Ma túy có phải là một vấn đề mới đây không?
Việc tiêu dùng những chất gây say chắc hẳn cũng đã có từ lâu như nhân loại. Chẳng hạn, cây thuốc phiện đã được nêu lần đầu tiên trong ghi chép của người Sumer (vùng hạ Mésopotamie cổ đại, gần vịnh Persique) từ thiên kỷ III trước Công nguyên. Nhưng ma túy như là vấn đề vệ sinh, xã hội và chính trị thì thực sự mới có gần đây, khoảng từ hai thế kỷ nay. Nó nảy sinh từ hai phong trào. Một là thành tựu của hóa học hiện đại đã giúp tách được những yếu tố có hoạt tính từ thực vật mà người ta chủ yếu phát hiện ra tác dụng điều trị. Hai là cuộc cách mạng công nghiệp đã tạo ra một cuộc di dân lớn từ nông thôn kèm theo tăng nạn nghiện rượu và hút thuốc phiện trong giai cấp công nhân ở Anh và châu Âu lục địa. Từ năm 1805, là thời gian tách được mocphin (yếu tố có hoạt tính tâm lý mạnh nhất của thuốc phiện), hóa học đã biết được những bí mật của thực vật: năm 1859, cocain được tách ra từ lá cây coca; năm 1898, heroin (thuốc phiện bán tổng hợp bắt nguồn từ mocphin) bắt đầu được dùng trong y học. Năm 1903 ra đời các loại thuốc làm dịu, là những sản phẩm đầu tiên hoàn toàn tổng hợp. Sau đó nhóm amphetamin được phân lập nhờ biến đổi yếu tố hoạt tính từ một cây có tác dụng kích thích được dùng ở châu Á là cây ma hoàng.
Các cuộc chiến tranh cung góp phần làm người ta biết đến ma túy. Cuộc chiến tranh năm 1870 là thời gian người ta đã dựa vào mocphin để giảm bớt đau đớn ở những người lính bị thương và khai sinh ra chứng nghiện mocphin. Phi công lái máy bay chiến đấu đã dùng cocain để chế ngự sự mệt mỏi và sợ hãi khiến chất này trở thành mốt sau Chiến tranh Thế giới I. Cuộc Chiến tranh Thế giới II đã kích thích quân nhân sử dụng amphetamin, rồi sau khi hòa bình lập lại, đã lan sang dân thường. Và cuối những năm 1950, các benzođiazepin đầu tiên được thương mại hóa để dùng trong y học. Tới thời gian này, việc sử dụng ma túy vẫn còn được giới hạn ở các nhóm người thuộc ngoài lề xã hội (lính thuộc địa, nghệ sĩ...). Nhưng giới trẻ bất mãn trong những năm 1960-70 đã coi một số ma túy là biểu tượng của quyền cho chủ nghĩa hưởng lạc. Sau đó “bệnh dịch” này đã lan rộng để trở thành một vấn đề xã hội, cho đến nay vẫn chưa giải quyết được.
