CUỘC CHIẾN ĐẤU BẢO VỆ STALINGRAD
Stalingrad, nay là Volgagrad, nằm ở bờ tây sông Volga chảy qua miền nam Liên Xô trước đây, là đầu mối giao thông quan trọng. Năm 1942, phát xít Đức tập trung về đây một binh lực khổng lồ, âm mưu đánh chiếm thành phố mang tên vị Thống soái tối cao của Hồng quân Liên Xô này. Nơi đây đã diễn ra trận huyết chiến lớn nổi tiếng trong lịch sử.
Ngày 17 tháng 7 năm 1942, trận đánh mở màn chiến dịch bắt đầu ở ngoại vi Stalingrad. Quân Đức dựa vào ưu thế về binh 1ực được trang bị, bằng những vũ khí tối tân liên tiếp mở các đợt tấn công đột phá phòng tuyến. Ngày 13 tháng 9, chúng tiến vào được khu vực thành phố. Trận chiến đã tới mức tột cùng căng thẳng. Quân dân Stalingrad hưởng ứng lời kêu gọi của Stalin ''Quyết không lùi một bước'' đã ngoan cường chiến đấu để bảo vệ từng tấc đất. Các trận đánh giáp lá cà đã diễn ra trên từng đường phố, từng ngôi nhà, thậm chí trong từng căn gác. Bao nhiêu sự tích anh hùng đầy bi tráng đã xuất hiện. Trung sĩ Pavlov chỉ huy một tiểu đội nhiều lần đánh luy các cuộc tập kích liên tục của bộ binh, xe tăng và phi cơ địch, dám quyết tử bảo vệ kỳ được một tòa lầu đã bị tàn phá tan hoang trong suốt hai tháng trời. Tòa lầu này sau được xây dựng lại đã mang tên Pavlov. Mười một chiến sĩ người dân tộc thiểu số bảo vệ một cao điểm đã ngoan cường chặn đánh một cánh quân địch đông gấp ba mươi lần, toàn bộ đã hy sinh, cao điểm đó sau này được mang tên “Cao điểm của Mười một anh hùng dân tộc phương Đông”. Cả thành phố biến thành một biển lửa và một bãi hoang tàn đổ nát, mặc dù vậy những người anh hùng Liên Xô cho đến phút cuối cùng vẫn khống chế chặt chẽ được một giải đất hẹp dọc sông Volga và một số cứ điểm quan trọng. Hitler cuối cùng vẫn không thể chiếm hoàn toàn được thành phố này.
Những người anh hùng bảo vệ Stalingrad đã cầm chân được một lực lượng lớn quân Đức, tạo cơ hội cho cuộc phản công. Ngày 19 tháng l1, Hồng quân Liên Xô bắt đầu phản công, bao vây quân Đức. Những trận kịch chiến đã diễn ra đến ngày 2 tháng 2 năm 1943, 33 vạn quân Đức bị bao vây đã bị tiêu diệt hoàn toàn.
Trận chiến bảo vệ Stalingrad là bước ngoặt trên chiến trường Xô – Đức cũng như trên chiến trường châu Âu trong Đại chiến thế giới gần thứ hai. Kể từ đây, phát xít Đức không còn đủ sức mở những cuộc tiến công chiến lược qui mô lớn, buộc phải chuyển sang chiến lược phòng ngự và rút lui, báo trước ngày tận số của chúng.
