HONORÉ DE BALZAC (1799-1850)
NHÀ VĂN HIỆN THỰC LỚN NƯỚC PHÁP
Honoré de Balzac (Onôrê đờ Baldắc) là nhà văn hiện thực lớn bậc nhất nước Pháp và thế giới thế kỷ XIX, sinh ngày 20 tháng Năm 1799, ở thành phố Tua trong một gia đình bình dân. Tốt nghiệp khoa Luật năm 1819. Những tác phẩm giai đoạn này không mấy thành công. Từ năm 1825-1828, chuyển sang kinh doanh xuất bản sách, mở nhà in và đúc chữ nhưng đều thua lỗ. Sự nghiệp văn học của Balzac bắt đầu từ năm 1829, với tiểu thuyết Những người Suăng. Đến năm 1847, Balzac đã hoàn thành đến 97 tác phẩm, đạt tới hai phần ba dự kiến cho bộ sách Tấn trò đời. Mặc dù nổi tiếng là thế nhưng Balzac vẫn bị giới phê bình đương thời công kích. Đã hai lần ông ứng cử vào Viện Hàn lâm nhưng đều không được tiếp nhận. Balzac còn là người giao du rộng, từng đi khắp các nước như Italia, Nga, Đức. Từ năm 1832, ông có liên hệ với Bá tước Hanska, một phụ nữ quý phái Ba Lan có chồng người Ukraina. Năm 1841, chồng Hanska mất, Balzac đến Ukraina sống một thời gian dài. Lúc này thể lực của ông dần suy sụp do lao lực. Đến ngày 14 tháng Ba 1850, Balzac mới chính thức kết hôn với Hanska. Tới tháng Năm 1850, hai vợ chồng trở về Pháp và ba tháng sau thì ông qua đời. Mối tình giữa ông và Hanska là thiên tình sử đầy giai thoại và thơ mộng trong lịch sử văn chương.
Tác phẩm của Balzac để lại hết sức đồ sộ. Không kể những sáng tác giai đoạn đầu, hầu hết các tác phẩm đều viết từ năm 1830, về sau Balzac tập hợp lại một cách có ý thức trong bộ Tấn trò đời. Các tiểu thuyết đặc biệt xuất sắc gồm có cuốn Miếng da lừa (1831) đã sử dụng thủ pháp tượng trưng để khái quát hóa sức mạnh hủy hoại của đồng tiền với ngay chính cuộc sống con người; Egénie Grandet (ơgiêni Grăngđê) (1833), Le Pere Goriot (Lão Gôriô) (1834) phơi bày bi kịch của những tính cách và quan hệ gia đình khi bị đồng tiền chi phối; Vỡ mộng (1837-1843) khai thác đề tài đời sống tiểu thị dân và những mộng ước tốt lành đã bị thực tại và đồng tiền trà đạp không thương tiếc; Nông dân (1838 - 1845) là bức tranh tả thực hướng về cuộc đấu tranh giành giật ruộng đất, quyền lợi ở nông thôn khi nhuốm mùi tư bản hóa.
Với hơn hai nghìn nhân vật trong bộ Tấn trò đời, Balzac đã phản ánh trung thực bức tranh xã hội Pháp hết sức rộng lớn, đa dạng, phức tạp đầu thế kỷ XIX. Về đại thể bộ Tấn trò đời là bản tổng phổ dự án các tiểu thuyết đã và sẽ viết trong tương lai được Balzac chia làm ba phần.
Phần 1: Khảo cứu phong tục gồm sáu cảnh (Cảnh đời tư có 32 tiểu thuyết, đã viết xong 28 tiểu thuyết; Cảnh đời tỉnh nhỏ có 17 cuốn đã viết xong 11 cuốn; Cánh đời Paris có 20 cuốn, đã viết xong 14 cuốn; Cảnh đời chính trị có 8 cuốn, đã viết xong 4 cuốn; Cảnh đời quân sự có 23 cuốn, đã viết xong 2 cuốn; Cảnh đời nông thôn có 5 cuốn, đã viết xong 3 cuốn.
Phần 2: Khảo cứu triết học gồm 27 tiểu thuyết, đã hoàn thành được 22 tiểu thuyết.
Phần 3: Khảo cứu phân tích gồm 5 tiểu thuyết đã viết xong 1 tiểu thuyết.
Nhìn nhận một cách khái quát thì các tác phẩm của Balzac đã hợp thành bộ bách khoa thư bằng văn học về một giai đoạn lịch sử đầy biến động. Balzac trở thành bậc thầy của chủ nghĩa hiện thực (F.Engels), người đã sáng tạo lên những điển hình văn học tầm cỡ thế giới; đồng thời ông cũng có nhiều đóng góp xuất sắc về mặt ngôn ngữ nghệ thuật, bút pháp khắc họa tính cách nhân vật các thủ pháp thể hiện đa dạng và sinh động, trở thành mẫu mực của một thời đại văn học.
