NGHỀ IN - PHƯƠNG TIỆN PHỔ CẬP VĂN HOÁ
Nghề in là một trong bốn phát minh lớn của Trung Quốc thời cổ đại. Nghề này khởi đầu từ đời nhà Tùy bằng cách in theo các bản khắc, sang đến triều vua Tống Nhân Tôn, được Hoa Thăng phát triển, hoàn thiện, sản xuất các bản in bằng các con chữ rồi do người Mông Cổ phổ, biến sang châu Âu. Vì vậy người, đời sau cho Hoa Thăng là thủy tổ của nghề in. Nghề in của Trung Quốc đưa đường cho nền văn minh của nhân loại, nhờ đó mà tri thức được truyền bá rộng rãi, tạo điều kiện cho giao lưu văn hóa.
In bằng bản khắc là dng dao khắc các chữ nổi, viết trái lên mảnh gỗ, sau đó bôi mực rồi in lên giấy. Mỗi khi in một loạt sách mới lại phải khắc trên bản gỗ từ đầu đến cuối, tốc độ rất chậm. Nếu bản khắc mà có chỗ bị sai thì phải khắc mới toàn bộ, công việc thật hết sức mệt nhọc.
Vào thời Bắc Tống, một người thợ khắc chữ là Hoa Thăng, trong những năm 1004-1048 đã dùng bùn dẻo nặn thành những hình trụ nhỏ, tiết diện vuông, cẩn thận khắc lên mặt các chữ nổi viết trái, từng chữ từng chữ một rồi cho vào lò đất, dùng lửa nung cho cứng lại thành các con chữ. Sau đó tùy theo tinh thần bài văn mà người ta sắp xếp các con chữ theo đúng thứ tự thích hợp rồi lắp vào khuôn thép làm thành bản in. Sau đó dùng lửa gia nhiệt để làm cứng lại và do đó hình thành bản in. Sau khi in xong, người ta lấy các con chữ sau đó để dùng trở lại. Phương pháp chế tạo bản in này tuy đơn giản nhưng rất giống với cách xếp chữ trong cách in ngày nay và nhờ đó kỹ thuật chế tạo bản in bước vào thời kỳ mới. Về sau, vào đời Nguyên, một nhà văn nông học đồng thời là nhà cơ khí nổi tiếng đã phát minh ra phương pháp làm các con chữ gỗ, làm thành các bản in sắp chữ Hán khá giản tiện, chắc chắn. Sau này họ lại phát minh việc chế tạo các con chữ, bằng kim loại, cải tiến thêm một bước trong việc chế tạo các con chữ. Từ thời Đường việc in bằng các bản khắc gỗ được truyền sang Nhật Bản. Vào nửa sau thế kỷ thứ VIII, họ đã chế tạo được bản in gỗ “Kinh Đà la ni”. Về sau truyền sang Triều Tiên rồi sang Arập và Đông Âu. Vào thế kỷ XV, người Đức đã biết cách đúc bằng chữ hợp kim, từ đó phương pháp chế tạo bản in kiểu Hoa Thăng đã phổ biến rộng rãi khắp châu Âu.
