CHIẾN DỊCH VERDUN
Chiến dịch Verdun là một trong những chiến dịch có qui mô lớn nhất, thời gian lâu nhất trong đại chiến thế giới lần thứ nhất, cũng là bước ngoặt của cuộc chiến tranh này. Sau chiến dịch Verdun, trên phòng tuyến phía tây, quân Đức chuyển sang thế thủ và cứ lui dần cho tới khi thất bại hoàn toàn.
Năm 1916, cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất đã bước vào năm thứ ba, hai tập đoàn đế quốc chủ nghĩa lớn đang quần đảo với nhau kịch liệt. Để phá vỡ thế giằng co, Đức quyết định công Phá Verdun, căn cứ quân sự quan trọng nhất của Pháp nhằm thu hút lực lượng của quân Pháp, biến Verdun thành “chiếc cối xay nghiền thịt quân Pháp”, “làm cho nước Pháp chảy hết máu”.
Ngày 21 thang 2, trận ác chiến bắt đầu. Trên chiến tuyến chính diện rộng tới 40km, quân Đức bố trí 27 vạn quân với hơn 1,400 khẩu đại bác, cứ mỗi giờ bắn mười vạn phát đại bác vào Verdun. Đại bác bắn liên tục trong suốt hơn mười tiếng đồng hồ, trên một vạn quả đạn trút xuống các khu vực quan trọng của Verdun. Trận địa quân Pháp như một vùng đất chết, toàn bộ các phong chiến ngập chìm trong khói lửa. Sau trận nã pháo, quân Đức hạ lệnh xung phong, chỉ trong hai ngày đã bắt sống được hơn một vạn quân Pháp.
Được tin Verdun nguy cấp, bộ Tổng tư lệnh quân Pháp lập tức điều quân tới tiếp viện. Vì tuyến đường sắt tới Verdun bị pháo đạn của quân Đức phong tỏa, quân Pháp đã phải sử dụng tới 3.900 chiếc xe ô tô, ngày đêm liên tục chạy trong mưa bom bão đạn, vận chuyển được 19 vạn quân ra tiền tuyến, đồng thời bổ nhiệm Pétain làm Tổng chỉ huy cứ điểm Verdun. Cuộc tấn công của quân Đức bị chặn đứng. Các trận đánh ác liệt giữa đôi bên diễn ra trong thế giằng co, Trên chiến trường, các cánh rừng trơ trụi như những gốc rạ, mặt đất như bị cầy xới tung lên, đâu đâu cũng chỉ toàn là những đống xác chết, những mảnh bom đạn và súng ống gãy nát.
Trận đánh kéo dài suốt mười tháng trời quả là tàn khốc, hai bên thương vong tới gần một triệu quân, người đời gọi Verdun là ''chiếc máy xay thịt” quả cũng không ngoa. Đến cuối tháng 12, quân Đức sau nhiều lần tổ chức tấn công vẫn không có kết quả, lực lượng cũng không còn đủ để tiếp tục chiến đấu, thấy rõ kế hoạch công phá Verdun thất bại mười mươi, đã buộc lòng phải rút lui một cách tuyệt vọng. Chiến dịch Verdun đến đây kết thúc.
