NGUYÊN SOÁI G.K.ZHUKOV (1896 - 1974) VỊ DANH TƯỚNG
CÓ CÔNG LỚN TRONG VIỆC TIÊU DIỆT CHỦ NGHĨA PHÁT XÍT
Gheorghi Konstantinovits Zhukov sinh ngày 1 tháng Chạp 1896 tại Làng Strelkovka nay thuộc Huyện Ugodsko - Zayodski, Tỉnh Kaluga trong một gia đình nông dân nghèo. Bố làm thợ đóng giày trên tỉnh. Mẹ ở quê. Nhà nghèo nên Gheorghi sớm phải đi làm, ở tuổi thiếu niên đã tàm thợ thuộc lông thú ở Moskva. Năm 19 tuổi gia nhập quân đội tham gia Đại chiến Thế giới lần Thứ nhất 1914-1918 rồi tham gia cuộc nội chiến 1918-1920. Trưởng thành từ cấp bậc Thiếu úy kỵ binh rồi trung đội trưởng, đại đội trưởng kỵ binh từ những năm 1918 - 1920, Gheorghi Zhukov đã trải qua một chặng đường dài binh nghiệp sôi nổi và hào hùng vì sự nghiệp bảo vệ đất nước Xô Viết, trở thành vị danh tướng và nhà chỉ huy quân sự tài giỏi của Liên Xô - mà tên tuổi và những chiến công của ông mãi mãi được ghi vào sách giáo khoa lịch sử quân sự của các lực lượng vũ trang Liên Xô trước đây và Liên bang Nga ngày nay.
Zhukov tốt nghiệp khoá học bồi dưỡng cán bộ chỉ huy kỵ binh (1925) và khoá học cán bộ thủ trưởng cao cấp (1930). Ông đã từng làm thanh tra kỵ binh Hồng quân, Phó tư lệnh Quân khu đặc biệt Belorussia. Năm 1939 là Tư lệnh Quân khu đặc biệt, Zhukov đã cầm quân đánh tan quân Nhật xâm lược trong trận đánh nổi tiếng trên Sông Khalkhin - Gol trên đất Mông Cổ. Sau trận đánh này, Zhukov được cử làm Tư lệnh Quân khu Kiev.
Tháng Giêng 1941, làm Tổng tham mưu trưởng rồi Phó Tổng Tư lệnh tối cao. Đại diện của Tổng hành dinh trên nhiều mặt trận, Đại diện Bộ Tổng tư lệnh tối cao Hồng quân Liên Xô chủ tọa lễ ký văn bản đầu hàng chính thức của nước. Đức phát xít và tiếp nhận sự đầu hàng đó do Thống chế Keitel ký trước sự chứng kiến của các tướng lĩnh đại diện các nước đồng minh Mỹ, Anh, Pháp.
Sau Đại chiến Thế giới lần Thứ hai, khi chủ nghĩa phát xít Đức đã bị đập tan, Zhukov được cử làm Tổng tư lệnh Quân đội Liên Xô ở nước Đức (1945-1946), sau đó là Tổng tư lệnh Quân chủng bộ binh và Thứ trưởng các lực lượng vũ trang Liên Xô (1946).
Từ 1946-1953 là Tư lệnh các Quân khu Odessa và Ural. Từ Tháng Ba 1953 là Thứ trưởng thứ nhất, từ 1955 1957 là Bộ trưởng Quốc phòng Liên Xô. Tháng Ba 1958 nghỉ hưu.
Gheorghi Zhukov được phong Nguyên soái Liên Xô ngày 18 Tháng Giêng 1943. Zhukov là vị danh tướng kiệt xuất, nhà chỉ huy quân sự xuất sắc, nhà chiến lược có đầu óc hết sức thực tế ngay cả trong những điều kiện lợi thế về tương quan lực lượng. Zhukov còn là vị tướng không bao giờ khinh suất, luôn luôn phân tích đánh giá tình hình địch một cách thận trọng, không coi thường địch. Những phẩm chất xuất sắc của nhà chiến lược quân sự Zhukov khiến quân địch phải gờm, nhất là từ sau trận Khalkhin - Gol.
Những ngày đầu chiến tranh giữ nước vĩ đại
Ngày 22 Tháng Sáu 1941, phát xít Đức bất ngờ tấn công Liên Xô. Zhukov và Timoshenko được tham dự cuộc họp khẩn cấp của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Liên Xô. Vốn là người thận trọng, Zhukov đề nghị các biện pháp chặn đứng bọn phát xít lại chứ chưa phải là lúc tiêu diệt ngay chúng, nhưng ý kiến của ông bị phản bác. Thực tế tình hình xảy ra chứng minh tính hiện thực trong đánh giá tương quan lực lượng của Zhukoy.
Đất nước Xô viết chuyển sang thời chiến. Là Tổng tham mưu trưởng, Zhukov đã chỉ đạo sâu sát việc tổ chức phòng ngự chiến lược. Tầm nhìn xa của Zhukov đã đi đến những quyết định đúng đắn như ra lệnh rút các đơn vị cơ giới về làm dự bị để chưa đầy một năm sau, xây dựng được nhiều tập đoàn quân thiết giáp hùng mạnh sẵn sàng xông trận. Ông cũng đã giải quyết như vậy đối với binh chủng pháo binh.
Tháng Bảy năm 1941, quân Đức tiến sâu tới năm, sáu trăm kilômmét. Zhukov nhận định, kẻ thù còn mạnh song sức kẻ thù không phải là vô hạn. Trước mắt một cuộc tiến công ào ạt vào Moskva chưa thể xảy ra được, có nhiều khả năng địch tập trung mũi nhọn vào Phương điện quân Trung tâm, sau đó mới đến Phương diện quân Tây Nam. Ngày 29 Tháng Bảy 1941, Zhukov báo cáo tình hình với Tổng Tư lệnh tối cao Staline yêu cầu tăng cường Phương điện quân Trung tâm, rút các đơn vị của Phương diện quân Tây Nam ở bên kia Sông. Đniep, bỏ ngỏ Kiev và tổ chức ngay một cuộc phản công trong khu vực Elnia (Tỉnh Smolensk), vì từ nơi này địch có thể tiến đánh Moskva. Staline phản đối bỏ ngỏ Kiev. Ngay ngày hôm ấy, Zhukov phải thôi giữ chức Tổng tham mưu trưởng và được cử làm Tư lệnh Phương diện quân dự bị, tuy nhiên vẫn là Phó ủy viên nhân dân quốc phòng và thành viên của Tổng hành dinh.
Ngày 4 Tháng Tám 1941 vừa mới nhận chức Tư lệnh Phương diện quân dự bị, Zhukov đã ra lệnh rút ngay các đơn vị ở cánh trái và trung tâm về phía Đông. Quyết định sáng suốt này được Tổng tham mưu trưởng Shaposhnikov hoàn toàn nhất trí, bởi lúc đó quân Đức đông gấp bội đang lăm le chiếm Roslavl nhằm đẩy đội quân của tướng Katshalov vào tình thế bất lợi.
Bọn Hitler đang củng cố khu vực Elnta để làm bàn đạp tiến công Moskva. Zhukov ra lệnh phải nghiền nát các đơn vị cơ động của bọn Đức tại chỗ bằng hỏa lực pháo binh. Bàn đạp Elnia của bọn Đức đã trở thành một nghĩa địa lớn chôn vùi các đơn vị ưu tú của chúng dưới những trận mưa đạn của pháo binh quân Zhukov. Bọn Đức phải tạm thời bỏ cuộc tiến công Moskva và giữ thế phòng ngự tích cực trước các Phương diện quân phía Tây và Phương diện quân dự bị. Nhưng cuộc tiến công chính tiến vào Moskva địch vẫn chưa từ bỏ, tuy nhiên trước mắt, bọn Hitler đang tập trung mũi nhọn vào Lêningrad và Ukralna.
Vững tay chèo lái trên mặt trận Lêningrad
G. Zhukov được lệnh đến ngay chiến trường chỉ huy cuộc phòng thủ Leningrad (12 Tháng Chín 1941). Quân Đức đông hơn gấp bội. Dưới sự lãnh đạo của Zhukov, Hội đồng quân sự Phương diện quân thông qua quyết định phải bảo vệ Leningrad đến người cuối cùng. Trong những ngày Tháng Chín, tư tưởng chỉ đạo của Zhukov trong Phương diện quân là: Tiến công, tiến công nữa. Zhukov tổ chức một lưới lửa bắn chặn ở vùng Uaritxk - điểm cao Pulkovo bằng pháo binh, tổ chức các cuộc đột kích mãnh liệt vào sườn các binh đoàn xung kích của bọn Đức đang chuẩn bị tiến công Leningrad.
Trong khi chỉ huy việc phòng thủ Leningrad, Zhukov vẫn luôn luôn theo dõi cục diện chuông trên mặt trận Xô – Đức. Được tin quân đội Liên Xô thất bại trên mặt trận Ukraina, Zhukov tiên đoán Hitler say sưa với thắng lợi thế nào cũng tung về Moskva một lực lượng lớn các cụm tập đoàn quân xe tăng trong khi vẫn muốn chiếm bằng được Leningrad. Những sư đoàn thiết giáp của Hốt sắp sửa được Hitler điều về Moskva lại phải ở lại một vài ngày theo lời cầu khẩn của Phônlíp, Tư lệnh quân Đức, để đánh chiếm Lêningrad. Trong tình trạng căng thẳng cực độ, xe tăng Đức đã húc phải một bức tường lửa phòng thủ của quân Zhukov đành chịu bất lực lui về phía Nam (22-23 Tháng Chín 1941). Zhukov đã xoay chuyển được cục diện, đưa mặt trận Leningrad trở về ổn định chỉ trong vòng 27 ngày.
Đây là lần thứ nhất, Zhukov đến Leningrad trong thời kỳ đầu phòng ngự. Lần thứ hai ông đến để phối hợp phá vỡ vòng vây phong tỏa 900 ngày của bọn Đức. Ngày 12 Tháng Giêng 1943, các Phương diện quân Lêningrad và Volkhov chuyển sang tiến công từ hai bên hành lang đi đến Hồ Ladoga nối liền Lêningrad với phần còn lại của đất nước.
Trận chiến đấu ở cửa ngõ Moskva
Hitler điều một lực lượng khổng lồ gồm khoảng 1.800.000 quân hòng nuốt chửng Moskva trước khi mùa Đông đến. Zhukov từ Leningrad cấp tốc bay về Moskva (7 Tháng Mười 1941 ) lãnh sứ mệnh toàn quyền chỉ huy mặt trận Moskva với tư cách Đại diện Tổng hành dinh.
Zhukov nhận định ngay rằng hiểm họa chính nằm trong sự mỏng manh của tuyến Mozhaisk (Môzaisk) trên Sông Moskya. Xe tăng bọn Đức có thể bất ngờ thọc vào Moskva. Quân đội Liên Xô tranh thủ thời gian (9 đến 10 ngày) khi 28 sư đoàn Đức còn bị giam chân để tổ chức phòng thủ Moskva trên tuyến Mozhaisk.
Hội đồng quốc phòng ra sắc lệnh đặt Moskva trong tình trạng giới nghiêm (20 Tháng Mười 1941), ra lệnh tổ chức phòng thủ các tuyến vòng ngoài phía Tây Moskva và các tuyến trong.
Zhukov nhận định, theo thói quen một lần nữa quân Đức lại tung các thê đội thiết giáp và cơ giới đánh vào hai bên sườn quân đội Xô Viết nhằm phong tỏa Moskva. Ông đã phán đoán đúng tình hình, điều quân chặn các ngả phía Bắc và phía Nam tiến vào thành phố. Hai cánh quân Đức từ hai ngả này tiến vào đã bị đánh bật ra (15 Tháng Mười Một 1941), tiếp theo hai gọng kìm của quân Đức sau đó đã bị đập tan ngay trước cửa ngõ Moskva, mở đầu sự thất bại lớn của bọn Đức trước tài tổ chức phòng ngự của tưởng Zhukov.
Tại mặt trận nóng bỏng Stalingrad
Kẻ thù đã ngấp nghé bờ Sông Volga. Đạo quân địch đang hành quân tiến về lăm le chiếm Stalingrad là đạo quân xuất sắc nhất chưa từng bại trận của Hitler. Zhukov tại được lệnh rời Moskva đi Stalingrad (29 Tháng Tám 1942). Ông hiểu rằng nơi ông sắp đến là nơi nóng bỏng của mặt trận Xô – Đức. Ông đến nơi là cùng các tướng, tá tìm hiểu tình hình và đặt ra kế hoạch tiến công. Nhưng thời gian chưa đủ để đưa các đơn vị bộ đội Liên Xô lên tuyến xuất phát tiến công. Zhukov đã quyết định hoãn cuộc tiến công đến ngày 3 Tháng Chín 1942. Sau đó ông nhận được điện của Tổng hành dinh ra lệnh phải lập tức tiến công để hỗ trợ bộ đội Stalingrad. ''Không được chậm trễ một phút. Sự chậm trễ trong tình thế hiện nay cũng tương tự như một tội ác''. Mệnh lệnh trên do Staline ký. Zhukov lập tức báo cáo bằng điện thoại cho Tổng tư lệnh tối cao và được lệnh hoãn cuộc tiến công.
Ngày 12 Tháng Chín, Zhukov cùng với Vasilevski, người vừa được bổ nhiệm làm Tổng tham mưu trưởng, báo cáo tình hình với Staline, ba vị tướng đã đi đến kết luận quân đội Liên Xô phải giành quyền chủ động và bắt quân Đức phải hành động theo ý muốn của mình. Phải đánh vào chỗ yếu của mũi nhọn đạo quân Đức, nghĩa là đánh vào các cạnh kéo dài hàng trăm km của một tam giác khổng lồ do các đơn vị quân đội kém thiện chiến các nước chư hầu của nước Đức đảm nhiệm. Ngày hôm sau một kế hoạch tác chiến được vạch ra nhằm chọc thủng hệ thống phòng ngự của địch, bao vây đội quân địch ở Stalingrad và tiếp đó tiêu diệt chúng. Tổng tư lệnh tối cao Staline nhất trí với kế hoạch của Zhukov và Vasilevski.
Bước sang năm 1943, nhịp điệu trận đánh ở cửa ngõ Stalingrad khẩn trương, và cuối cùng ngày 22 Tháng Hai 1943, binh đoàn quân Đức bị bao vây gồm 33 vạn người đã đầu hàng. Sau trận Stalingrad, Gheorghi Zhukov được tặng thưởng Huân chương Suvorov hạng nhất.
Trên vòng cung Kursk
Sau trận đại bại ở cửa ngõ Stalingrad bọn Hitler cay cú và rắp tâm trả thù. Quân Đức chắc chắn sẽ lại tiến công. Xác định địa điểm sắp tới quân Đức sẽ tiến đánh có ý nghĩa quyết định đối với thắng lợi của phía quân đội Liên Xô. Nguyên soái Zhukov đã phán đoán một cách chính xác hướng tiến công của địch và lực lượng địch có thể huy động trong báo cáo gửi lên Tổng tư lệnh tối cao: ''Có thể trong đợt đầu quân địch sẽ tiến hành và tràn ngập Kursk từ phía Đông Bắc và phía Đông Nam. . . Địch có thể tung 15 hoặc 16 sư đoàn cơ giới và khoảng tối đa 2500 xe tăng để tiến công binh đoàn Kursk. . .'' (8 Tháng Tư). Tổng hành dinh đã nhất trí với nhận định của Zhukov và thông qua phương án tổ chức phòng ngự nhằm đập tan quân địch (12 Tháng Tư).
Ngày 15 Tháng Tư 1943, Hitler ra mệnh lệnh số 6 với những nhiệm vụ tiến công trong khu vực vòng cung Kursk khớp với nhận định của Zhukov. Quân đội Liên Xô giành thế chủ động và đã thắng lợi to lớn. Trận đánh lớn trên vòng cung Kursk một lần nữa chứng tỏ tầm nhìn chiến lược sắc sảo của vị danh tướng Zhukov.
Trận quyết chiến chiến lược Berlin
Từ cuối Tháng Mười Một 1944, Zhukov đã tích cực chuẩn bị kế hoạch cho chiến dịch đánh chiếm Berlin. Hồng quân đã tiến quân cách Berlin 60km, quân đồng minh Anh - Mỹ cách 500km trong lúc đang diễn ra Hội nghị Ialta.
Tài liệu do các sĩ quan tình báo Xô Viết thu thập mà Staline chuyển cho Zhukov cho thấy âm mưu bọn Đức muốn mở đường cho quân Đội Đồng minh Anh - Pháp chiếm Berlin trước Liên Xô. Đêm 1 rạng sáng 2 Tháng Tư 1.945, Tổng tư lệnh tối cao Staline ký lệnh cho Phương diện quân Belorussia do Zhukov chỉ huy đánh chiếm Berlin và tiến đến bờ Sông Elbe (Elbơ) trong vòng 12 ngày đến 15 ngày.
Cuộc tiến cônglịch sử của Hồng quân Liên Xô ngày 16 Tháng Tư 1945 đã làm tắt ngấm mưu toan của Anh – Mỹ chiếm Berlin, đem lại chiến thắng cuối cùng cho Liên Xô. Kẻ thù đã bị tiêu diệt ở ngay sào huyệt, nới chúng vạch ra kế hoạch xâm lược Liên Xô.
Dưới sự chỉ huy tài tình của Zhukov, trận đánh Berlin sau 16 ngày đêm chiến đấu ác liệt đã thắng lợi giòn giã. Chiến thuật quân sự ra đời trong trận Stalingrad lại một lần nữa được Zhucov áp dụng thành công ở Becrlin. Đây là một cuộc tiến công thần tốc, không đứt quãng; ban ngày thê đội 1 tiến công, ban đêm các tập đoàn quân thê đội 2.
Vị danh tướng đáng gờm với quân Đức đã chiến thắng trong trận đánh nổi tiếng ở Khalkhin – Gol nay đang hiên ngang tiến vào Berlin trên chiếc xe quân sự màu xanh.
Với chiến thắng lẫy lừng ở Berlin, Zhukov được tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô lần thứ ba. Mười một năm sau (1956), ông lại được phong Anh hùng Liên Xô lần thứ tư.
Zhukov là bậc tướng tài danh, nhà chiến lược quân sự lớn của Liên bang Nga và Thế giới, người có công rất to lớn trong việc tiêu diệt chủ nghĩa phát xít.
