ĐẠI NGUYÊN SOÁI ALEKSANDR VASILIÊVITS SUVÔRÔV
VỊ DANH TƯỚNG BẤT KHẢ CHIẾN BẠI
Trong các cuộc chiến tranh nước Nga tiến hành nửa sau Thế kỷ XVIII thì Aleksandr Vasiliêvits Suvôrôv là vị danh tướng thao lược xuất chúng đã làm rạng danh cho nghệ thuật quân sự nước Nga. Ông sinh trưởng trong một gia đình sĩ quan, từ tấm bé đã ham mê quân sự. Thuở ấu thơ cậu bé Aleksandr đã đọc rất nhiều sách nói về chiến tranh, về các tướng lĩnh, học cưỡi ngựa, bắn súng, dùng kiếm, rèn luyện thân thể, đi hành quân đường dài, tập chịu nóng, chịu rét.
Mười sáu tuổi, Suvôrôv gia nhập trung đoàn cận vệ. Sáu năm trong trung đoàn, Suvôrôv là binh nhì và chàng thanh niên lúc này nếm trải mọi gian khổ của đời lính. Sau này trở thành tướng lĩnh và Thống soái, Suvôrôv vẫn giữ mãi trong tâm khảm mình lòng thương yêu và sự kính trọng đối với những người lành bình thường. Suốt cuộc đời binh nghiệp Suvôrôv đã chỉ huy 35 trận đánh và chưa hề chịu chiến bại trận nào. Hơn thế nữa, trong đa số các trận đánh mà Suvôrôv cầm quân, ông đã tìm mọi cách để dùng quân ít nhất. Đó là chiến thuật lấy ít đánh nhiều.
Năm 1789, trong thời kỳ chiến tranh với Thổ Nhĩ Kỳ đã diễn ra trận đánh lớn trên bờ Sông Rưmnhik, một nhánh của Sông Đunai (còn gọi là Sông Danube).
Trong trại của quân Thổ được phòng thủ kiên cố có 10 vạn quân, trong khi đó Suvôrôv chỉ có 2 vạn 5000 quân kể cả quân đoàn của Áo. Chớp thời cơ, Suvôrôv đã nhanh chóng bất ngờ tiến sát đến trại đóng quân của Thổ và tấn công ào ạt. Suvôrôv cho kỵ binh vượt qua công sự vào sâu trong trại quân Thổ, còn bộ binh giương lưỡi lê ập vào từng công sự uy hiếp đối phương. Bị đòn tấn công bất ngờ, quân Thổ tổn thất hơn một vạn quân và sợ hãi bị những đòn tiếp theo nên phải lui quân bỏ lại chiến trường hàng trăm lá cờ, 80 khẩu đại bác và một đoàn xe chở rất nhiều lương thực, đạn dược.
Năm 1790, quan Nga bao vây pháo đài Izmall ở cửa sông Danube của quân Thổ. Pháo đài quân Thổ bố phòng vô cùng kiên cố: tường đá xây cao, hào đào sâu xung quanh, đồn lính phòng vệ đến bốn vạn quân đại bác hai trăm khẩu bố trí khắp nơi xung quanh thành. Quân Nga bao vây mãi mà không dám tấn công. Chính phủ Nga cử Suvôrôv thống lĩnh quân Nga. Đến pháo đài xem xét địa hình, Suvôrôv bắt tay ngay vào việc chuẩn bị tấn công. Ở bên ngoài, Suvôrôv cho xây tướng cao và đào hào theo mô hình pháo đài Izmail. Trong tám ngày liên tục, Suvôrôv luyện quân Nga vượt hào, trèo tường cao. Quân lính Nga luyện tập ngày đêm vô cùng gian khổ, nhưng vị tướng tài đã động viên quân lính của mình bằng thắng lợi giản dị đầy ý nghĩa: ''Luyện tập gian khổ, vào trận dễ dàng!"
Suvôrôv gửi cho viên tư lệnh pháo đài bức thư ngắn: "Ta đã đem quân tới đây, cho nhà ngươi 24 giờ suy nghĩ. Nhà ngươi đầu hàng thì tự do. Ta bắn phát súng thứ nhất - tù đày. Tấn công - ngươi phải chết!”. Viên tư lệnh pháo đài ngạo mạn trả lời: “Thà bầu trời sập xuống Trái đất còn hơn Izmail đầu hàng!”. Ngày 10 tháng Chạp năm 1790, pháo binh Nga nã súng vào pháo đài. Ngày hôm sau mới năm giờ sáng Suvôrôv dẫn quân tấn công ào ạt. Dưới làn mưa đạn từ trong pháo đài bắn ra, quân Nga vẫn xông lên nhảy qua đường hào, bắc thang trèo lên tường. Trận đánh diễn ra trong mười tiếng đồng hồ. Hơn ba vạn quân Thổ bị giết, chín nghìn quân bị bắt làm tù binh. Pháo đài Izmail bị thất thủ.
Suvôrôv phát triển cao hơn những nguyên tắc nghệ thuật quân sự của quân đội Nga do Piốtr Đại đế và vị tướng lĩnh tài năng P.A.Rumiantxev đặt nền móng. Trong cuốn binh thư nổi tiếng Khoa học giành thắng lợi, Suvôrôv trình bày quan điểm của mình về việc huấn luyện quân đội và việc tiến hành chiến sự. Suvôrôv khẳng định rằng, trận đánh không cần phải dùng số lượng mà phải biết cách đánh. Theo Suvôrôv có ba nghệ thuật bảo đảm cho thắng lợi là: nghiên cứu chuẩn xác tình huống; điều quân thần tốc và bí mật; tấn công ào ạt bất ngờ. Suvôrôv không thừa nhận sự rập khuôn. Phương châm của Suvôrôv là: gây ngạc nhiên là chiến thắng! Suvôrôv coi trọng trận tấn công bằng lưỡi lê (tấn công giáp lá cà). Ông viết: ''Nhằm bắn thưa cho trúng đích, đâm lê cho chắc tay”.
Suvôrôy phê phán kịch liệt hệ thống huấn luyện hà khắc của quân đội Phổ. Ông khẳng định chỉ cần luyện binh sĩ những điều cần thiết ở Chiến trường. Suvôrôv phản đối việc biến người lính thành cái máy nhu nhược không hồn. Theo ông: ''Mỗi chiến sĩ cần phải hiểu được sự cơ động của riêng mình”. Suvôrôv căm phẫn một cách công khai việc áp dụng trong quân đội hệ thống đào tạo binh sĩ của Phổ theo chiếu chỉ của Nga hoàng Pavel Đệ nhất, ông chế giễu quân phục của Phổ ngắn ngủi, bất tiện. Pavel Đệ nhất nổi đóa trước hành vi của Suvôrôv, cách chức ông và cho ông về vườn. Dưới triều Vua Pavel Đệ nhất, Suvôrôv bị thất sủng, nhưng đến năm 1799 trong thời gian chiến tranh với Pháp thể theo yêu cầu của. Anh và Áo, Pavel Đệ nhất buộc phải đề cử Suvôrôv làm thống lĩnh quân Nga và Áo ở Italia. Chỉ trong sáu tuần, Suvôrôv đã liên tiếp giành những thắng lợi giòn giã trước thắng đội quân tinh nhuệ dày dạn kinh nghiệm do những viên tướng tài ba của Napoléon cầm quân. Tại Bắc Italia ông đã hoàn toàn quét sạch quân Pháp.
Suvôrôv nhận lệnh điều quân Nga sang Thụy Sỹ nơi quân lính Pháp với số lượng rất đông nằm dưới quyền chỉ huy của Nguyên soái Masséna. Trong 16 ngày, quân Suvôrôv đã hoàn thành một cuộc hành quân oanh liệt vượt qua dãy Núi Alpes (Alpơ). Trong nhiều trận đánh nhỏ liên tục với những toán quân Pháp, quân Suvôrôv buộc phải leo lên những sườn dốc dựng đứng và phải vượt qua những vức sâu. Suvôrôv lúc này đã 70 tuổi, nhưng ông vẫn hành quân với binh sĩ, đồng cam cộng khổ với họ, đùa vui khích lệ họ. Ngay cả Nguyên soái Pháp Masséna cũng không giấu nổi sự khâm phục của mình trước chiến công của cuộc hành quân vĩ đạt qua dãy Núi Alpes.
Đầu năm 1800, Suvôrôv trở về Peterburg. Pavel Đệ nhất bãi bỏ lễ đón tiếp trọng thể Đại Nguyên soái Suvôrôv. Quá mệt mỏi vì những cuộc hành quân kéo dài, thêm vào đó lại bị dằn vặt trước sự đối xử không công bằng của Nga hoàng, Suvôrôv ốm nặng và chẳng bao lâu sau đó, ông qua đời.
Tên tuổi Suvôrôv sống mãi trong lòng người dân Nga, gắn liền với nghệ thuật quân sự nước Nga. Ngày nay nhiều trường học, học viện quân sự của Nga mang tên ông, có huân chương mang tên ông đó là sự ghi nhận và đánh giá cao công lao và quan điểm quân sự của vị danh tướng tài ba bất khả chiến bại.
