VENISE THÀNH PHỐ CỦA NHỮNG DI SẢN VĂN HÓA
Vênêxya (tiếng Italia: Veneia), thành phố ở Đông Bắc Italia, trên bờ Biển Adriatique, trong Vịnh Venise. Cả thành phố nằm trên 118 hòn đảo, trong một vịnh dài 60 km, rộng 4 km, và được nối với đất liền bằng những công trình nghệ thuật độc đáo. Venise và Biển Adriatique được phân cách nhau bởi một dải đất hẹp và dài (12 km), vừa là để chắn sóng vừa là nơi tắm biển (gọi là Lyđô). Người ta tính rằng trong thành phố có khoảng 200 kênh và 400 cầu để vượt qua các kênh đó, nhiều cây cầu có từ thời cổ xưa và là những công trình kiến trúc quý giá, trong đó nổi tiếng nhất là Cầu Rialto xây từ Thế kỷ XVI, chỉ có một vòm bằng đá nối liền hai hòn đảo lớn của thành phố. Kênh lớn (dài 3800m) chia thành phố thành hai phần không đều nhau và có 3 cây cầu vượt qua. Trên hai bờ kênh này có khá nhiều di tích cổ xây dựng từ hồi trung kỳ (đầu Thế kỷ V đến Thế kỷ XV) và thời Phục hưng (Thế kỷ XV và Thế kỷ XVI) rất đáng chú ý: Cádoro (Cađôrô nhà mạ vàng, Thế kỷ XV), Lâu đài Vedramin - Thế kỷ XVI, Ca Grande (Ca Ghirandê), Lâu đài Rezzonico (Resonnicô) và Nhà thờ Đức Bà Santa Maria della Salute. Nhà thờ này là một công trình kiến trúc đặc sắc xây dựng từ năm 1634 đến 1654. Nó được hoàn thiện thêm đến năm 1687 mới hoàn thành toàn bộ, do kiến trúc sư nổi tiếng Loghena (1598 - 1682) thiết kế, có mặt bằng hình bát giác rõ rệt, với hai tháp tròn mái vòm trên đỉnh có bầu đèn thông sáng. Ở giữa thành phố, có Quảng trường Piazza San Marco và Tiểu quảng trường (Piazzetta), xung quanh quảng trường có nhiều kiến trúc đẹp; Lâu đài các Pháp quan (Palais des Procuraties, Thế kỷ XV - XIX), Nhà thờ lớn Sant Marc (Thế kỷ XI), tháp chuông, tháp đồng hồ (Thế kỷ XV), Điện chấp chính (Thế kỷ XIII), trong đó còn có cả các sáng tác của các họa sĩ có tên tuổi như: Veronese (Vêrônede, 1528 - 1588), Titien, tên thật Tiziano Vecellio (1490 - 1576), và Tintoretto (Tintôréttô, 1518 - 1594). Ngày nay, Venise vẫn giữ địa vị văn hóa quan trọng trên trường Quốc tế (Liên hoan điện ảnh, hai năm một lần) và hoạt động du lịch rất phát triển. Nhưng số phận Venise lại có phần bi đát: nền có xu hướng sụt dần, biên độ thủy triều lớn và vấn đề ô nhiễm môi trường gây nên nhiều khó khăn có tính chất đe dọa đối với di sản văn hóa của thành phố. Sau trận lụt ngày 04 - 11 - 1966, Chính phủ Italia đã phải chi một khoản tiền cứu trợ lớn, nhưng cũng chưa thấm vào đâu và UNESCO đã phải nhanh chóng tổ chức một ''chiến dịch'' cứu trợ kịp thời đối với các di sản văn hóa.
Venise lần đầu tiên bầu ra chấp chính quan vào năm 697, trở thành một tiểu Quốc gia trong đế quốc Roma. Từ cuối Thế kỷ X đầu Thế kỷ XI. Venise thôn tính cả Bán đảo Ixitiri và vùng Dalmatia (Tây Bắc Nam Tư ngày nay) và đã chiếm được ưu thế ở Cận Đông. Đến Thế kỷ XII, Venise chiếm thêm được một số đảo ở vùng Biển Egée (Egiê), nhưng đến cuối Thế kỷ XIII. Venise không còn các chỗ đứng ở Cận Đông nữa. Cuối Thế kỷ XVIII, bị Napoleon chiếm và trao cho Áo. Giữa Thế kỷ XIX đã có cố gắng lập lại nước Cộng hòa độc lập nhưng không thành. Từ 1866, được sáp nhập vào Vương quốc Italia và không còn tư cách quốc gia nữa.
