Kinh tế và công nghiệp ngày nay
Mặc dù là một trong những nền kinh tế lớn của thế giới, nước Đức vẫn chịu những tác động nhất định từ chính việc tái thống nhất và những biến đổi của thương mại và công nghiệp toàn cầu. Chính phủ đã tăng thuế và nhiều ngành công nghiệp đã quốc hữu hoá (như đường sắt và viễn thông) để kêu gọi đầu tư tư nhân. Nhưng kinh tế toàn cầu hóa có nghĩa là sản xuất thường sẽ dồn chuyển đến những nước, những khu vực có giá lao động rẻ hơn và có ít sự điều chỉnh hơn.
Công nhân Đức theo truyền thống, được bảo hiểm nghề nghiệp, được trả lương tốt và có những điều kiện làm việc tốt cùng với chính sách phúc lợi xã hội hào phóng (một di sản của hiệp ước xã hội của những năm 1950) (xem trang 35). Những điều này hiện đang có nguy cơ bị thay đổi khi những luật lao động mới được ban hành và hệ thống hảo hiểm xã hội được cơ cấu lại. Tuy nhiên, nước Đức có một kỷ lục nổi bật về quan hệ lao động và nó cũng lại bắt nguồn từ hiệp ước xã hội. Ở Đức, số ngày trung bình bị mất do công nhân đình công, tính cho một công nhân/năm, là 2 ngày, trong thời gian 5 năm, so với 22 ngày ở Anh.
Mức độ thất nghiệp ở Đức vẫn còn cao. Trong quý 1 năm 2003, gần 4 triệu người (9,3% số lao động) không có việc làm. Trong khi đó tồn tại một nghịch lý và có sự thiếu hụt lao động nghiêm trọng trong một số ngành, như trong ngành công nghệ cao IT và công việc coi sóc nhà cửa. Vấn đề này đang được xử lý bằng cách cấp các bìa xanh (giấy phép làm việc), cho phép những chuyên gia từ các nước khác đến cư trú và làm việc tại Đức.
Các xu hướng thay đổi
Thị trường lao động đã thay đổi hoàn toàn trong 10 năm gần đây vì khuynh hướng lao động rời bỏ ngành công nghiệp nặng và các ngành sản xuất. Từ những năm 1990 và đến năm 2000, số lao động trong ngành khai thác mỏ giảm hơn một nửa, làm cho ngành công nghiệp này chỉ còn 1/12 so với quy mô của nó trong những năm 1950. Mặt khác, những công việc mới đang được đều đặn tạo ra. Từ những năm 1989, hơn 1,5 triệu việc làm mới đã được tạo ra trong lĩnh vực dịch vụ như là công nghệ thông tin, tư vấn, tiếp thị, các dịch vụ khách hàng, giải trí và du lịch.
Điều này cũng được phản ánh qua sự bùng nổ đầu tư mới trong kinh doanh và xu hướng tự kinh doanh, với hơn 4 triệu người (xấp xỉ 10% lực lượng lao động Đức) hiện nay đang làm việc cho chính mình. Đó cũng là biểu hiện của việc mọi người đang trở nên năng động hơn chuyển đến những vùng có cơ hội việc làm tốt hơn), linh hoạt hơn (những giờ làm việc không tạo thành một ngày làm việc “thông thường”) và thậm chí tiến hành hai hay nhiều việc cùng một lúc.
Các đối tác thương mại của Đức ngày nay chủ yếu là trong Liên minh châu Âu và Mỹ. Năm 2002, Đức duy trì được số dư (lợi nhuận) thương mại rất lớn, nhưng sản xuất công nghiệp thực sự giảm vì vẫn còn chịu gánh nặng của việc xây dựng lại đất nước sau khi tái thống nhất.
Ich – AG (một cách thoát khỏi thất nghiệp)
Với khoảng 4 triệu người Đức không có việc làm, năm 2003, chính phủ đã đưa ra một chương trình mới để lôi kéo mọi người trở lại làm việc. Tên của nó là “Tôi – Công ty cổ phần” (Ich – AG).
Một trong những ý tưởng lôi cuốn của chương trình là tự kinh doanh. Chính phủ đang đề ra những khuyến khích về tài chính cho những ai muốn mở công ty riêng. Nếu một công ty mới hình thành có lợi nhuận hàng năm ít hơn 25.000 euro, nó sẽ nhận được phần tài chính hỗ trợ hàng tháng của nhà nước. Trong năm đầu, mức hỗ trợ là 600 euro hàng tháng, năm thứ hai là 360 euro và đến năm thứ ba là 240 euro. Để nhận được tiền của nhà nước, cá nhân kinh doanh mới (Existenzgrunder) phải gửi tiền vào một hệ thống trả lương hưu và y tế.
Một số người nghĩ đây là một chiến lược tốt để giảm thất nghiệp. Số khác cho rằng sự giúp đỡ của nhà nước là chưa đủ. Chỉ khi nào người ta quan tâm sử dụng hệ thống này và kết quả cho thấy trợ cấp nhà nước có thể hỗ trợ đắc lực cho thành công thì khi đó chương trình mới có thể được đánh giá một cách đúng đắn.
