MỘT TRONG SÁU “NGỌN ĐỒI THẦN DIỆU” - ĐÀI THIÊN VĂN CỔ NHẤT CHÂU ÂU
Niu Grengio được coi là một trong các di tích megalit cổ nhất ở châu Âu liên quan tới thiên văn học. Nó được phát hiện ra ở Ailen không xa thủ đô Đublin. Ở đó có một ngọn đồi được nhân dân địa phương đồn đại là có nhiều điều huyền bí. Họ nói rằng có những nữ thần ẩn trong đó và hàng năm cứ vào đêm rạng sáng ngày mồng l tháng l, mà nguời Xentơ cho là đêm “cùng tận” những nữ thần đó lại xuất hiện. Thời xưa người Ailen đã mai táng các vị Vua của họ gần ngọn đồi này.
Năm 1963, người ta đã tiến hành công tác khai quật. Lòng đồi được đào lên và kết quả vượt xa mọi dự đoán. Dưới lớp đất lộ ra một công trình xây dựng kỳ lạ bằng đá trắng và xám có hình một bán cầu bằng đá đường kính khoảng 85m nằm úp trên mặt đất, phía ngoài được bao bằng một vòng cột đá men-hia thô ráp không lớn cao từ 1,8m đến 2,5m. Bên trong “vòm” đầy các tảng đá. Giữa chúng là một đường hành lang hẹp dài chừng 12m dẫn vào một căn phòng không lớn lắm. Tường của Niu Grengio khắc đầy những hoa văn kỳ lạ: các vòng tròn và các đường xoắn ốc có lẽ là tượng trưng cho vòng xoáy thời gian. Đường hầm hướng về phía Đông Nam trùng với điểm Mặt Trời mọc vào ngày đông chí. Trong phạm vi vài ngày sát với ngày 21 tháng 12 các tia sáng Mặt Trời mới mọc xuyên suốt vòng hành lang và lọt vào soi sáng cho căn phòng. Cảnh tượng đầy ấn tượng đó hiện nay chỉ kéo dài 14 phút mỗi năm.
Niu Grengio chính là đền thờ thần Mặt Trời và thần thời gian. Khác với đền Xtônhengiơ xây dựng muộn hơn nhiều, đền Niu Grengio chỉ có một chức năng duy nhất về thiên văn: xác định thời điểm bắt đầu của một năm, mà những người dựng đền đã gắn nó với ngày 21 tháng 12. Các vị tư tế của đền Niu Grengiơ, có lẽ đã cố “giúp” Mặt Trời vào thời điểm “khó khăn” nhất của nó trên đường đi, khi nó đã hạ xuống điểm thấp nhất về phía nam và cần phải lấy sức để đi lên khỏi mùa đông quay về với mùa xuân và mùa hạ.
Niu Grengiơ có niên đại khoảng 3000 năm trước Công nguyên. Đó chỉ là một trong 6 “ngọn đồi thần diệu” Ailen. Các ngọn đồi khác chưa được khai quật và ta chỉ có thể đoán rằng có nhiều điều bất ngờ lớn còn ẩn chứa trong lòng chúng.
