Ngôi Nhà Ma Truyện ngắn 9
Mùa cốm mới
Tặng L.H.P.
Có lẽ, sau này, cho đến hết cuộc đời, y sẽ chẳng bao giờ quên những ngày khủng khiếp ấy. Đó là những ngày bi đát nhất của đời y. Suy sụp hoàn toàn về mặt tinh thần; đau đớn, kiệt quệ về mặt thể xác. Y sống như chết, nghĩa là lê lết cái thân xác ốm o và bệnh hoạn trên cái nền nhà xi măng nhớp nhúa, và đầu óc thì trống rỗng, không nhớ gì quá khứ, không mơ gì tương lai.
Y nhớ lại cái buổi sáng mùa đông ấy, một buổi sáng ảm đạm, giá rét. Khi người quản giáo gọi y lên và bảo:
- Anh Nguyễn Văn Y, từ hôm nay anh được là người tự do.
Chao ơi, hai tiếng tự do! Giá như một năm trước, khi y vừa bị bắt vào tù, chỉ cần nghe hai tiếng ấy thốt ra từ miệng người quản giáo là y đã vội quỳ phục xuống, hoặc hét toáng lên đến vỡ lồng ngực vì sung sướng, vì hạnh phúc. Nhưng bây giờ, hai tiếng ấy, với y, hoàn toàn vô cảm. Dường như trong vốn từ vựng của y, nó đã chết từ lâu rồi. Còn gì nữa để mà tự do, địa vị xã hội, nghề
nghiệp, nơi công tác, vợ con, gia đình đều mất hết cả rồi. Tự do để làm gì?
- Thưa ông. Cứ cho tôi ở lại trong tù... Ra khỏi trại giam này, tôi biết đi đâu, làm gì? - Y nói như một kẻ không có một chí hướng gì đối với cuộc sống, nhưng đôi mắt y lại ngấn ướt.
- Ồ anh bạn, sao lại bi quan quá thế? - Người quản giáo vỗ vai y - Tớ đã ở đây hai mươi năm, quản hàng ngàn tù nhân, nhưng chưa thấy ai yếu đuối như anh bạn. Làm một thằng đàn ông, phẩm chất đầu tiên là phải dám vượt lên mọi hoàn cảnh để sống. Tù tội cũng chẳng là gì, miễn là ta biết phục thiện và có ý chí làm lại cuộc đời...
Có lẽ y đã lấy lại sự cân bằng, lấy lại nghị lực để ra khỏi nhà tù bởi những lời khích lệ cao cả ấy chăng.
*
* *
Năm ngày liền y lang thang trong thành phố. Nói đúng hơn là y có tạt vào tá túc ở một vài nhà người quen, với mục đích rất rõ ràng: trú ngụ qua đêm và kiếm một cái gì đó tử tế để an ủi cái dạ dày. Càng gặp những người quen, nhất là những người danh giá, y càng thấy nhục. Cũng là một kiếp người, cũng đã từng là một trí thức, một kẻ có học mà phải hạ mình đi xin ăn, xin ngủ thì thật là hạ tiện. Bởi thế, hầu hết thời gian trong ngày y thường đi lang thang trên đường phố.
Rất nhiều lần y đã đi qua khu tập thể ngày trước đã ở. Ôi, cái căn nhà tầng ba trên cái đôn nguyên lắp ghép kia, có một thời y tưởng như nó sẽ là cái tổ ấm vĩnh viễn của gia đình y. Cái gia đình có một cặp vợ chồng và một đứa con trai. Chồng là bác sĩ phẫu thuật của một bệnh viện lớn. Vợ là một thiếu phụ xinh đẹp công tác ở một nhà máy, và đứa con trai năm tuổi, kháu khỉnh và thông minh như một thần đồng.
Đâu rồi cái tổ ấm hanh phúc ấy? - Rất nhiều lần y đứng lại ngước cặp mắt mờ ngước nhìn lên cái khoang cửa sổ có ánh đèn nê-ông xanh dịu ở tầng ba kia và bật lên một câu hỏi thổn thức. Căn phòng ấy cô nàng đã bán đi rồi. Bán đi ngay một tuần sau khi y vào tù. Đó là cái thứ cuối cùng, mà y, với tư cách là người chồng, có chung quyền sở hữu, đã bị cô nàng bán đi. Còn thằng bé, giọt máu của y, tất nhiên là không thể bán được, thì cô nàng đã cướp đi, sau khi đơn phương tuyên bố ly hôn. Bây giờ thằng bé ở đâu? Một vài người quen đã nói với y rằng cô nàng đã mang thằng bé vào Sài Gòn cùng một gã tình nhân khác. Ôi chao, thân tàn ma dại thế này, y đâu còn đủ tư cách, đủ khả năng tìm và chuộc lại đứa con
của mình?
Càng đi trong cái thành phố thân thuộc, y càng chán sống thực sự. Đã có lúc y cố tình đứng chặn đầu một chiếc xe tải với ý định để cho nó cán bẹp y đi. Nhưng chiếc xe đã phanh kít lại, và anh lái xe văng vào mặt y đủ thứ tục tĩu rồi đuổi y lên hè đường. Thực ra y cũng chỉ là một thằng hèn. Chán sống, nhưng mà y vẫn không muốn chết. Chứ chết thì khó gì, chỉ đứng chờ sẵn ở hè đường rồi bất thần lao đầu vào bánh xe tải là xong.
Đến ngày thứ năm thì y quyết định về quê. Ở quê y còn một mẹ già và một bà chị gái. Một năm trong tù, y chỉ có một lời thỉnh cầu với những người thân đã vào thăm y: Đừng cho mẹ y biết rằng y đang ở trong này. Hãy nói với mẹ y rằng y lại được tín nhiệm cử đi chuyên gia Ăng-gô-la ba năm nữa. Như thế mẹ y sẽ yên tâm mà sống những năm chót tuổi già. Như thế, tuy rằng, cũng như những năm y đi chuyên gia trước đây, mặc dù y chẳng gửi về cho mẹ được đồng cắc nào, nhưng y vẫn là niềm tự hào của mẹ, vẫn là một đứa con có hiếu.
Ôi, đáng thương thay là cái làng quê của y. Một cái làng khuất nẻo tít trong chân núi đá vôi, mỗi mùa nước lũ lại bồng bềnh như một đảo nhỏ. Y là đứa trẻ chăn trâu đầu tiên của làng được lên học cấp ba phố huyện, được mang trí tuệ và tài năng của mình đi giúp nước bạn. Vậy mà suốt bao năm y sống sung sướng, nhiều lúc y cứ quên bẵng cái làng quê đã sinh ra mình. Mấy lần y muốn đón mẹ ra thành phố để có cơ hội trả nghĩa mẹ già, nhưng cô nàng, tức là vợ y, gạt đi, thế là y đành rút lui ý định. Bây giờ thất cơ lỡ vận, y mới lại sực nghĩ đến quê hương. Cay đắng quá, hóa ra câu ngạn ngữ: "Cáo chết ba năm quay đầu về núi" vẫn còn đúng đến bây giờ.
Y thẫn thờ đi ra bến xe. Trời vần vụ mây. Hình như đài báo có một cơn bão xa.
Có tiếng xe đạp đi sát phía sau y. Mặc, y không muốn tránh. Có giỏi thì cứ kẹt chết đi. Chết được thì cũng chẳng cần về quê nữa.
- Kìa bác sĩ, bác sĩ không nhận ra em ư?
Y đứng sững lại trước một câu hỏi rõ ràng là dành cho y. Người thiếu phụ vừa hỏi vừa mở cặp mắt to đen nhìn y đầy vẻ lạ lẫm và ngỡ ngàng.
Y nhận ra nàng ngay. Năm năm rồi mà trí nhớ của y vẫn sáng láng lạ thường. Có lẽ bởi nàng quá đặc biệt, đặc biệt ở gương mặt và giọng nói, đặc biệt bởi những ấn tượng của nàng đã in sâu vào tâm trí y.
Quả là nàng vẫn chẳng khác chi ngày ấy. Lúc đó y vẫn còn là bác sĩ trưởng ở bệnh viện X. Một buổi chiều gần hết ca trực thì có một chiếc xe cấp cứu lao thẳng vào phòng mổ. Bệnh nhân là chồng nàng. Anh ta bị viêm loét thành tá tràng cấp. Ca ấy, y đã mổ thành công rực rỡ. Chỉ chậm năm phút nữa thì dù y có là một bác sĩ tài năng đến mấy, cũng không cứu nổi.
Những ngày ở lại bệnh viện chăm sóc chồng, nàng đã chứng tỏ với y và với tất cả tập thể cán bộ bệnh viện rằng nàng là một người vợ tuyệt vời. Có những lúc lặng lẽ nhìn ngắm nàng chăm sóc chồng, y thoáng có một chút so sánh với cô vợ của y rồi khẽ thở dài.
- Tôi nhớ ra rồi, chị Thanh. Anh ấy vẫn khỏe đấy chứ? - Y hỏi để che đi cái phần lúng túng. Nhưng không ngờ câu hỏi của y lại làm cho nàng thoáng buồn.
- Nhà em mất đã ba năm rồi bác sĩ ạ... Sau cái lần mổ ấy tưởng là xong, ai ngờ hai năm sau nhà em lại bị gan. Hôm đưa nhà em xuống bệnh viện, em có đến nhà tìm bác sĩ, nhưng bác sĩ đã đi chuyên gia Ăng-gô-la rồi...
- Vâng... tôi... Bây giờ đừng gọi tôi là bác sĩ nữa...
- Sao cơ? Kìa, trông anh lạ lắm...
Đôi mắt nàng như bao bọc lấy y, khiến trong một giây, y như bị chết đứng, như bị phơi trần tất cả con người thật của y ra. Ôi, giá như cứ để cho tôi về quê, đừng chặn đứng tôi mà hành hạ tôi thế này. Y thầm nguyền rủa nàng và toan bước đi.
- Kìa bác sĩ, em hỏi khí không phải, bác sĩ làm sao phải không? - Nàng hỏi dồn dập, với một nỗi quan tâm không nén nổi.
Y nhìn thẳng vào mặt nàng và bắt gặp một đôi mắt trong suốt đến nỗi y không thể nói một điều gì khác, làm một điều gì khác ngoài việc thú nhận tất cả cảnh ngộ của mình.
- Tôi vừa ở trong trại tù ra, cô có tin không?
- Trời ơi, thật thế ư? - Nàng kêu lên. Và chính lúc đó mưa cũng đổ ập xuống hai người.
- Ta vào đây đã anh. Nhà em cũng ở gần đây thôi...
Nàng kéo y vào tránh mưa ở một mái hiên rộng. Những giọt mưa xiên chéo vào chân họ. Hình như nàng muốn che chở cho y. Nàng đứng nép vào y một chút. Lâu lắm rồi y mới lại được ngửi thấy mùi bồ kết từ tóc đàn bà.
*
* *
Y không hề kể cho nàng một mảy may gì về câu chuyện tình cay đắng của mình. Tính y vốn thế. Nói xấu một người đàn bà để mong một người đàn bà khác thương hại, theo y là một hành động đê tiện.
Nhưng y cũng không thể che giấu nàng, hoặc quanh co một cách ỡm ờ khi mà đôi mắt trong veo của nàng, không hề có một biểu hiện tò mò, thóc mách, mà chỉ biểu lộ một niềm thông cảm thầm kín, một sự bao dung
độ lượng.
- Thanh có biết vì sao tôi phải vào tù không? - Y nói với nàng khi cơn mưa dứt và hai người đã ngồi trong căn phòng của nàng - Đó hoàn toàn là một hành động ngu xuẩn. Nói đúng hơn là một phút điên khùng không chế ngự nổi mình. Trớ trêu thay tôi lại là một bác sĩ ngoại khoa. Tôi đã từng mổ cho hàng trăm người, trong đó có nhiều người da đen ở nước bạn Ăng-gô-la trong thời gian tôi sang làm chuyên gia. Vậy mà con dao mổ ấy đã một lần phản tôi. Tôi đã cắm con dao mổ ấy vào tim một gã đàn ông.
- Ai? Gã ta là thế nào với anh?
- Một gã đàn ông đê tiện, mà tên của nó suốt một năm trong tù tôi đã cố quên đi. Cũng may là gã không chết. Con dao mổ quá ngắn nên chưa tới tim. Nếu gã chết, thì chắc bây giờ tôi đã không được ngồi đây nữa rồi...
- Trời ơi, đàn ông các anh thật là rồ dại - Nàng ôm mặt kêu lên. Một lát sau nàng ngẩng lên nhìn y và nói - Hình như em đã gặp cái người đàn ông ấy rồi.
Gã lặng im, còn nàng thì mường tượng lại.
Hôm ấy, đúng cái ngày chồng nàng đến bệnh viện X cấp cứu vì bệnh viêm gan, nàng cậy thế người quen, đã sục đến căn nhà gác ba khu tập thể để tìm y. Cửa khép hờ. Nàng gõ ba tiếng nhẹ, nhưng vẫn không thấy động tĩnh gì. Gấp gáp quá, nàng bèn đẩy cửa. Và nàng sững sờ: trên chiếc giường đôi của vợ chồng y, không phải là y mà là một người đàn ông khác. Một người đàn ông cao to, có bộ ria mép xanh rì. Cô vợ của y thấy động, vội vơ lấy tấm khăn che người, xấu hổ quá, nàng đưa hai tay che lấy mặt và kêu lên một tiếng:
- Xin lỗi... tôi...
- Lần sau, chị phải bỏ ngay cái thói rúc vào nhà người ta như thế nhá... - Vợ y ném vào mặt nàng đôi mắt đỏ đọc của một con cái bị quấy rầy trong lúc làm tình.
- Dạ, xin lỗi... Vì gấp gáp quá... Chồng tôi đang bị cấp cứu... Tôi muốn tìm bác sĩ...
- Tìm cái khỉ gió nhà chị. Lão ta đi chuyên gia
Ăng-gô-la hai tháng nay rồi...
Nàng thủi lủi bước ra với một cảm giác ê chề và xót xa. Nàng tự xấu hổ cho mình và thương cho người bác sĩ tội nghiệp.
- Hành động của anh chẳng điên rồ lắm đâu - Nàng nói với y và nhìn y với ánh mắt đầy thương cảm - Em biết cái gã đàn ông ấy. Một gã cao to, có bộ ria mép xanh rì, có đúng không?
Y nở một nụ cười đến méo xệch trên gương mặt vốn đã teo tóp.
- Tôi xin Thanh đừng nhắc đến chuyện ấy nữa.
Dường như gã nói những lời ấy trong một tâm trạng đau khổ đến tột cùng. Hai dòng nước mắt chảy tràn trên má y.
- Em xin lỗi... Kìa anh... Thôi, để em đi nấu cơm. Hôm nay anh phải ở lại ăn với mẹ con em một bữa cơm dưa muối nhé.
Nàng ý tứ đứng dậy, như muốn xóa đi những giây phút tội lỗi mà nàng vừa gây ra cho y. Nhưng y đã đột ngột khoát tay:
- Thôi, tôi về. Tôi phải ra bến xe cho kịp giờ.
- Anh đi đâu? - Nàng lại tròn mắt nhìn y.
- Tôi phải về quê Thanh ạ. Không có một nơi nào khác...
Y nói và quả quyết bước đi. Chỉ còn nàng đứng lại. Nàng rất muốn gọi y một tiếng, nhưng không hiểu sao nàng không thể thốt lên lời. Nàng khóc. Không biết thương cho y hay thương cho mình.
*
* *
Y cứ tưởng cuộc gặp gỡ tình cờ ấy rồi sẽ qua đi, như bao cuộc gặp gỡ tình cờ và vô tình khác.
Nhưng không, đúng một tuần sau ngày y trở lại quê nhà thì nàng tìm đến.
Buổi chiều ấy, cái làng nhỏ của y bỗng bừng sáng lên trong ánh nắng mùa thu rực vàng. Nàng đi tắt qua cánh đồng từ bến xe ô tô về làng. Sau này có người bảo với y: "Cô ấy đi trên đồng lúa uốn câu trông như nàng tiên giáng trần. Sao trên đời có người đẹp đến thế". Ấy là người ta khen nàng mà nói quá thế thôi. Nhưng thực tình, chiều ấy nàng quả là tuyệt vời.
- Em đến thăm mẹ và anh, có được không? - Nàng bảo thế. Và nàng cười ngượng ngùng, khiến đôi má nàng ửng đỏ, và cái lúm đồng tiền bên má khiến cho gương mặt thật ưa nhìn.
- Em, sao em biết tôi ở đây mà tìm? - Y hỏi một câu thật ngớ ngẩn, nhưng gương mặt y lại rạng lên vì sung sướng.
- Anh cố tình giấu em, nhưng em biết hết cả...
Nàng nói và khẽ thở dài. Tự nhiên gương mặt nàng đượm buồn. Trong óc nàng lại hiện lên những hình ảnh không phải do nàng tưởng tượng mà là sắp xếp lại những câu chuyện mà nàng được nghe người ta kể lại về y thì đúng hơn.
Hóa ra đời y thật là bi kịch. Ngay từ trước ngày đi chuyên gia Ăng-gô-la, y đã bị cắm sừng mà không biết. Lúc y được đi châu Phi, vợ y tha hồ mà tung tẩy, dan díu với gã ria mép xanh rì. Sau hai năm, y đã gửi về cho thị sáu chiếc xe Honda và hàng chục cân len. Tất cả của nả ấy, thị đã chuyển sang "tài khoản" của gã ria mép xanh rì, nhưng y đâu có biết. Những lá thư đầy yêu thương của thị làm y lú lẫn. Y yêu thị đến mức tình nguyện không về phép năm thứ hai để chuyển số tiền ấy thành một cặp vé máy bay cho mẹ con thị sang Paris chơi với y. Đó là một quả lừa khá lớn, nhưng chưa phải là cú lừa cuối cùng. Đến năm thứ ba, khi y mơ hồ nhận ra sư bội bạc của thị và vội vàng về nước, thì tất cả tiền và hàng của y gửi về đã bị thị tẩu tán đi hết. Thị ngang nhiên dẫn gã ria mép xanh rì về. Uất ức quá, căm phẫn quá, y đã không làm chủ được mình. Y tặng gã tình nhân của vợ con dao mổ vào ngực. Và y bị vào tù...
- Em không ngờ cuộc đời anh lại khốn khổ đến thế - Nàng nói trong cái buổi tối hai người ngồi với nhau bên ánh đèn dầu tại căn nhà của mẹ y.
- Có lẽ vì quá thương hại mà Thanh tìm đến đây chăng? - Y mỉm cười một cách chua chát.
- Đừng, anh đừng nói thế - Tự nhiên nàng òa khóc.
Y đứng dậy. Đôi mắt y cũng giàn giụa, y hối hận và bỗng yêu nàng đến thắt lòng.
- Em... Anh xin lỗi... Anh không định nói như vậy. - Y đến bên nàng, khẽ khàng đặt bàn tay gầy guộc của mình lên đôi vai lẳn chắc của nàng. Tim y bỗng đập rộn lên trong một cảm xúc thật lạ lùng. Làm nghề y, đã bao lần y đụng chạm đến thân xác đàn bà, vậy mà bây giờ, lần đầu tiên y cảm thấy da thịt đàn bà thật kỳ lạ.
Nàng vẫn khóc nức nở. Y cúi xuống thấp hơn, má khẽ chạm vào tóc nàng. Đột ngột nàng xoay người lại. Hai gương mặt xáp vào nhau. Y tưởng như mình ngạt thở, môi y tìm đến môi nàng.
- Em thương anh... Không chỉ thương mà còn rất yêu nữa - Nàng nói gấp gáp giữa hai nụ hôn nồng nàn.
*
* *
Đời y không ngờ lại có niềm hạnh phúc muộn mằn. Như một nhành cây qua kỳ sâu đục tàn úa, đến mùa thu này bỗng nở rộ hoa.
Đám cưới của y và nàng tổ chức giữa mùa cốm mới. Để cho giản tiện và đỡ tiếng tăm, y bảo với mọi người rằng "rổ rá cạp lại". Nhưng đâu phải thế, tâm hồn y tràn ngập một niềm hạnh phúc tươi mới. Chính nàng, lần đầu tiên đã mang đến cho y một tình yêu đích thực. Nàng đã phát hiện ra y, khám phá ra y chính vào cái lúc tưởng như đời y đã tàn tạ, đã trở thành phế nhân có thể vứt bỏ đi rồi. Nàng đích thực là bác sĩ của tâm hồn y. Không cần cắt bỏ một cái gì cả. Nàng chỉ phủ lên y một tình yêu.
1990-2006