ERICH MARIA REMARQUE (1898-1970)
Trích Maria Remarque (Rơmarcow, (1898- 1970), nhà văn Đức. Remarque tên thật là Erich Pan, sinh ngày 22 tháng Sáu 1898 tại Osnabrueck. Ông là con một người thợ đóng sách. Lớn lên theo học trường giòng. Bị động viên vào lính năm 18 tuổi trong chiến tranh thế giới lần I. Chiến đấu tại mặt trận phía Tây bị thương trong chiến đấu. Hết chiến tranh, giải ngũ, làm nhiều nghề khác nhau: Kinh doanh, giáo viên, thủ quỹ, viết quảng cáo... Từ 1923, làm phóng viên, đi nhiều nước trên thế giới. Bắt đầu viết văn, mang tư tưởng tự do, tiến bộ. Năm 1933 bọn phát xít lên nắm quyền ở Đức, sách của ông bị chúng cấm và đốt. Năm 1938, ông bị trục xuất khỏi Đức. Sống lưu vong ở Mỹ và Thuỵ Sĩ trong 32 năm còn lại của cuộc đời. Ông mất ngày 25 tháng Chín 1970 tại Lôcácnô, Thụy Sỹ.
Remarque là nhà tiểu thuyết hiện đại tiêu biểu của Đức. Các tác phẩm của ông mang tư tưởng chống phát xít và chế độ quân phiệt, nên nó đã thu hút được sự chú ý của độc giả trên thế giới. Tác phẩm nổi tiếng nhất công bố khi ông 31 tuổi: Phía Tây không có gì lạ (1929) đề cập tới quá trình ''thú vật hóa'' con người trong cuộc chiến. Tất cả các tác phẩm của ông đều trực tiếp hay gián tiếp rung chuông báo động về nguy cơ của chủ nghĩa phát xít và yêu cầu phải tiêu diệt nó, bảo vệ sự sống của loài người. Từ Khải hoàn môn viết về số phận của một người Đức chống phát xít phải sống lưu vong, đến Tia lửa sống tố cáo tội ác phát xít Đức trong các trại tập trung; từ Thời gian để sống và thời gian để chết nói về sự thức tỉnh của binh lính Đức về sự tàn bạo của chủ nghĩa phát xít, đến Đường về của những ngày khủng khiếp chiến tranh thế giới thứ II, v.v...tất cả đều toát lên tình yêu của ông đối với dân tộc Đức và đất nước Đức đang bị quằn quại dưới ách thống trị của bọn phát xít. Tất cả đều thể hiện sâu sắc tinh thần đấu tranh không mệt mỏi cho hòa bình và hạnh phúc của con người.
Tác phẩm của Remarque ít nhiều mang yếu tố tự nhiên chủ nghĩa trong cách miêu tả. Nó vừa là sự hấp dẫn đối với những người này, lại vừa là sự thất vọng đối với người khác. Tác phẩm của ông cũng chứa đựng cả tư tưởng duy tâm, phương pháp tư duy phi lịch sử, như là một hạn chế của nhà văn, nhưng cũng lại như là sự thể hiện của tâm trạng và thái độ của một thế hệ, một tầng lớp người đã trải qua chiến tranh tàn khốc suy ngẫm về chiến tranh, giải thích về nó với những mặc cảm tội lỗi của một dân tộc. Tựu trung, Remarque là nhà văn hiện đại tiêu biểu của Đức, bằng cách kể chuyện điêu luyện và hấp dẫn, với óc quan sát tinh tế và sắc sảo, tiểu thuyết của ông đã gây hưng thú cho đông đảo độc giả trên thế giới, nhất là khi ông bày tỏ trong tác phẩm của mình nỗi xúc động đau đớn về thân phận của dân tộc ông, cũng như nhân loại.
