ROBERT BOYLE (1627 - 1691)
Robert Boyle sinh tháng 7-1627 trong một gia đình quý tộc lâu đời, nổi tiếng ở Anh và ông là người được đào tạo trong những nhà trường có truyền thống nhất thời đó. Với kiến thức vững vàng và đầu óc phê phán, ngay công trình đầu tiên về hóa học, cuốn sách Nhà hóa học hoài nghi (1661), Robert Boyle đã đưa ra ý kiến là hóa học có mục đích và nhiệm vụ đặc biệt, chứ không phải là tập hợp các phương pháp để điều chế thuốc và sản xuất các kim loại. Hóa học có nhiệm vụ là trả lời một vấn đề cơ bản làm các nhà Bác học băn khoăn trong nhiều thế kỷ: Thế giới vật chất gồm những gì, thành phần các chất ảnh hưởng thế nào lên tính chất của chúng. Và chính ông đã trả lời các câu hỏi đó một cách duy vật gần như chúng ta quan niệm ngày nay. Tuy cách diễn tả của ông - do hạn chế của thời đại chưa thật rõ ràng và thiếu một đặc trưng quan trọng nhất là khối lượng, nhưng rõ ràng các ý tưởng ấy có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triền của hóa học đương thời. Nó cho phép xem xét thành phần thật và phân tích tính chất hóa học của các chất cụ thể, trên cơ sở khái niệm ''phân tích hóa học'' mà ông đưa ra.
Những công trình liên tiếp và đa dạng của éoyle đã làm phong phú nhiều ngành khác nhau của hóa học. Những phản ứng do ông nghiên cứu và các chất do ông phát minh có ứng dụng rộng rãi trong thực tế. Các dụng cụ thí nghiệm do ông sáng tạo để xác định thể tích của chất khí và chất lỏng cho đến nay vẫn được sử dụng. Ngày nay, bất cứ một học sinh phổ thông nào cũng biết xác định môi trường là axit, kiềm hay trung tính, chính là đã lặp lại một phát minh của Boyle.
Những ý tưởng độc đáo, mới mẻ của Boyle đã kích thích sự phát triển của khoa học. Những suy nghĩ và kết quả nghiên cứu sự cháy của ông mà 100 năm sau nhà hóa học Pháp Lavoisier đã xem xét lại là cơ sở để chống lại thuyết nhiên tố. Thậm chí, lý thuyết về sự phát súng của photpho mà ông đã phác họa chỉ được hoàn chỉnh vào những năm 1920 - 1930 của thế kỷ XX.
KS.NGUYỄN QUỐC TÍN
