NOBEL ÔNG VUA THUỐC NỔ
Giải thưởng Nobel là giải thưởng có ảnh hưởng rất lớn trên thế giới. Người đặt giải thưởng này là nhà hóa học Thụy Điển Nobel (1833- 1896). Nobel đã dùng tài sản tự tay mình kiếm ra làm giải thưởng thúc đẩy nền văn minh loài người phát triển.
Nobel sinh ra tại thủ đô Stockhol Thụy Điển, từ nhỏ đã theo cha nghiên cứu chế tạo thuốc nổ, có chí hướng hiến thân vì sự nghiệp khoa học. Sau năm 17 tuổi ông tự mình đi đến khảo sát ở nhiều nước Âu, Mỹ, mở rộng tầm mắt, thu được nhiều tri thức, nắm vững các ngôn ngữ Anh, Pháp, Đức, Nga, Thụy Điển v..v . Đặc biệt ông hết sức chú ý đến điều kiện làm việc gian khổ của công nhân đào mỏ, do đó đã nghĩ đến việc dùng sức nổ để giảm cường độ lao động cho công nhân. Do đó ông tiếp tục theo học nghề của cha, tiếp tục nghiên cứu thuốc nổ.
Trong quá trình nghiên cứu chế tạo thuốc nổ, Nobel đã chịu không biết bao nhiêu thất bại. Ngày 3-9- 1867 trong thí nghiệm chế tạo thuốc nổ toàn bộ phòng thí nghiệm bị nổ tan tành. Em của Nobel bị chết, cha của ông cũng bị thương. Càng bất hạnh hơn khi chính phủ ra lệnh cấm họ làm thí nghiệm về thuốc nổ trên đất liền. Ông cùng với người anh phải dùng một con thuyền để làm thí nghiệm ở giữa hồ.
Sau nhiều năm nỗ lực, thực hiện hàng trăm thí nghiệm, cuối cùng họ đã thành công. Họ đã tìm ra được thuốc nổ an toàn, chế tạo thuốc nổ không khói và nhiều phát minh khác.
Phát minh quan trọng của Nobel là ông đã trộn thuốc nổ mạnh trinitro glyxerin với đất sét để tạo nên thuốc nổ an toàn, phát minh lập tức được ứng dụng trong công nghiệp khai khoáng, làm đường, giảm nhẹ được nặng nhọc về thể lực trong lao động, hiệu quả công việc được nâng cao nhiều. Sau này chính loại thuốc nổ này đã dùng để đục hầm xuyên qua dãy núi Alpe dài đến 9 dặm Anh (gần 15 km) tiết kiệm được hơn 5 triệu đô la Mỹ. Việc khai thông kênh đào Newyork; Panama đều sử dụng loại thuốc nổ này. Danh tiếng của Nobel từ đó vang đi khắp nơi. Chính phủ Thụy Điển cũng thay đổi thái độ: từ chỗ xua đuổi chuyển sang hoan nghênh. Ông còn được các chính phủ các nước Anh, Đức, Pháp trả tiền quyền phát minh.
Vì lo nghiên cứu khoa học Nobel không xây dựng gia đình, suốt đời hiến mình cho sự nghiệp khoa học. Những thành tựu của ông trong việc chế tạo thuốc nổ hết sức to lớn nên được tặng danh là hiệu là “vua thuốc nổ”. Ngoài ra, Nobel còn có nhiều phát minh trong hóa học nhờ đó ông đã được chính phủ Anh trả bản quyền có đến 120 mục.
Những phát minh của Nobel đã đem lại nhiều phúc lợi cho loài người. Ông không đồng ý để lại gia sản của mình cho anh em thừa kế. Ông nói: ''Của cải sẽ gây cho người ta không ít phiền phức. Người được hưởng thừa kế sẽ chịu không tai vạ do hưởng thừa kế. Những phát minh khoa học của ông đã phải trả giá bằng nhiều cuộc đấu tranh gian khổ, thậm chí có lúc gặp nguy hiểm đến tính mệnh. Ông tự nguyện đem của cải của mình gíup cho những công việc đem lợi ích cho loài người. Mục đích chế tạo thuốc nổ của ông là nhằm vào việc thiết kế, tạo phúc lợi cho loài người mà không nghĩ đến việc bị sử dụng vào mục đích chiến tranh, giết chết không biết bao người, đó là việc hết sức đau lòng, nên ông quyết tâm đem toàn lực phục vụ sự nghiệp hòa bình. Thường ngày ông rất thích văn học, nên có nhiều hoài vọng trong sự nghiệp văn học. Ngày 1012- 1896 Nobel qua đời. Lúc lâm chung ông trối lại: Đem phần lớn trong di sản hơn 30 triệu Couron (đơn vị tiền tệ Thụy Điển) làm vốn, bắt đầu từ năm 1901, lấy tiền lợi tức hàng năm làm giải thưởng tặng cho những phát minh lớn trong hóa học, y học hoặc sinh lý học, vật lý học. Giải thưởng cũng giành cho người có tác phẩm văn học giá trị nhất và những người có công hiến lớn cho sự nghiệp hòa bình (từ sau năm 1969 còn có giải thưởng cho kinh tế học). Đó chính là giải thưởng Nọbel nổi tiếng.
