EINSTEIN – NGƯỜI KHAI SÁNG RA KỶ NGUYÊN MỚI CỦA KHOA HỌC HIỆN ĐẠI
Vào thế kỷ XX, loài người bước vào thời đại nguyên tử. Thời đại nguyên tử được đánh dấu bằng việc khoa học nguyên tử ảnh hưởng sâu rộng đến khoa học kĩ thuật hiện đại. Người sáng lập học thuyết tương đối, đại biểu cho khoa học kỹ thuật hiện đại cũng như đất nền móng cho lý luận khai thác năng lượng hạt nhân là Einstein (l879 - 1955) quốc tịch Mỹ gốc Do Thái – Đức. Einstein được đánh giá là nhà khoa học nhà tư tưởng vĩ đại nhất kể từ thời Galilei, Newton cho đến nay.
Einstein xuất thân từ một gia đình người Do Thái tại thành phố Ulm ở Đức từ thuở nhỏ ông tỏ ra khuynh hướng ham thích các ngành khoa học tự nhiên. Ông thường bị hình dạng của lá cây, các tổ chức của hoa, sự chuyển động của đàn kiến, các vì sao nhấp nhánh…hấp dẫn đến mê người. Năm ông lên tuổi, cha ông mua cho lột cái la bàn. Ông bằng mọi cách hoặc di động kim hoặc di chuyển cả đế labàn, cây kim nhỏ vẫn luôn chỉ về hướng nam mà không tuân theo ý muốn của cậu bé Einstein. Einstein hết sức lạ lùng. Cha và chú của ông đã giải thích nguyên nhân. Cho dù có hiểu hay không hiểu lời giải đáp thì chiếc kim nhỏ địa bàn vẫn thu hút hết tâm trí của cậu bé Einstein. Einstein có nhu cầu hiểu biết mãnh liệt, chăm chỉ học tập, dần dần đi sâu vào lâu đài khoa học. Tinh thần ham học hỏi, tinh thần suy nghĩ độc lập thời niên thiếu đã giúp ông rèn luyện trở thành một ngôi sao rực sáng trên bầu trời khoa học.
Einstein sử dụng thành thạo năng lực tư duy đi sâu để làm rõ bản chất của sự vật, sử dụng tinh thần sáng tạo để triệt để thay đổi các quan niệm cũ trong vật lý học cổ điển. Vào năm l905, lúc ông mới 25 tuổi ông đã tạo ra một kỳ tích khoa học mà trước đây chưa từng có. Trong vòng một năm, tận dụng thời gian rỗi ông liên tiếp công bố 3 luận văn làm chấn động thế giới đưa ra 3 cống hiến mang tính thời đại trong lĩnh vực vật lý học. Trước tiên ông công bố luận văn liên quan đến hiệu ứng quang điện tử, sáng lập học thuyết quang lượng tử, giải thích thành công hiệu ứng quang điện. Lần đầu tiên trong lịch sử ông vạch rõ bản chất sóng của các hạt nhỏ đang chuyển động, vạch rõ tính thống nhất sóng-hạt cua các hạt vi mô, từ đó mở ra cánh cửa lớn cho ngành cơ học lượng tử. Nhờ đó Einstein vinh dự nhận giải thưởng Nobel vào năm 1924. Đối với không gian và thời gian, ông công bố luận văn tuỳ thuộc trạng thái chuyển động mà thời gian không gian có thể thay đổi, đột phá tính bất biến tuyệt đối của không gian thời gian theo cơ học Newton, vạch rõ rằng không gian và thời gian thống nhất ở bản chất vật chất: không gian, thời gian là một dạng tồn tại của vật chất, tuyên cáo cho thời đại mới sự ra đời của thuyết tương đối hẹp. Ông quan tâm đến mối liên quan giữa khối lượng vật chất và năng lượng và có sự tương đương giữa khối lượng và năng lượng, đưa ra định luật về mối tương quan đó, vạch rõ một bí mật là trong nội bộ nguyên tử có ẩn tàng một năng lượng khổng lồ là năng lượng hạt nhân. Sau đó trải qua 8 năm miệt mài gian khổ, ông đưa ra học thuyết tương đối rộng, mở đầu cho học thuyết vũ trụ nở. Thuyết tương đối và cơ học lượng tử là hai ngành lớn của vật lý học hiện đại. Tên tuổi Einstein đã lan truyền rộng rãi trên toàn thế giới.
Trong suốt cả đời mình, Einstein đi sâu nghiên cứu vũ trụ học, học thuyết trường thống nhất, tư tưởng của ông đã chỉ đường cho khoa học tiên tới. Einstein còn là chiến sĩ bảo vệ hòa bình thế giới, ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa của loài người. Trong thời gian hai cuộc chiến tranh thế giới, ông luôn tỏ thái độ phản đối chủ nghĩa quân chủ của Đức, chủ nghĩa phát xít Hitler. Sau chiến tranh thế giới II ông phản đối việc chuẩn bị chiến tranh, phản đối chiến tranh hạt nhân. Là một nhà khoa học có ý thức trách nhiệm cao với xã hội nên Einstein được nhân dân toàn thế giới sùng kính.
Có người cho ông là thiên tài, ông khiêm tốn đáp lại: ''Tôi không phải là thiên tài''. Rồi ông nêu lên bí quyết thành công của mình là x + y + z + A. Trong đó x đại diện cho sự lao động gian khổ, y biểu thị cho phương pháp chính xác, z biểu thị cho việc đừng nói khoác thì A sẽ là thành công.
