NGƯỜI HÀ NHÌ
Hiện có 17.535 người. Địa bàn cư trú ở các tỉnh Lai Châu, Lào Cai. Thuộc nhóm ngôn ngữ Tạng-Miến (ngữ hệ Hán-Tạng). Di cư đến Việt Nam từ khoảng 300 năm trở lại đây.
Trồng lúa trên ruộng bậc thang. Cũng làm nương cày hoặc nương cuốc để trồng ngô, rau đậu, bầu bí, bông, chàm… Chăn nuôi gia cầm theo lối chăn thả tự nhiên, đặc biệt là nuôi trâu. Nghề trồng bông, dệt vải đáp ứng đủ nhu cầu. Hái lượm còn chiếm vị trí đáng kể trong đời sống hàng ngày.
Người Hà Nhì quen dùng cơm nếp, cơm tẻ trong các bữa ăn. Vào dịp lễ, tết thường làm nhiều loại bánh, ưa dùng thịt nướng, thịt xào, đặc biệt thích ăn cháo ám nấu với thịt gà hoặc thịt lợn. Ở nhà đất, tường dày 30-40cm để chống lạnh.
Gia đình nhỏ phụ quyền nhưng người phụ nữ vẫn được trân trọng. Họ không có tục thờ cúng chung toàn dòng họ mà chỉ thờ cúng theo gia đình. Hôn nhân đều do trai gái tự tìm hiểu. Đám cưới phải qua nhiều bước. Sau lễ hỏi, con rể đến ở rể. Nếu trả đủ tiền cưới thì không phải ở rể, lễ cưới sẽ được tổ chức ngay, từ đó con dâu mang họ chồng. Phụ nữ đẻ đứng, nhau đẻ được chôn ngay sau cửa ra vào hay cột cạnh bếp lò. Quan tài bằng thân cây khoét rỗng, có nắp đậy kín. Họ kiêng chôn vào mùa mưa, quan tài được treo xuống huyệt nhưng không lấp, bên trên có nhà táng hoặc đặt giàn. Hết mùa mưa mới hạ huyệt và lấp đất.
Họ tin có linh hồn, thờ cúng tổ tiên, cúng bản và các nghi lễ nông nghiệp. Ăn tết vào tháng 10 âm lịch. Các tết khác trong năm: cơm mới, tết mùng 5 tháng 5, rằm tháng 7.
Nền văn học dân gian có nhiều thể loại: truyện thần kỳ, cổ tích, trường ca, ca dao, thành ngữ… Dân ca, dân vũ là những hình thức văn nghệ được mọi người yêu thích.
