SỰ KIỆN SARAJEVO
Sự kiện Sarajevo xảy ra ở Nam Tư năm 1914 là ngòi nổ dẫn tới cuộc đại chiến thế giới lần thứ nhất. Trên một phiến đá trên đường Abert ở Sarajevo, hiện nay vẫn còn lưu lại hai dấu chân và trên bức tường cạnh dấu chân đó khắc rõ mấy dòng chữ lớn: ''Ngày 28 tháng 6 năm l914, tại đây, Princip, một thanh niên 17 tuổi, đã dùng súng đạn của mình để bày tỏ sự phản kháng bạo ngược và lòng khao khát tự do của nhân dân chúng ta''.
Pricip là thành viên của một tổ chức yêu nước Bosnia có tên là ''Bosnia trẻ''. Năm đó, anh nhận nhiệm vụ cùng với một số thành viên khác của tổ chức ám sát đại công tước Ferdinand - người thừa kế ngôi vua của đế quốc Áo - Hung. Được Đức ủng hộ, Áo sau khi thôn tính được Bosnia đã nhằm vào Serbia với ý đồ mở rộng phạm vi thế lực ra toàn cõi Nam Tư. Đại công tước Ferdinand là người chỉ huy tích cực trong âm mưu bành trướng bằng quân sự này, do vậy mà ông ta trở thành kẻ tử thù của những người yêu nước các dân tộc Nam Tư.
Tháng 6 năm 1914, đế quốc Áo - Hung quyết định tổ chức tập trận ở Bosnia. Kẻ địch được giả định trong cuộc tập trận này chính là Serbia. Franz Ferdinand đích thân tham dự cuộc diễn tập này và cố ý chọn ngày 28 tháng 6 để bắt đầu. Ý định khiêu khích của ông ta quá lộ liễu vì trước đây 525 năm (năm 1389), cũng ngày này liên quân Serbia - Bosnia đã bị người Thổ - Nhĩ - Kỳ đánh bại. Ngày 28 tháng 6 Ferdinand cùng với vợ là Sophia sau khi duyệt binh xong quay trở về tòa thị chính Sarajevo, xe đang đi trên phố Abert thì bị phục kích, may mà thoát nạn . Ferdinand hạ lệnh cho đoàn xe đi tiếp và lễ đón vẫn được tiến hành trọng thể tại tòa thi chính như kế hoạch đã định. Sau lễ đón, Ferdinand cùng toàn tùy tùng ngồi xe quan về, khi xe đi ngang qua phố Abert, chàng thanh niên Princip như một mũi tên lao ra nổ súng bắn chết cả hai vợ chồng Ferdinand.
Cái chết của Ferdinand đã tạo ra cái cớ tốt nhất để cho hai nước Đức - Áo vốn từ lâu ôm ấp dã tâm xâm lược phát động chiến tranh. Tuy thích khách không phải người Serbia và chính phủ Serbia không trực tiếp liên quan gì đến chuyện này, nhưng đế quốc Áo - Hung ngày 23 tháng 7 vẫn gửi cho chính phủ Serbia bức tối hậu thư với những điều kiện hết sức khắc nghiệt và ngày 28 tháng 7 đã tuyên chiến với Serbia. Chỉ vài ngày sau, hầu như tất cả các nước lớn ở châu Âu đều bị lôi cuốn vào cuộc chiến tranh này. Cuộc đại chiến thế giới lần thứ nhất đã bắt đầu như vậy đó.
