Động lực của kiến tạo mảng là gì?
Đó là sự đối lưu nhiệt. Trên thực tế, Trái đất phải phát nhiệt được toả ra từ sự phân rã các nguyên tố phóng xạ bị giữ ở dưới sâu (chủ yếu là urani, tori, kali). Kết quả là lớp vỏ trong, bị hãm giữa vỏ nguội ở trên mặt và nhân kim loại sôi, liên tục bị nhào trộn: các chuyển động lên mạnh mang theo đá nóng tới bề mặt, dưới các sống đại dương và kéo xuống dưới sâu đá nguội ở các mảng đang chìm. Dù là đá và do đó rắn, lớp vỏ trong vẫn chảy và biến dạng rất chậm mà không bị vỡ, theo tỷ lệ vài centimet, thậm chí hàng chục centimet mỗi năm. Các nhà khoa học thường tự hỏi về hình học chính xác của hiện tượng đối lưu này. Phải chăng các dòng đi lên từ đáy vỏ trong tới thạch quyển? Liệu có hai mức đối lưu độc lập, một mức ở vỏ trên và một mức ở vỏ dưới, vượt quá 660 kilomet không? Thực tế rất có thể phức tạp hơn. Trên thực tế, từ vài năm nay, sau các thí nghiệm về động học chất lỏng được tiến hành trong phòng thí nghiệm, về các tính toán và hình ảnh địa chấn, đã ra đời một mô hình đối lưu gọi là “đối lưu vòm”. Theo mô hình này, những dạng khum lớn của vật chất nóng và nhẹ có thể phát triền một cách cục bộ trong lớp D'' đánh dấu giới hạn giữa nhân và vỏ trong. Hai vùng vòm lớn, một vùng ở dưới Thái Bình Dương, một vùng ở dưới Đại Tây Dương, có thể tạo ra những dòng lên như vậy. Các mảng nguội hai bên chìm vào những vùng lõm có thể duy trì các dòng xuống. Trên thực tế, nhờ địa chấn học, người ta biết rằng các mảng đang chìm đôi khi đi qua toàn bộ lớp vỏ trong để tới nằm bẹp ở lớp D'' nổi tiếng này. Tuy nhiên, vẫn còn hai câu hỏi lớn: Tại sao lại có các mảng ở bề mặt Trái đất? Các vùng lõm, nguồn gốc của chuyển động của các mảng, sinh ra bằng cách nào? Chưa có ai biết vì không có mô hình đối lưu thực nghiệm hoặc bằng số nào hiện nay tạo được chúng.
