LIỆU PHẦN MỀM VÀ CHƯƠNG TRÌNH MÁY TÍNH CÓ PHẢI LÀ MỘT?
“Phần mềm” và ''Chương trình'' là 2 từ chúng ta vẫn thường nói, ví dụ: Tôi có được một ''Phần mềm'' mới, chương trình tôi biên soạn còn phải thử nghiệm, chức năng phần mềm đồ hoạ nào đó rất tốt, chương trình đồ hoạ nào đó ở máy tính của tôi không thể khởi động được... Điều này đưa ra 2 khái niệm ''Phần mềm'' và ''Chương trình''.
Phần mềm máy tính là cách gọi chung những dữ liệu lưu trữ chương trình trong hệ thống máy tính. Còn chương trình là sự mô tả về quy trình xử lý và đối tượng xử lý của công việc tính toán. Dữ liệu lưu trữ là những tư liệu mang tính thuyết minh để thuận tiện cho việc tìm hiểu chương trình, ví dụ: Sách hướng dẫn lập trình, sổ tay sử dụng... Chương trình cần phải được cài đặt vào trong máy tính mới sử dụng được, dữ liệu lưu trữ thường là những tài liệu để đọc nên không nhất định cần phải cài đặt vào máy tính.
Bất kỳ công việc nào dùng máy tính làm công cụ xử lý đều là công việc tính toán. Đối tượng xử lý của chương trình là những dữ liệu (như con số, bản đồ hình, đồ hoạ, âm thanh...) hoặc những thông tin (lấy dữ liệu làm chất bán dẫn, có nội dung hàm ý nhất định. Quy trình xử lý là trình tự thao tác tiến hành xử lý thông tin hay dữ liệu, ví dụ: Việc tính toán số học, logic, những lược đồ quan hệ giải hàm số và các bước trật tự, phán đoán, tuần hoàn...
Chương trình là khái niệm cơ bản nhất trong chương trình lập trình, cũng là khái niệm cơ bản nhất của phần mềm. Chương trình là bộ phận cấu thành chủ yếu của phần mềm, cũng chính là đối tượng nghiên cứu của phần mềm, chất lượng của chương trình quyết định chất lượng của phần mềm, quá trình hoạt động của chương trình đã được cài đặt vào máy tính gọi là hệ điều hành chương trình. Chất lượng chương trình được đánh giá qua việc kiểm tra kết cấu chương trình và quá trình điều hành của chương trình.
Từ ''Phần mềm'' này có nguồn gốc từ ''Chương trình''. Đến đầu những năm 60 của thế kỷ 20, con người từng bước nhận thấy đặc tính quan trọng của dữ liệu lưu trữ có liên quan tới chương trình, từ ''Phần mềm'' xuất hiện. Phần mềm là tiếp diện (giao diện) giữa phần cứng máy tính với người sử dụng. Muốn dùng máy tính cần phải biên soạn chương trình, cần có phần mềm. Họ sử dụng chủ yếu là dùng phần mềm được cài vào máy tính.
Theo chức năng mà có thể phân loại phần mềm thành 3 loại: Phần mềm hệ thống, phần mềm chống đỡ, và phần mềm ứng dụng, chúng tạo thành tổng thể phần mềm trong hệ thống máy tính, phát huy chức năng trong những tình huống khác nhau.