CHIẾN DỊCH SÔNG – SOMME
Chiến dịch Sông Somme là một trong những chiến dịch quan trọng trong đại chiến thế giới lần thứ nhất, nó đã phá vỡ được thế cầm cự giữa hai khối quân sự lớn, làm cho Khối Hiệp ước giành được quyền chủ động trong chiến tranh.
Ngay từ cuối năm 1915, Khối Hiệp ước đã quyết định để cho liên quân Anh - Pháp mở chiến dịch Sông Somme, nhằm mục đích đánh tan đạo quân Đức đã lọt vào khu vực miền bắc nước Pháp. Quân Đức mở chiến dịch Verdun đã làm tiêu hao và cầm chân nhiều sinh lực của quân Pháp, cho nên tháng 7 năm 1916 khi chiến dịch Sông Somme bắt đầu, quân Anh đóng vai trò chủ công chiến dịch.
Sông Somme là khu vực được quân Đức tổ chức phòng vệ chặt chẽ bởi một hệ thống lô – cốt kiên cố xây dựng trên các cao điểm dọc hai bờ sông, liên lạc với nhau bằng một mạng lưới giao thông hào ngầm chằng chịt. Ở một số đoạn quan trọng, công trình phòng ngự dài tới bảy tám ki-lô-mét. Để phá vỡ được hệ thống phòng ngự dày đặc kiên cố như vậy, liên quân Anh – Pháp trước khi tấn công đã phải nã pháo suốt bảy ngày liền, bắn tới 150 vạn quả đạn.
Ngày l tháng 7 năm 1916, quân Anh mở cuộc tấn công bắt đầu từ phía bắc sông Somme. Trong ngày đầu tiên, quân Anh thương vong hơn 6 vạn người. Tính đến ngày 17 tháng 7, quân Anh mới chỉ nhích lên được 3 ki-lô-mét về phía phòng tuyến quân Đức, chiến sự rơi vào thế giằng co. Mãi đến đầu tháng 9, giai đoạn hai của chiến dịch Sông Somme mới bắt đầu. Quân Anh lần đầu tiên sử dụng xe tăng, huy động tới 36 chiếc, ít lâu sau, quân Đức phát minh ra pháo chống tăng, chiến sự diễn ra rất quyết liệt, quân Anh vẫn không chọc thủng được phòng tuyến của quân Đức. Cuộc chiến chấm dứt vào trung tuần tháng l1. Chiến dịch Sông Somme đã diễn ra trong suốt bốn tháng và trên một chiến tuyến vẻm vẹn 40 ki-lô-mét mà quân Anh đã tổn thất khoảng 453 ngàn người, thương vong 204 ngàn người. Phía quân Đức tổn thất chừng 538 ngàn người, thương vong 500 người.
Hai chiến dịch lớn Verdun và Sông Somme làm cho cả đôi bên bị tổn thất nặng nề. Thiệt hại của phía Đức nặng nề hơn hai nước Anh và Pháp. Chiến tranh tuy vẫn trong thế cân bằng, song phía các nước Hiệp ước đã bắt đầu dần dần giành lại được quyền chủ động chiến tranh.
