TỪ 2-9-1945 ĐẾN 6-1-1955:
2-9-1945:
Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, thành lập Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
23-9-1945:
Bùng nổ cuộc kháng chiến của nhân dân Nam bộ chống thực dân Pháp quay trở lại xâm lược hòng tái lập chế độ thực dân ở Việt Nam.
12-9-1945:
Nước Lào tuyên bố độc lập.
20-10-1945:
Tòa án Nuremberg (Nurembe) xét xử các tột phạm chiến tranh trong Thế chiến Thứ Hai. Phiên tòa bắt đầu từ 18-10-1945 tại Berlin, đến 20-11- 1945 chuyển về Nuremberg. Tháng 10-1946 kết luận 12 án tử hình, 3 án tù chung thân và nhiều án tù khác.
29-11-1945:
Thành lập nước Cộng hòa Liên bang nhân dân Nam Tư do J. Titô làm Chủ tịch, gồm 6 nước Serbia, Croatia, Slovenia, Bosrnia-Her-Zegovina, Macedoina, Montenegro. Năm 1963 đổi tên thành Cộng hòa Liên bang XHCN Nam Tư.
6-1-1946:
Cuộc tổng tuyển cử đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
10-1-1946:
Phiên họp đầu tiên của Đại hội đồng Liên hiệp quốc khai mạc tại London với sự tham gia của 51 nước thành viên.
18-2-1946:
Bùng nổ cuộc nổi dậy của hai vạn thủy binh ở Bombay (Ấn Độ) chống thực dân Anh. Công nhân, học sinh, sinh viên hưởng ứng, tiến hành bãi công, bãi khóa đòi độc lập và quyền dân chủ.
Cuộc đấu tranh kéo dài 3 ngày (18-20-2-1946) là đỉnh cao mới của phong trào giải phóng dân tộc ở Ấn Độ.
1-3-1046:
Thành lập Tổ chức thống nhất toàn quốc Mã Lai (UMNO) chính Đảng lãnh đạo sự nhiệp đấu tranh giành độc lập và đến nay vẫn là Đảng cần quyền ở Malaisia.
6-3-1946:
Chính phủ VNDCCH ký Hiệp định sơ bộ với Chính phủ Pháp công nhận một nước Việt Nam độc lập.
21-3-1946:
Cuộc chiến đấu của quân dân Lào tại mặt trận Thà Khẹc (Nam Lào) mở đầu cuộc kháng chiến chống Pháp ở Lào (1946-1954).
3-1946:
Pridi Phanomyon, Tiến sỹ luật học làm Thủ tướng Chính phủ Thái Lan, thực hành một số biện pháp dân chủ (3-1946 - 11-1947).
5-3-1946:
Thủ tướng Anh Winston Churchill (Sớcsin) phát biểu tại Thành phố Phunton (Mỹ) kêu gọi các nước đế quốc tạo thành một vòng vây về chính trị, kinh tế quân sự đối với Liên Xô. Được coi như bước mở đầu của “chiến tranh lạnh”.
4-7-1946:
Philippin tuyên bố độc lập, thành lập nước Cộng hòa Philippin.
25- 4-1946 - 29-7-1946:
Hội nghị hòa bình Paris gồm 21 nước tham gia chiến tranh chống phát xít bàn về việc ký kết Hiệp ước với các nước bại trận.
3-5-1946:
Tòa án quân sự Quốc tế Tokyo xét xử những tội phạm chiến tranh của nước Nhật quân phiệt trong Thế chiến Thứ hai, gồm đại diện của 11 nước, trong đó có Liên Xô, Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc. Tòa án kết án tử hình 7 tên, 16 tên tù chung thân và nhiều án tù khác.
14-9-1946:
Chủ tịch Hồ Chí Manh ký Tạm ước với Chính phủ Pháp tại Paris để có thời gian chuẩn bị kháng chiến.
9-11-1946:
Quốc hội thông qua Hiến pháp đầu tiên của nước VNDCCH.
14-12-1946:
Thành lập tổ chức văn hóa, khoa học và giáo dục Liên hiệp quốc (UNESCO).
19-12-1946:
Bùng nổ cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam chống thực dân Pháp trên phạm vi toàn quốc (1946-1954).
25-12-1946:
Lò phản ứng hạt nhân đầu tiên của Liên Xô bắt đầu hoạt động.
12-3-1947:
Tổng thống Hoa Kỳ H.Truma gửi thư cho Quốc hội Mỹ đề cập đến chính sách đối ngoại của Mỹ sau chiến tranh Thế giới Thứ II. Quốc hội thông qua năm 1949 và trở thành Học thuyết Truyền mở đầu "chiến tranh lạnh”.
23-3 - 2-4-1947:
Hội nghị Liên Á lần thứ nhất tại New Delhi có 28 nước Châu Á tham gia biểu thị tinh thần đoàn kết đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân.
3-6-1947:
Mountbatten công bố “Phương án Ấn Độ độc lập” tại Hội nghị bàn tròn ở New Delhi theo nguyên tắc chia Ấn Độ thành hai Quốc gia Ấn Độ và Pakistan dựa trên cơ sở tôn giáo, được Quốc hội Anh thông qua vào tháng 7-1947.
5-6-1947:
Ngoại trưởng Mỹ Marshall (Macsan) đọc diễn văn tại trường đại học Havard (Havớt) về “kế hoạch phục hưng Châu Âu bằng viện trợ của Mỹ'', còn gọi là “kế hoạch Marsha"?
23-6-1947:
Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Taft-harley (Tapht Halây) nhằm chống phong trào bãi công của công nhân.
12-7 - 22-9-1947:
Hội Paris gồm 14 nước Châu Âu chấp nhận “kế hoạch Marsha” nhằm viện trợ kinh tế tái thiết Châu Âu.
19-7-1947:
Aung San (1915-1947) nhà lãnh đạo phong trào đấu tranh giành độc lập, vị anh hùng dân tộc của nhân dân Myanmar, bị sát hại.
26-7-1947:
Thuật ngữ ''Chiến tranh lạnh'' (Cold war) do Barút, một chuyên gia vạch kế hoạch nguyên tử của Mỹ đặt ra, lần đầu tiên xuất hiện trên báo chí Mỹ.
29-7-1946 – 15-10-1946:
Hội nghị hòa bình Paris gồm 21 nước thắng trận bàn về việc ký kết hòa ước với các nước bại trận.
14-8-1947:
Chính phủ Anh công bố sắc lệnh "Công nhận nền độc lập của Ấn Độ'', chia Ấn Độ thành hai nước trên cơ sở tôn giáo: Ấn Độ của người Ấn Độ giáo, Pakistan của người Hồi giáo.
14-8-1947:
Cộng hòa Hồi giáo Pakistan ra đời sau khi tách khỏi Ấn Độ trên cơ sở tôn giáo Đạo Hồi.
15-8-1947:
J.Nehru, lãnh tụ Đảng Quốc đại long trọng kéo lá cờ quốc kỳ Ấn Độ tại thành Đỏ New Delhi (Niu Đêli) mở đầu trang sử mới của nước Ấn Độ. Ông đảm nhiệm chức vụ Thủ tưởng Chính phủ Liên bang Ấn Độ tự tôn.
5-10-1947:
Thành tập Cục thông tin Quốc tế (KOMLN- FORM) của các Đảng cộng sản và công nhân theo Nghị quyết của Hội nghị các Đảng cộng sản và công nhân họp tại Ba Lan cuối Tháng 9-1947. Cục này chấm dứt hoạt động vào Tháng 4-1956.
30-10-1947:
Ký kết Hiệp đinh chung về thuế quan và thương mại: GATT (General Agreement on Tariffs and Trade).
11-1947:
Cuộc đảo chính của phái quân sự ở Thái Lan do Phibun Songkram cầm đầu được sự hỗ trợ của Mỹ đã chấm dứt thời kỳ chính quyền dân sự ở nước này.
29-11-1947:
Đại hội đồng LHQ quyết nghị chia Palestine thành hai Quốc gia của người Do Thái và người Arập Thành phố Jerusalem đặt dưới sự kiểm soát của LHQ.
1947:
Ký kết Hiệp định chung về thuế quan hà mậu dịch: GATT (General Agreement on Tariffs and Trade).
4-1-1948:
Chính phủ Anh trao trả độc lập cho Myanmar, kết thúc thời kỳ thống trị thực dân. Myanmar tuyên bố độc lập, U Nu, nhà hoạt động trong phong trào đấu tranh giải phóng, trở thành vị Thủ tướng đầu tiên của đất nước (1948 - 1962).
30-1-1948:
M.K.Gandhi, nhà hoạt động lỗi lạc trong phong trào giải phóng dân tộc Ấn Độ bị ám sát (1869- 1948). Ông trở thành biểu tượng của tinh thần yêu nước, được nhân dân Ân Độ sùng kính với danh hiệu Mahatma (“Tâm hồn vĩ đaị").
20-2-1948:
Sự kiện tháng hai ở Praha: 12 bộ trưởng tư sản trong chính quyền Dân chủ Nhân dân ở Tiệp Khắc từ chức nhằm gây cuộc khủng hoảng và lật đổ chinh quyền.
3-1948:
Bùng nổ nội chiến ở Myanmar giữa quân Chính phủ với phong trào cộng sản và cuộc nổi dậy của các dân tộc thiểu số.
4-1948:
Quốc hội Mỹ thông qua khoản viện trợ theo kế hoạch Marshall là 14 tỷ đô la trong 4 năm dành cho các nước Châu Âu khôi phục sau Thế chiến Thứ hai.
15-4-1948:
Thành lập Đại Hàn Dân Quốc (Hàn Quốc).
30-4-1948:
Hoa Kỳ và các nước Mỹ La tinh ký kết Hiệp ước thành lập Tổ chức các nước Châu Mỹ thay cho tổ chức Liên Mỹ trước đây.
14-5-1948:
Thành lập nước Cộng hòa Israel.
14-5-1948:
Chiến tranh Trung Đông lần thứ nhất giữa Israel và các nước Arập, Israel chiếm phần lớn đất đai của người Palestine, 75 vạn người Palestirle phải rời bỏ đất nước.
18-6-1948:
Liên Xô tiến hành "Vụ phong tỏa Berlin" hạn chế sự đi lại giữa hai khu vực phía Đông và phía Tây của Berlin và của nước Đức nhằm giảm bớt hậu quả do việc chính quyền Tây Đức và Tây Berlin tiến hành cải cách tiền tệ.
9-9-1948:
Thành lập Cộng Hòa Dân chủ Nhân Dân Triều Tiên.
3-10-1948:
Thành lập Liên hiệp công đoàn Thế giới.
20-1 -23-1-1949:
Hội nghị Liên Á lần thứ hai tại New Delhi có đại biểu 15 nước Châu Á tham gia, phản đối các nước phương Tây ủng hộ Hà Lan xâm lược Indonesia, kêu gọi tăng cường đoàn kết giữa các dân tộc chống chủ nghĩa thực dân.
25-1-1949:
Thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV) - tổ chức kinh tế Quốc tế của một số nước XHCN.
31-1-1949:
Quân giải phóng Trung Quốc tiến vào Bắc Kinh.
4-4-1949:
Thành lập tổ chức liên Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Các nước thành viên đầu tiên là Mỹ, Pháp, Anh, Canada, Đan Mạch, Na Uy, Island, Italia, Bồ Đào Nha và các nước Benelux (Bỉ, Hà Lan, Luxembourg).
23-4-1949:
Giải phóng quân Trung Quốc tiến vào Nam Kinh.
14-7-1949:
Liên Xô tiến hành vụ nổ bom hạt nhân đầu tiên.
1-10-1949:
Thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa do Mao Trạch Đông làm Chủ tịch.
7-10-1949:
Thành lập nước Cộng hòa Dân chủ Đức trên phần lãnh thổ phía Đông nước Đức.
7-12-1949:
Chấm dứt cuộc kháng cự của lực lượng Quốc dân Đảng Trung Hoa trên lục địa Trung Quốc, Chính phủ Tưởng Giới Thạch chuyển sang Đài Loan. Hai mươi năm nội chiến kết thúc bằng thắng lợi của Đảng cộng sản Trung Quốc.
1949:
Xô Viết tối cao Liên Xô ban hành sắc lệnh về Giải thưởng Quốc tế Lénine: Vì sự nghiệp củng cố hòa bình giữa các dân tộc.
26-1-1950:
Bản Hiến pháp Ấn Độ bắt đầu có hiệu lực, quy định thể chế Cộng hòa, ngày 26-1 được coi là Ngày Cộng hòa trong lịch sử Ấn Độ.
31-1-1950:
Tổng thống Mỹ H. Truman ra lệnh xúc tiến nghiên cứu chế tạo bom khinh khí (bom H), chế tạo tên lửa tầm xa, tăng cường cuộc chạy đua vũ trang.
14-2-1950:
Ký Hiệp ước hữu nghị liên minh và tương trợ Liên Xô - Trung Quốc: Hiệp ước có giá trị trong 30 năm. Đầu năm 1980 hai nước tuyên bố không kéo dài thời hạn của Hiệp ước.
8-5-1950:
Bộ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ G.Acheson (Akixơn) thông báo về việc Chính phủ Mỹ đồng ý viện trợ quân sự cho Pháp trong cuộc chiến tranh Đông Dương, mở đầu sự can thiệp của Mỹ vào cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam, Lào, Campuchia.
25-6-1950:
Bùng nổ chiến tranh Triều Tiên giữa miền Bắc và miền Nam. Mỹ và một số nước Đồng minh tham chiến ủng hộ miền Nam. Chí nguyện quân Trung Quốc chiến đấu bên cạnh lực lượng miền Bắc. Cuộc chiến kéo dài 3 năm 1950-1953.
27-6-1959:
Tổng thống Hoa Kỳ H-Truman tuyên bố tăng cường viện trợ quân sĩ cho Pháp trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam, bao gồm việc gửi các đoàn cố vấn quân sự và cung cấp vũ khí. Khoản viện trợ đầu tiên trị giá 15 triệu đô la. Từ đây, Mỹ trực tiếp can thiệp vào cuộc chiến tranh xâm lược ở Việt Nam.
3-8-1950:
Đoàn cố vấn quân sự đầu tiên của Hoa Kỳ (MAAG: Military Assistance Advisory Group) gồm 35 người đến Việt Nam để huấn luyện quân ngụy tiếp nhận vũ khí viện trợ của Mỹ.
25-10-1950:
Quân chí nguyện Trung Quốc do Nguyên soái Bành Đức Hoài làm Tổng tư lệnh, tham gia chiến tranh Triều Tên với nhiệm vụ ''chống Mỹ viện Triều''.
12-1950:
Các nước thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) quyết định thành lập đội quân thống nhất của các nước Tây Âu. Tướng Mỹ Eisenhower (Aixenhaơ) được cử làm Tư lệnh tốt cao của đội quân này.
18-4-1951:
Thành lập Liên hợp than và sắt Châu Âu (CECA).
12-5-1951:
Mỹ Lần đầu tiên tiến hành thí nghiệm vụ nổ bom H..
8-9-1951:
Hoa Kỳ và Nhật Bản ký hòa ước San Francisco và Hiệp ước đảm bảo an ninh Nhật - Mỹ.
25-10-1951 - 24-2-1952:
Cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên của nước Cộng hòa Ấn Độ bầu Quốc hội và Hội Nghị lập Pháp) các bang. Đảng Quốc đại giành được tín nhiệm của đa số nhân dân Ấn Độ trở thành Đảng cầm quyền.
1951:
Thành lập khối quân sự - chính trị ANZUS gồm các nước Australia, New Zeland, Mỹ.
21-7-1952:
Cách mạng ở Ai Cập do A. Nasser (1918-1970), lãnh đạo lật đổ nền quân chủ, thiết lập chế độ Cộng hòa, được gọi là Cách mạng Tháng Bảy.
5-3-1953:
J.Staline: Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô từ trần (1879- 1953).
18-6-1953:
Thành lập nước Cộng hòa Ai Cập do G.Nasser (Natxe) làm Tổng thống.
26-7-1953:
Hơn 130 thanh niên yêu nước do Phiđen Castro lãnh đạo tấn công pháo đài Moncađa, mở đầu cuộc cách mạng của nhân dân Cuba nhằm lật đổ chế độ độc tài quân sự Batista…
27-7-1953:
Ký Hiệp định đình chiến ở Triều Tiên, vĩ tuyến 38 chia đất nước thành hai miền: Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tên ở phía Bắc, Đại Hàn Dân Quốc ở phía Nam.
9-1953:
N.K.Khroushov (Khơrútxốv) được bầu làm Bí thư thứ nhất BCHTWĐCS Liên Xô.
1954:
Thành lập Đảng Hành động Nhân dân (PAP) ở Singapore do Lý Quang Diệu đứng đầu, tiến hành đấu tranh giành độc lập và lãnh đạo công cuộc xây dựng đất nước. Đến nay PAP vẫn là Đảng cầm quyền ở Singapore.
25-1-1954:
Hội nghị Ngoại trưởng 4 nước tại Berlin (Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Liên Xô) thỏa thuận việc triệu tập Hội nghị Quốc tế bàn về vấn đề Đông Dương vào tháng 4-1954 tại Genève.
7-5-1954:
Chiến thắng Điện Biên Phủ ở Vệt Nam đánh dấu sự thất bại của thực dân Pháp và can thiệp Mỹ ở Đông Dương, cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc Thế giới.
8-5-1954:
Khai mạc Hội nghị Genève bàn về việc chấm dứt chiến tranh ở Đông Dương. Tham gia Hội nghị có các Ngoại trưởng Liên Xô, Trung Quốc, Anh, Mỹ; các bên tham chiến gồm Việt Nam Dân chủ cộng hòa, Pháp, và Ngụy quyền... Đoàn đại biểu Việt Nam do Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng ngoại giao Phạm Văn Đồng dẫn đầu.
17-6-1954:
Piene Mendès France nhậm chức Thủ tướng Chính Phủ Pháp, chủ trương nước Pháp phải rút khỏi chiến tranh Đông Dương và ký Hiệp định Genève.
27-6-1954:
Nhà máy điện nguyên tử đầu tiên trên Thế giới ở Liên Xô được đưa vào hoạt động.
28-6-1954:
Cuộc gặp gỡ giữa Thủ tướng Ấn Độ J.Nehru và Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai đề ra Năm nguyên tắc cùng tồn tại hòa bình, gồm: tôn trọng lãnh thổ chủ quyền của nhau, không tấn công nhau, không can thiệp vào nội bộ của nhau, bình đẳng và cùng có lợi cùng tồn tại hòa bình.
20-7-1954:
Ký Hiệp định Genève về Đông Dương. Bản tuyên bố chung nêu lên nguyên tắc tôn trọng độc lập và chủ quyền của Việt Nam, Lào, Campuchia; quân Pháp phải rút khỏi các nước Đông Dương; mỗi Quốc gia Đông Dương sẽ tiến hành tổng tuyển cử thống nhất. Ở Việt Nam, vĩ tuyến 17 được coi là ranh giới tạm thời chia hai miền Nam - Bắc, đến tháng 7- 1956 sẽ tổng tuyển cử. Mỹ từ chối việc ký vào tuyên bố chung.
8-9-1954:
Thành lập Tổ chức Hiệp ước Đông Nam Á (SEATO) gồm 8 nước dưới sự chỉ huy của Mỹ nhằm ngăn cản phong trào cách mạng ở Đông Dương và các nước Đông Nam Á sau thất bại của Mỹ năm 1975, tổ chức SEATO tuyên bố giải tán năm 1976.
1-11-1954:
Bùng nổ cuộc kháng chiến của nhân dân Algéri chống chế độ thực dân Pháp (1954-1962) dưới sự lãnh đạo của Mặt trận giải phóng dân tộc Algéri(FLN).
22-3-1955:
Thành lập Đảng nhân dân cách mạng Lào do Cayxỏn Phômvihản đứng đầu.
17-4 - 24-4-1955:
Hội nghị 29 nước Á Phi tại Bangdoeng (Băng đung), Indonesia; nhất trí nguyên tắc cùng tồn tại hòa bình, ủng hộ cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, giành độc lập các dân tộc thuộc địa và phụ thuộc.
5-1955:
Kết thúc sự chiếm đóng của quân đội Đồng minh Anh, Pháp, Mỹ ở Tây Đức.
11-5 - 14-5-1955:
Thành lập khối Hiệp ước Warsawa (Vacxava) bao gồm Liên Xô và các nước XHCN Đông Âu. Năm 1962 Albanie rút khỏi tổ chức này.
6-1-1955:
Đại đội Neo Lao Itxala quyết định đổi tên thành Neo Lào Hắcxạt (Mặt trận Lào yêu nước).
