TỪ 7-11-1917 ĐẾN 23-8-1939:
7-11-1917:
Bùng nổ cách mạng Tháng Mười Nga ở Petrograd (Pêtrôgrát) mở đầu cuộc Cách mạng Xã hội Chủ nghĩa, thành lập chính quyền Xô Viết do Đảng Bolchevich và Lénine lãnh đạo.
8-11-1917:
Đại hội lần thứ hai Xô Viết đại biểu công nhân, binh lính và nông dân toàn Nga thông qua sắc lệnh về ruộng đất và sắc lệnh hòa bình, thành lập Chính phủ Xô Viết đầu tiên do V.I.Lénine đứng đầu.
15-11-1917:
Chính phủ Nga Xô Viết công bố Tuyên ngôn về quyền của các dân tộc, nêu rõ nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng chủ quyền và quyền tự quyết của các dân tộc ở nước Nga.
2-1918:
Liên quân Áo, Đức tấn công vào miền Tây nước Nga, tiếp đó Anh, Pháp, Mỹ đổ bộ vào Bắc Nga; Nhật, Mỹ đánh vào vùng Viễn Đông. Bùng nổ cuộc chiến tranh chống sự can thiệp của 14 nước đế quốc và những cuộc nổi dậy của các thế lực phản động trong nước. Nhân dân Nga và Đảng Bolchevich đã giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh bảo vệ chính quyền Xô Viết (1918-1920).
23-2-1918:
Thành lập Hồng quân Nga (Liên Xô) lực lượng vũ trang đã bảo vệ Nhà nước Xô Viết (1918-1920), chiến thắng chủ nghĩa phát xít (1940-1945), góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Liên bang Xô Viết.
3-3-1918:
Ký kết hóa ước Brest Litovsk (Bret Litôv) giữa nước Nga Xô Viết với nước Đức. Trong Hòa ước này, Nga phải thận nhiều điều kiện nặng nề, nhượng cả một vùng lúa mì giàu có Ukraina cho Đức để có thời gian xây dựng chính quyền Xô Viết mới thành lập.
3 -1918:
Đại hội lần VII Đảng công nhân Xã hội Dân chủ (Bôn sêvich) Nga quyết nghị đổi tên Đảng là Đảng cộng sản (Bôn sê vich) Nga.
12-3-1918:
Thành phố Moskva trở thành Thủ đô của Nhà nước Xô Viết Liên bang Ngạ (sau này là Thủ đô của Liên Xô 1922-1 991 ). Và ngày nay là Thủ đô của Cộng hòa Liên bang Nga.
9-11-1918:
Khởi nghĩa ở Berlin, tiến hành cuộc Cách mạng Dân chủ tư sản Đức, lật đổ đế chế, tuyên bố thành lập chế độ Cộng hòa (1918-1933). Hoàng đế Đức Vilhelm thoái vị.
11-11-1918:
Kết thúc Chiến tranh Thế giới Thứ nhất (1914 - 1918), phe Liên minh do Đức cầm đầu bại trận. Hậu quả 10 triệu người chết, 19 triệu người bị thương, 3,5 triệu người tàn phế, kinh tế các nước Châu Âu kiệt quệ.
13-11 - 1918:
Chính phủ Xô Viết tuyên bố xóa bỏ Hiệp ước Brest Litovsk đã ký với Đức (3-1918).
1918-1922:
Cuộc khởi nghĩa vũ trang của nhân dân Lào do Châu Phạ Pa chay lãnh đạo.
1-1-1919:
Thành lập Đảng Cộng sản Đức, các lãnh tụ Đảng là Karl Liebneckt, Rosa Luxemburg, Wilhelm Pick. .. (Cacliepnêch Rôda Lucxembua, Vinhem Pich).
15-1-1919:
Lãnh tụ Đảng Cộng sản Đức là Karl Liebneckt và Roza Luxemburg (Rôda Lucxembua) bị sát hại.
21-3-1919:
Thành lập Chính phủ Xô Viết Hongari tồn tại 133 ngày.
27-3-1919:
Đại hội thành lập Quốc tê cộng sản (Quốc tế thứ ba) tại Moskva có đại diện 30 Đảng cộng sản và các tổ chức cánh tả tham dự dưới sự chủ trì của Lénine.
4-1919:
Thành lập Chính quyền Xô Viết ở Bayem (Bayec – Đức) tồn tại trong 1 tháng.
4-1919:
Cuộc vận động Ngũ Tứ của thanh niên, học sinh, sinh viên và công nhân Trung Quốc chống những điều khoản của Hiệp ước Varsailles nhượng Sơn Đông trước đây thuộc Đức cho Nhật, vi phạm chủ quyền Trung Quốc. Đòi độc lập và dân chủ, đánh dấu một xu hướng mới trong phong trào giải phóng dân tộc ở Trung Quốc.
28-6-1919:
Ký kết Hiệp ước Varsailles giữa các nước thắng trận với Đức.
31-7-1919:
Công bổ Hiến Pháp của Cộng Hòa Waimar (Vây ma) ở Đức, được thiết lập do kết quả của cách mạng Tháng 11-1918, tồn tại đến năm 1933, khi Đảng Quốc xã của Hitler lên cầm quyền.
10-9-1919:
Ký kết Hiệp ước Saint Germaín (Xanh Giéc manh) giữa các nước thắng trận với Áo.
10-7-1919:
Quốc hội Mỹ thảo luận (7-1919 - 3- 1920) và quyết nghị không phê chuẩn Hiệp ước Varsailles, bác bỏ việc Hoa Kỳ tham gia Hội Quốc Liên.
12-1919:
Mortilah Nehru (1861-1931 ) được bầu làm Chủ tịch Đảng Quốc đại tại Đại hội Amritsa, nhà lãnh đạo phong trao đòi Độc lập và Dân chủ Ấn Độ. Thân sinh của J.Nehru.
20-1-1920:
Thành lập Hội Quốc Liên do sáng kiến của các nước thắng trận đề ra tại Hội nghị Varsailles nhằm gìn giữ hòa bình Thế giới và thúc đẩy sự hợp tác giữa các nước.
Mùa xuân 1920:
Chấm dứt sự can thiệp của các nước đế quốc vào nước Nga, Hồng quân và nhân dân Nga đã giành được thắng lợi trong cuộc chiến tranh bảo vệ Chính quyền Xô Viết (1918- 1920).
1-5-1920:
Mở đầu phong trào Ngày thứ bảy cộng sản trên toàn nước Nga. Mọi người tình nguyện tham gia lao động xây dựng đất nước, không nhận tiền công. Lénine cùng các nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản và Nhà nước Xô Viết cũng tham gia lao động.
23-5-1920:
Thành lập Đảng Cộng sản Indonésia.
19-7 - 17-8-1920:
Đại hội lần thứ hai của Quốc tế cộng sản họp ở Moskva thông qua 21 điều kiện gia nhập. Quốc tế, thảo luận Đề cương của Lénine về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa.
8-1920:
Thành lập Trường đại học Rangoon (Myanmar).
1-9-1920:
Đại hội lần thứ nhất của các dân tộc phương Đông, tiến hành tại Bacu (Nga).
11-1920:
Quân Bạch vệ của Wrangel (Vrănghen) tan rã, kết thúc cuộc nội chiến ở Nga (1918-1920).
12-1920:
Đại hội Xô Viết lần thứ VIII thông qua kế hoạch Điện khí hóa toàn Nga (GOELRO): Chủ nghĩa cộng sản là Chính quyền Xô Viết cộng với Điện khí hóa toàn quốc (Lénine).
20-12-1920:
Thành lập Đảng cộng sản Pháp tại Đại hội Tours (Tua) của Đảng xã hội Pháp. Nguyễn Ái Quốc tham gia Đại hội và đọc tham luận.
1920-1923:
Cách mạng Thổ Nhĩ Kỳ do Mustapha Kemal lãnh đạo, xóa bỏ chính quyền phong kiến lệ thuộc vào các đế quốc chống những điều kiện khắt khe của Hiệp ước Sèvres (Sevre) ký năm 1920: tuyên bố thành tập Cộng hòa (1923), tiến hành cải cách dân chủ.
8-3-1921:
Đại hội lần thứ X của Đảng Cộng sản Nga thông qua Nghị quyết về việc chuyển sang chính sách kinh tế mới (NEP) do V.I.Lénine đề xuất.
3-1921 - 11-1924:
Cách mạng nhân dân Mông Cổ dưới sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng do Sukhe Bator đứng đầu nhằm mục tiêu chống đế quốc, chống phong kiến. Thành lập Chính phủ nhân dân Mông Cổ lâm thời (13-3-1921 ), rồi tuyên bố Chính phủ Cộng hòa nhân dân Mông Cổ (11-1924).
4-4-1921:
J.Stalin được bầu làm Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô.
22-6 - 12-7-1921:
Đại hội lần thứ ba của Quốc tế Cộng sản họp tại Moskva bàn về sách lược thành lập mặt trận thống nhất.
1-7-1921:
Đại hội thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc tại Thượng Hải.
20-10-1922:
B.Mussolini (Mutkôlini) (1883- 1945) lên cầm quyền ở Italia, thiết lập chế độ phát xít.
5-11 - 5-12-1922:
Đại hội lần thứ tư của Quốc tê cộng sản họp tại Moskva thông qua luận cương của Lénine về Mặt trận Dân tộc Thống nhất và nghe Lénine báo cáo về 5 năm cách mạng Nga và triển vọng của cách mạng Thế giới.
30-12-1922:
Thành lập Liên bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết (Liên Xô) (1922-1991 ) gồm các nước Cộng hòa Nga, Ukraina, Bielorussia. . .
21-1-1924:
V.I.Lénine (1870-1924), lãnh tụ giai cấp vô sản, nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Nga và Nhà nước Liên Xô từ trần.
1924:
Tôn Trung Sơn đề xướng 3 nguyên tắc cơ bản của Trung Hoa Quốc dân Đảng (thường gọi là chủ nghĩa Tam dân mới). Liên minh với nước Nga, liên kết với Đảng Cộng sản, ủng hộ công nhân và nông dân(Liên Nga, liên Cộng, phù trợ công nông).
2-2-1924:
Công bố Hiến pháp đầu tiên của Liên bang Cộng hòa XHCN Xô Viết (Liên Xô).
17-6 – 8-7-1924:
Đại hội lần thứ năm của Quốc tế Cộng sản họp ở Moskva thảo luận về kinh nghiệm và bài học của phong trào công nhân 1918-1923, đặt nhiệm vụ Bôn sê vích hóa các Đảng cộng sản. Nguyễn Ái Quốc đọc tham luận về vấn đề thuộc địa và tình hình Đông Dương.
12-3-1925:
Tôn Trung Sơn, nhà cách mạng dân chủ Trung Quốc, từ trần (1866-1925).
1812-1925:
Đại hội lần thứ XIV của Đảng Cộng sản Liên Xô thông qua đường lối công nghiệp hóa đất nước.
11-1926:
Cuộc khởi nghĩa ở Đảo Java và Sumatra (Indorlesia) do Đảng Cộng sản lãnh đạo nhằm chống thực dân Hà Lan, bị đàn áp đẫm máu, 3 triệu Đảng viên bị sát hại (11-1926 - 1- 1927).
Năm 1926:
Những thí nghiệm đầu tiên về Vô tuyến truyền hình. . .
4-1927:
Tưởng Giới Thạch, đứng đầu Trung Hoa Quốc dân Đảng, tiến hành cuộc chính biến, khủng bố đảng viên cộng sản và những người cách mạng cánh tả ở Trung Quốc, xa rời đường lối thống nhất dân tộc của Tôn Trung Sơn.
6-1927:
Thành lập Đảng Quốc dân Indonesia do Sukamo đứng đầu lãnh đạo cuộc đấu tranh chống thực dân Hà Lan, giải phóng đất nước.
12-1927:
Đại hội lần XV của Đảng Cộng sản Liên Xô quyết nghị về đường lối hợp tác hóa nông nghiệp trong nông thôn Xô Viết.
29-1-1929:
''Ngày hoảng loạn” trên thị trưởng chứng khoán Mỹ: giá trị chứng khoán sụt 80% so với Tháng 9-1929, các cổ đông mất 1 tỷ đô la, trị giá các loại chứng khoán giảm 40 tỷ đôla, hàng triệu người dân gửi tiết kiệm bị mất sạch. Được coi là ngày mở đầu cuộc khủng hoảng kinh tế Thế giới (1929-1933).
12-1929:
Jawaharlal Nehru (Giavaháclan Nêru 1889-1964) được bầu làm Chủ tịch Đảng Quốc đại Ấn Độ, nhà lãnh đạo xuất sắc trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc khỏi chủ nghĩa thực dân Anh và giành lại nền độc lập của Ấn Độ (1-8-1947).
1929:
Fleming tìm ra chất kháng sinh Penicilline.
3-2-1930:
Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, chính đảng vô sản lãnh đạo thành công cuộc cách mạng giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước theo con đường XHCN.
1930-1940:
xuất hiện phong trào dân chủ của sinh viên Myanmar được gọi là phong trào Thakin (Người chủ) dưới sự lãnh đạo của tổ chức Dohama Asiaion (Miến Điện của chúng ta). Nhà văn lớn, nhà hoạt động xã hội nổi tiếng Codo Hmain (1875-1954) là người cha tinh thần của phong trào dân chủ Myanmar, năm 1954 ông được giải thưởng hòa bình Lénine.
14-4-1931:
Tuyên bố thành lập Cộng hòa Tây Ban Nha.
9-1931:
Quân Nhật bắt đầu tấn công xâm lược Mãn Châu (Trung Quốc).
24-5-1932:
Chính biến ở Bangkok do Đảng Nhân dân (thành lập 1928) tiến hành đòi cải cách chế độ quân chủ vương triều Ram, ban hành các quyền tự do dân chủ, lập Nghị viện, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến. Lịch sử Thái Lan gọi là cách mạng năm 1932.
10-12-1932:
Công bố Hiến pháp Vương quốc Xiêm do Tiến sỹ luật học Pridi Phanomyon, người lãnh đạo Đảng Nhân dân khởi thảo nhằm hạn chế quyền lực của giới quý tộc nâng cao vai trò của tư sản và tiểu tư sản .
Năm 1932:
Lo xen xơ phát minh ra máy gia tốc.
1934:
Vợ chồng nhà Bác học Pháp Frednch và Irène Joliot (con rể và con gái Pierre và Marie Curie) phát hiện ra hiện tượng phóng xạ nhân tạo và chế ra chất đồng vị phóng xạ năm 1935, Fredrich được nhận giải thưởng Nobel.
4-3-1933:
Fraklin D. Roosevelt nhậm chức Tổng thống Hoa Kỳ (1933-1945), đưa ra Chính sách mới (new Real).
21-9-1933:
Khai mạc phiên tòa của phát xít Đức ở Leipzich (Lai Xích) xử G. Dimitrov và những người cộng sản G. Dimltrov đã biến phiên tòa thành điền đàn tố cáo chính quyền phản động Hlitler. Dưới áp lực của dư luận Quốc tế, ngày 23-12-1933, tòa án buộc phải trả tự do cho Dimitrov và các đồng chí của ông.
1933:
Thiết lập quan hệ ngoại giao Liên Xô - Mỹ, bước đầu phá vỡ tình trạng cô lập Nhà nước Xô Viết.
1934:
Liên Xô gia nhập Hội Quốc Liên
2 - 3 -1935:
Vua Rama VII (Prachathiprok, lên ngôi (1925) tuyên bố thoái vị trước tình hình khủng hoảng chính trị ở vương quốc Xiêm.
3-1935:
Ananda Mahidon lên ngôi Vua nước Xiêm, hiệu Rama VIII mới 10 tuổi, vẫn tiếp tục sống ở Thụy Sĩ. Quyền lực thuộc về Hội đồng Nhiếp chính.
25-7 - 20-8-1935:
Đai hội lần thứ bảy của Quốc tế cộng sản họp ở Moskva thảo luận báo cáo của G.Dimitrov. ''Sự tấn công của chủ nghĩa phát xít và nhiệm vụ của Quốc tế Cộng sản trong cuộc đấu tranh vì sự thống nhất giai cấp công nhân chống phát xít'', định ra đường lối và sách lược đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít cho phong trào công nhân Thế giới.
10-1935:
Italia xâm lược Ethiopia.
Năm 1935:
Phát minh ra Rađa.
25-2-1936:
Bùng nổ cuộc tổng bãi khóa của sinh viên Đại học Rangoon (Myanmar) chống việc đuổi học, những người lãnh đạo phong trào dân chủ như CôNu, Bung San...cuộc đấu tranh kéo dài 3 tháng, kết thúc ngày 10-5-1936.
2-1936:
Mặt trận nhân dân Tây Ban Nha giành thắng lợi trong cuộc tuyển cử năm 1936. Tiến hành cuộc nội chiến chống Franco (1936-1939) nhưng thất bại.
3-5-1936:
Thành lập Chính phủ Mặt trận Nhân dân Pháp (3-5-1936 - 8-4-1938) do Lon Blum (Lông Bom), thủ lĩnh Đảng xã hội đứng đầu.
7-1936:
Tướng Franco (1892-1975) thủ lĩnh phong trào Quốc gia Tây Ban Nha nổi dậy chống Chính phủ Cộng hòa, tiến hành nội chiến (1936-1939) thắng lợi trở thành Quốc trưởng Tây Ban Nha (8-1937).
Đứng về phe phát xa trong cuộc Thế chiến thứ hai.
25-11-1936:
Ký kết Hiệp ước chống Quốc tế Cộng sản giữa Đức và Nhật: sau thêm Italia (6-11-1937). Tây Ban Nha (28-3-1939) tạo nên Liên minh phát xít (Khối Trục).
5-12-1936:
Đại hội Xô Viết bất thường lần VIII thông qua Hiến pháp mới của Liên Xô bao gồm 11 nước Cộng hòa.
Năm 1936:
Phát minh ra máy bay trực thăng.
7-7-1937:
Bùng nổ vụ xung đột Lư Cầu Kiều (Cầu Marco Polo),(mở rộng cuộc chiến tranh xâm lược của Nhật vào Trung Quốc (1937-1945).
17-7-1937:
Bùng nổ cuộc nội chiến ở Tây Ban Nha (17-7-1937 – 28-3-1939).
11-3-1938:
Đức thôn tính và sáp nhập Áo.
4-1938:
Đức gây vụ Sudètes (Xuydet), mở đầu việc thôn tính Tiệp Khắc.
30-9-1938:
Ký kết Hiệp ước Munich giữa Anh, Pháp, Đức và Italia tạo cơ hội cho Đức xâm chiếm Tiệp Khắc (1939).
3-1939:
Đức chiếm Tiệp Khắc.
1938:
Ký kết Hiệp ước Anh – Đức, Hiệp ước Pháp – Đức, cam kết không xâm phạm lẫn nhau. Anh và Pháp có ý định hướng mũi tấn công của Đức sang phía Liên Xô.
1939:
Đổi tên Vương quốc Xiêm thành Mương Thai (nước Thái), gọi theo tiếng Anh là Thái Lan (Thailand).
23-8-1939:
Ký kết Hiệp ước Xô – Đức cam kết không xâm lược lẫn nhau.
