LAVOISIER – NGƯỜI CHA CỦA HÓA HỌC CẬN ĐẠI
Nhà hóa học Pháp Lavoisier (1743 - 1794), người đã đề ra lý luận chính xác về sự cháy và phản ứng oxy hóa - khử, làm cho hóa học từ trong vòng mông muội của thuyết nhiên tố, thoát ra khỏi vòng luẩn quẩn chết cứng và đi vào quỹ đạo chính xác, nên Lavoisier được xem là cha đẻ của hóa học cận đại.
Vào thời Lavoisier, người ta cho rằng sở dĩ mọi vật cháy được là do trong đó có chứa một chất gọi là nhiên tố. Lavolsier đã không mê tín quyền uy mà chỉ tin vào kết quả thực nghiệm. Ông đã thu thập tất cả các khói trắng toả ra khi đốt cháy photpho, cân lấy trọng lượng. Ông chứng minh khói trắng nặng là do có photpho, ông cho rằng đó chính là do photpho hóa hợp với không khí mà thành. Ông lại lấy một miếng photpho đặt vào một mảnh gỗ nổi trên mặt nước; đốt cho mảnh photpho cháy rồi nhanh chóng lấy cốc thủy tinh úp chụp lấy mảnh gỗ, trong cốc sẽ dần dần chứa đầy khói trắng rồi ngọ lửa bị tắt. Ông đo và thấy rằng mực nước đã dâng lên 1/5 thể tích của cốc. Điều đó chứng minh là 1/5 thể tích không khí úp trong cốc đã hóa hợp với photpho. Ông cũng tiến hành thí nghiệm tương tự với lưu huỳnh và cũng thu được cùng kết quả. Do đó ông đã lật đổ hoàn toàn thuyết nhân tố và chứng minh chất khí duy trì sự cháy chính là oxy.
Trong khi tiến hành thí nghiệm về sự cháy, ông phát hiện khi đốt cháy một mảnh kim loại trong bình thủy tinh kín thì đến khi toàn bộ kim loại biến thành bột, thế nhưng trọng lượng của bình kín trước và sau khi đốt không hề thay đổi. Từ kết quả thực nghiệm này đã xác lập định luật bảo toàn vật chất, đó là một cống hiến hết sức quan trọng của Lavoisier.
Bấy giờ người ta gọi oxy là “không khí cháy'', thế nhưng người ta còn chưa biết sản phẩm hình thành sau khì cháy là gì. Sau nhiều lần thí nghiệm Lavoisier chứng minh được rằng khí hyđro khi cháy sẽ thành nước, nước khi phân giải sẽ biến thành hyđro và oxy. Ông lại tiến hành thí nghiệm trên một cân phân tích lớn, ông phát hiện tổng lượng trước và sau phản ứng không hề thay đổi: Điều đó một lần nữa chứng minh định luật bảo toàn vật chất là hết sức phổ biến.
Chính trong lúc Lavoisier đang khắc khổ dồn hết tinh thần vào việc nghiên cứu khoa học thì tai nạn đã giáng xuống đầu ông. Ông bị bắt bỏ ngục và ngày 8.5.1794, ông bi lên đoạn đầu đài. Lavoisier đã bị chết oan uổng. Nước Pháp đã giết chết người con vĩ đại của mình, và thế giới mất đi một nhà khoa học kiệt xuất. Nhà toán học nổi tiếng Lagrange đã cảm khái phát biểu: ''Người ta chém đầu ông trong chốc lát, nhưng để sản sinh ra một bộ óc như ông thì phải tốn hàng thế kỷ''.
