V.G.BIELINSKI (11 – 6 - 1811 -7 – 6 - 1848)
Vissarion Grigorevits Bielinski là nhà phê bình, nhà lý luận, nhà tư tưởng Nga nổi tiếng đầu thế kỷ XIX. Ông sinh tại vùng Svêabor, Phần Lan, cha là y sĩ trong hải quân. Thuở nhỏ, sống ở tỉnh Penda. Năm 1829, vào học khoa ngữ văn trường Đại học Moskva. Do việc viết vở kịch Đmitri Kalinin với dụng ý đả kích tầng lớp địa chủ hút máu người nên ông bị nhà trường kiếm cớ đuổi học. Từ đó ông cộng tác chặt chẽ với nhiều báo chí tiến bộ đương thời như Ký sự tổ quốc, Người đồng thời... Đến năm 1847, do sức khoẻ giảm sút Biêlinski phải đi nước ngoài nghỉ một thời gian nhưng bệnh tình vẫn không giảm. Sau ông trở về Saint Petersbourg làm việc tiếp một thời gian rồi lại lên Moskva và mất tại đó.
Tác phẩm của Biêlinski chủ yếu là những bài báo. Ông được coi là nhà lý luận và phê bình văn học xuất sắc, trở thành linh hồn của chủ nghĩa hiện thực Nga thế kỷ XIX. Hàng loạt các khái niệm và những vấn đề lớn trong lý luận văn học đã được Biêlinski đề xuất và tham gia giải quyết như tính nhân dân, tính tư tưởng xã hội, thế giới quan, tính hình tượng; mối quan hệ giữa nội dung và nghệ thuật, đặc trưng sáng tạo văn học, quá trình phát triển của văn học từ dân gian tới văn học viết đương đại… ý nghĩa nhận thức tính xã hội và chiến đấu của văn học được Biêlinski nhấn mạnh, đặc biệt qua các bài báo then chốt như Những mộng tưởng văn học (1834), Thư gửi Gogol (1847). . . Đối với giới sáng tác văn học, Bielinski là người cổ vũ không mệt mỏi cho các tác phẩm của Pushkin (1799 - 1837), M.IU.Lermôntôv (1814-1841), N.V.Gogol (1809-1852)... là một nhà tư tưởng lớn, Biêlinski có nhiều bạn bè và học trò cùng chí hướng, những người từng cộng tác chặt chẽ với ông như A.I.Gherxen (1812-1870), N.G.Tsernưshevski (1828-1889), Uspenski (1843-1902), N.A.Đôbrôliubốv (1836-1861)... Điểm nổi bật trong tư tưởng Biêlinski là ý nghĩa nhân sinh, sự hội tụ những vấn đề xã hội bức xúc cần được giải quyết sự hòa hợp giữa nội dung tác phẩm văn học gắn với cuộc đấu tranh xã hội; do đó chưa thể đề cập, nghiên cứu tới các phương diện thuộc về chiều sâu tư duy nghệ thuật. Chính các vấn đề về nội dung văn học của Biêlinski đã được Lênin khai thác và tô đậm như một hạt nhân giá trị tư tưởng chính yếu; chẳng hạn ông đã nhận định về bài báo Thư gửi Gogol của Biêlinski như sau: ''là một trong những tác phẩm hay nhất của nền báo chí dân chủ không có chế độ kiểm duyệt. Và cho đến nay, bức thư đó vẫn còn có một ý nghĩa quan trọng lâu dài và lớn lao”.
