TRƯƠNG NGỌC TRIẾT MỘT CHUYÊN GIA VỀ TIỂU HÀNH TINH
Vào mùa đông năm 1928, một thanh niên người Trung Quốc công tác tại đài thiên văn Yekaisi của nước Mỹ là Trương Ngọc Triết (1902 - 1986) đã phát hiện một tiểu hành tinh. Theo thông lệ quốc tế các tiểu hành tinh thường mang tên người phát hiện ra nó. Trương Ngọc Triết đặt tên cho tiểu hành tinh mà ông đã phát hiện là “Trung Hoa”. Tiểu hành tinh Trung Hoa trong bản đồ sao quốc tế được đánh số 1125, đó là tiểu hành tinh đầu tiên do người Trung Quốc phát hiện và mang tên đất nước này.
Số các tiểu hành tinh trong vũ trụ có thể tính đến hàng ngàn, hàng vạn với độ lớn có bán kính từ vài chục kilômét đến mấy trăm kilômét, đại đa số chuyển động quanh Mặt Trời ở giữa quĩ đạo Hoả tinh và Mộc tinh. Việc nghiên cứu sự phân bố quĩ đạo của các tiểu hành tinh có tác dụng quan trọng đối với ngành du học vũ trụ, đối với các vệ tinh nhân tạo và các trạm không gian. Nhưng do lực hấp dẫn của Mặt trời và của các hành tinh lớn khác, qũi đạo của các tiểu hành tinh luôn thay đổi, chỉ có thể thông qua việc quan trắc, tính toán liên tục mới có thể nắm được hành tung của chúng.
Sau khi nước Trung Quốc mới thành lập, Trương Ngọc Triết phụ trách đài trưởng đài thiên văn Tử Kim Sơn. Ông lãnh đạo phòng nghiên cứu hành tinh, trong vòng 40 năm có đến tám, chín ngàn lần quan trắc thành công các tiểu hành tinh, phát hiện gần một nghìn lần các tiểu hành tinh chưa được ghi tên ở bản đồ sao quốc tế, trong số đó có hơn 100 tiểu hành tinh được quan trắc nhiều lần và đã tính toán được qũi đạo chính xác của chúng và được quyền đặt tên vĩnh viễn cho chúng. Các tiểu hành tinh này có ngôi mang tên các nhà khoa học Trung Quốc như Trương Hoành, Tổ Xung Chi, Nhất Hạnh, Quách Thủ Kính, Thẩm Quát v.v. . .có ngôi mang tên các địa danh như: Bắc Kinh, Nam Kinh, Quảng Đông, Giang Tô, Đài Loan v,v. . . Sau này họ còn phát hiện ba ngôi sao chổi mang tên Tử Kim Sơn.
Các thành tựu của Trương Ngọc Triết trong lĩnh vực nghiên cứu các tiểu hành tinh được giới khoa học quốc tế đánh giá cao và tôn vinh ông là chuyên gia về tiểu hành tinh. Năm 1978 đài thiên văn của trường Đại học Havard đặt tên cho tiểu hành tinh mà họ phát hiện vào ngày 23-10-1976 là tiểu hành tinh “Trương” để biểu thị sự kính trọng của họ đối với Trương Ngọc Triết.
