Nghề nông nguyên thủy và nghề chăn nuôi nguyên thủy
Nghề nông nguyên thủy và nghề chăn nuôi nguyên thủy phát triển từ hái lượm và săn bắt mà ra.
Trước đây rất lâu, loài người từ trong thực tiễn lao động hái lượm lâu dài đã dần dần phát hiện ra hiện tượng riêng biệt của một số loài cây như nẩy mầm, ra hoa kết quả biết theo từng lúc mà hái quả, đào củ, bới rể để ăn, thuộc được quy luật sinh trưởng của một số thực vật và dần biết cách chăm sóc vun trồng, từ đó đã nảy sinh ra nghề nông nguyên thủy.
Ban đầu làm nghề nông nguyên thủy là những phụ nữ vốn phải lo việc hái lượm. Họ sử dụng các công cụ rìu đá, cuốc đá, bàn cào để canh tác, sản xuất nông nghiệp theo kiểu “đao canh hỏa chủng'' (cày bằng đao, gieo hạt bằng cách đốt lửa làm nương rẫy) ở Châu Á, Châu Phi và Châu Mỹ đều đã xuất hiện những xóm làng nông nghiệp, ở Châu Âu muộn hơn cũng đã ra đời nghề nông. Các sản vật nông nghiệp cổ xưa nhất có: ngô, khoai tây, khoai lang do người Indian Châu Mỹ tìm ra; tiểu mạch, đại mạch, lúa nước, bông của người Châu Á và Châu Phi; lúa mì của người Châu Âu v.v. . . Cây ngô vốn là một thứ cây cỏ nguyên thủy, vào khoảng 7000 năm trước đây con người đã ươm trồng thành công. Tiểu mạch và đại mạch cũng ươm trồng thành công khoảng 9000 năm trước.
Trong thực tế lao động săn bắt lâu dài, để bổ sung nguồn thức ăn, con người đã có ý thức đem một số thú rừng còn nhỏ về nhà để nuôi, dần dần phát hiện thấy một số động vật có thể thuần hóa thành gia súc, từ đó xuất hiện nghề chăn nuôi nguyên thủy.
Chó, sơn dương được thuần hóa sớm nhất, sau đó là lợn, trâu bò, lừa ngựa, cuối cùng là gà. Tuy nhiên thời gian thuần hóa các động vật hoang đã thành gia súc ở các nơi trên thế giới không giống nhau. Chẳng hạn việc thuần hóa loài chó, ở Châu Mỹ là vào khoảng 14000 năm đến 9000 năm trước đây, ở IRan vào khoảng 11000 năm trước, ở Đan Mạch là trên dưới 6800 năm, ở Trung Quốc cũng cách ngày nay khoảng 6000 năm. Trung Quốc là một trong những khu vực thuần dưỡng gia súc sớm nhất. Trong di chỉ Hà Mẫu Độ cách ngày nay từ 7000 năm đến 6000 năm, đã tìm được hóa thạch của một số lớn gia súc. Khoảng 5000 đến 4000 năm trước đây, Trung Quốc đã thuần hóa được gà rừng.
Sự xuất hiện của nghề nông nguyên thủy và chăn nuôi nguyên thủy khiến cho loài người có thể bằng lao động của mình, tăng thêm nguồn động vật, thực vật, bảo đảm đời sống, tăng trưởng nhân khẩu, bắt đầu cuộc sống ổn định hơn.
