VICTOR HUGO[1] (1802-1885)
NHÀ THƠ, NHÀ VĂN VĨ ĐẠI PHÁP
Victor Hugo (Vichto Huygô) sinh ngày 26 tháng Hai 1802, ở thành phố Besancon (Bơdăngxông) trong một gia đình trung lưu. Cha là quân nhân trong quân đội Pháp. Năng khiếu thơ bộc lộ ở Hugo bộc lộ từ rất sớm, 16 tuổi đã được giải nhất trong cuộc thi thơ của Viện Hàn lâm Toulouse (Tuludơ). Chẳng bấy lâu sau là chủ soái của nhóm tao đàn lãng mạn tập hợp những thi sĩ đồng tư tưởng. Năm 1841, trở thành Viện sĩ Viện Hàn lâm. Năm 1845 là thành viên của viện Nguyên lão. Tháng 12 năm 1851, Louis Bonaparte làm cuộc đảo chính thủ tiêu nền Cộng hòa thiết lập Đế chế II. Hugo thuộc phái chống đối nên phải bỏ chốn ra nước ngoài sống lưu vong gần 20 năm. Trong những năm lưu vong Hugo vẫn tích cực tham gia các hoạt động xã hội và văn học. Ông lên tiếng ủng hộ các phong trào giải phóng dân tộc các cuộc đấu tranh đòi bình đẳng với người da màu... Cuối năm 1870, Đế chế II sụp đổ, Hugo trở về tổ quốc. Gần một năm sau, Công xã Paris bùng nổ và ông là người chứng kiến sự kiện lịch sử này. Hugo có thiện cảm với các chiến sĩ công xã và sau này khi Công xã thất bại còn kiên trì vận động cho họ được ân xá. Hugo mất ngày 22 tháng Năm 1885, trong niềm tiếc thương của toàn thể nhân dân Pháp. Thi hài ông đặt tại điện Panthéon nơi quàn các vĩ nhân của nước Pháp.
Hugo sáng tác cả thơ, tiểu thuyết, kịch và ở những lĩnh vực nào ông cũng có thành tựu to lớn để lại cho hậu thế những tác phẩm bất hủ... các tập thơ như Những bài thơ phương Đông (1829), Khúc ca hoàng hôn (1835), Mặc tưởng (1856)... Các vở kịch: Hemani (1830), Nhà Vua hành lạc (1832)... Đặc biệt là tiểu thuyết với Nhà thờ Đức bà Paris (1831), Những người khốn khổ (1862)... Tất cả các tác phẩm đều cho thấy Hugo là nhà nhân đạo lớn luôn biểu hiện lòng thương yêu vô tận đối với những người đau khổ của xã hội. Nhà văn luôn băn khoăn đi tìm biện pháp để đem lại hạnh phúc cho họ. Ông kêu gọi những người giàu giúp đỡ người nghèo và chủ trương dùng tình thương để cải tạo xã hội.
Nhiều nhân vật tiểu thuyết của Hugo đã trở thành những tính cách điển hình và được người đọc nhiều thế hệ của các dân tộc biết đến Giăng Vangiăng, Giave, Cadmôđô... Hugo là nhà thơ lãng mạn lớn nhất nước Pháp có ảnh hưởng đến nhiều trường phái thơ ca sau này.
