Tại sao muối giết chết ốc sên và rút bớt nước dưa chuột?
Nếu bạn rắc muối lên một con sên thì bạn sẽ thấy sên bị chết trong một vũng nước nhỏ mặn. Các tế bào của sên là những loại túa cực nhỏ chứa dung dịch nước. Màng tế bào có tính thấm. Khi màng ở cách hai ngăn có hàm lượng muối khác nhau, tính thấm của nó khiến hai ngăn này thông nhau: nước di chuyển từ dung dịch ít mặn hơn sang dung dịch mặn nhất. Đó là hiện tượng thẩm thấu. Sên mất nước khi các tế bào của nó đẩy nước ra để cố làm loãng muối xung quanh, thế là nó chết. Chính quá trình tương tự này đã rút bớt nước dưa chuột: nếu môi trường xung quanh trở nên rất mặn, dưa chuột sẽ đẩy nước ra. Hiện tượng mất nước này tăng nhanh khi trời nắng và nhiệt độ cao. Con người cũng không tránh khỏi hiện tượng này. Chẳng hạn, huyết thanh trung bình chứa 8 g/l muối và nồng độ muối trong tế bào của chúng ta là 3 g/l. Do vậy nếu uống nước biển mặn hơn nhiều (30 g/1) có thể là độc vì nó làm mất nhiều nước! Đó là một trong số nguy hiềm rình rập những người thoát nạn đắm tàu. Tuy thế, trong tác phầm Đắm tàu tự nguyện, Alain Bombard đã chứng minh rằng người ta có thể sống sót nếu chỉ uống nước biền từng tí một.
Một số loài sinh vật đã thích nghi với những thay đổi độ mặn khắc nghiệt như cá hồi, cá chình, một số cua, v.v... Chúng di cư đều đặn từ đại dương (nước mặn) vào sông (nước ngọt). Ở biển, những sinh vật này đều giảm thẩm thấu: nồng độ muối bên trong của chúng chỉ bằng một phần ba nồng độ nước biền. Lượng muối hấp thụ thừa bị loại ra qua một ít nước tiểu rất đặc hoặc qua mang. Khi chúng ở chỗ nước ngọt thì hiện tượng vận chuyển ion diễn ra ngược lại: mang hấp thụ muối, thận tiết ra nhiều nước tiểu hơn và rất loãng.
