giao cho Liên Hợp quốc.
