RONTGEN VÀ SỰ PHÁT MINH TIA X
Vào ngày 8.11.1895 nhà vật học người Đức là Rontgen ( 1845-1923) ngẫu nhiên phát hiện được một loại tia bí mật, ông đặt tên đó là tia X. Sau này người ta đã vận dụng tia X để chế tạo nên máy chiếu tia X, có thể nhìn xuyên qua cơ thể người, nhìn thấy được nội tạng, gân cốt trong cơ thể người. Nhờ máy chiếu tia X thầy thuốc có thể thấy được các cơ quan bị bệnh trong cơ thể người bệnh, nhờ đó đã cứu được sinh mệnh hàng nghìn, hàng vạn con người.
Trong khi nghiên cứu tia âm cực, vô tình Rontgen nhận thấy nguồn phát tia âm cực đã bọc giấy đen dày có thể làm cho một bình dựng Bari platine xyanua đặt cách xa hơn một mét phát sáng.
Rontgen vốn rất nhạy cảm, đã không bỏ qua cơ hội, ông tiếp tục đi sâu nghiên cứu. Sau sáu tuần miệt mài, quên ăn, quên ngủ, tiến hành nhiều lần thí nghiệm, phân tích; ông chứng minh rằng: tia bức xạ làm cho Bari platine xyanua (BaPt(CN4)) phát huỳnh quang là một loại tia có thể xuyên suốt qua thủy tinh, cao su cứng, gỗ, nhôm và nhiều loại chất khác, là một loại tia mới. Nhờ tia này ông đã chụp được xương bàn tay của vợ và con ông. Ông phấn khởi nói với thầy học: ''Cuối cùng tôi đã phát hiện được một loại tia sáng mới, chưa biết là tia gì nên xin đặt tên đó là tia. . . X''. Khi Rontgen công bố hiện tượng được phát hiện một cách ngẫu nhiên này lập tức làm chấn động cả thế giới. Trong vòng ba tháng, báo cáo của Rontgen được in thành nhiều thứ tiếng và phát hành được đến 5 lần. Trong vòng một năm đã xuất hiện hơn 1000 luận văn có liên quan đến tia X. Đoa là loại ''tia bức xạ có sức xuyên thấu lớn'' mà loài người đã phát hiện ra đầu tiên. Để nhớ tới Rontgen, người ta lấy tên Rontgen đặt tên cho tia X và gọi đó là tia Rontgen.
Việc Rontgen phát hiện tia X đã đưa đến một loạt các phát minh khác. Chính nhờ phát minh tia Rontgen đã đưa đến việc phát minh ra điện tử và hiện tượng phóng xạ tự nhiên. Nhờ tia X làm chìa khoá, loài người đã mở rộng cánh cửa đi vào thế giới vi mô của vật chất, và vật lý học đã đi lên đến đỉnh của quan niệm cũ, đã làm cho vật lý học trở thành một cuộc cách mạng triệt để và đưa đến việc xuất hiện nền vật lý học hiện đại.
Việc phát hiện tia X làm cho Rontgen nhận được vinh dự rất cao. Năm 1901 ông vinh dự nhận được giải thưởng Nobel đầu tiên về vật lý. Ông còn nhận được huân chương vương miện nước Phổ hạng hai, Hội khoa học Hoàng gia Anh tặng huân chương Rumford, nhận huân chương Barnard của trường đại học Colombia. Rontgen là nhà khoa học vì khoa học cống hiến một cách vô tư. Ông biết phát minh của ông có nhiều ý nghĩa cho sự phát triển của khoa học cũng như y học, nên khi công ty khí cụ điện Berlin đề nghị mua bản quyền phát minh với giá cao, nhưng ồng đã kiên quyết từ chối. Ông cho rằng bất kỳ phát minh khoa học nào cũng phải phục vụ lợi ích loài người. Ông cho công bố toàn bộ phát minh của mình một cách rộng rãi, ngay cả giải thưởng Nobel nhận được ông cũng đem tặng cho trường đại học Wilsbao làm kinh phí nghiên cứu khoa học.
