Tinh thần và tình cảm
Trong cuộc sống có một số sự vật làm cho người ta vui, lạc quan, lại có một số sự vật làm cho người ta lo buồn, đau thương, có một số sự vật khiến người ta yêu thích, tán thưởng, lại cũng có một số sự vật khiến người ta sợ hãi, chán ghét. Sự thể nghiệm nội tâm có màu sắc riêng này thay đổi theo thái độ của từng người. Trong tâm lý học, sự thể nghiệm thái độ của con người đối với sự vật khách quan và đối với bản thân được gọi là tinh thần và tình cảm.
Tình cảm tương đối lâu dài, ổn định, rất ít lung lay và rất ít biểu hiện ra bên ngoài. Tinh thần tương đối ngắn ngủi, dễ biến đổi, dễ lung lay và có những biểu hiện bên ngoài.
Tinh thần và tình cảm nảy sinh trên cơ sở nhu cầu. Tinh thần phản ánh nhu cầu của con người về các mặt ăn, mặc, ở, ngủ v.v... có được thỏa mãn hay không. Người và động vật đều có tinh thần, nhưng tinh thần của người chịu sự điều khiển của lý trí. Khi muốn thỏa mãn những nhu cầu trên, con người thường nghĩ tới phương thức, phương pháp, quan điểm, cũng như hậu quả và ảnh hưởng sẽ xảy ra. Đây là khác nhau quan trọng giữa người và động vật. Tình cảm là cái riêng của con người, nó liên quan với những nhu cầu có tính xã hội của con người như nhu cầu muốn hiểu biết, nhu cầu thẩm mỹ, nhu cầu hoạt động văn hoá vui chơi v.v. . . Tinh thần và tình cảm do nhận thức của con người đối với môi trường, sự vật quyết định. Nếu bạn nhìn thấy một con hổ trong rừng sâu chắc rất sợ hãi, nhưng nếu đứng xem hổ trong chuồng ở vườn thú thì bạn lại thấy hay hay thích thú.
Khi mới sinh ra, tinh thần chưa phân hoá, theo đà tuổi tác mới dần dần phân hoá thành yêu, ghét, giận, buồn, vui v.v. . .Tình cảm có: tình cảm đạo đức, tình cảm lý trí và tình cảm thẩm mỹ v.v.. Tình cảm không phải trời sinh, nó phát triển dần lên trong cuộc sống sau này, nó không tách khỏi nhận thức thể nghiệm tinh thần của con người.
