ĂN UỐNG ĐÓNG VAI TRÒ GÌ TRONG VIỆC CHỐNG LÃO SUY?
Sự lão suy của con người là không thể tránh nhưng làm chậm lại sự lão suy không phải là không làm được.
Bằng việc ăn uống hợp lí, giữ cân bằng về chuyển hóa các chất trong cơ thể người già, tránh không để rối loạn chuyển hóa là một trong những biện pháp quan trọng để làm chậm lại sự lão suy kéo dài tuổi thọ.
Có rất nhiều nguyên nhân gây bí loạn chuyển hóa, trong đó, nguyên nhân quan trọng là phản ứng của các gốc tự do trong cơ thể và sự bất hợp lí về dinh dưỡng.
Sự loại bỏ gốc tự do với việc chống lão suy. Khi tiến hành oxy hóa trong thể sinh vật sẽ sản sinh các gốc tự do (các nhóm gốc phản ứng hóa tính). Phản ứng của các gốc tự do sẽ làm cho lớp chất béo ở màng sinh học tế bào phát sinh tác dụng oxy hóa, khiến màng sinh học bị phân hủy protein và axit nucleic bị biến tính, cuối cùng dẫn đến tế bào biến chứng, thậm chí bị chết. Các gốc tự do còn có khả năng tích lũy lại chất sắc tố đại phân tử trong tế bào lipofuxin dẫn đến sắc tố của người già bị tích tụ. Người ta đã chứng minh được rằng tỉ lệ lắng đọng lipofuxin ở cơ tim bắt đầu tăng cao từ 45 tuổi, tỉ lệ lắng đọng lipofuxin ở cơ tim và tổ chức não của người già cao hơn so với thanh niên rõ rệt. Các gốc tự do sự liên kết ngang các colagen (collagen) trong mô liên kết, sẽ làm cho các sợi colagen mất đi khả năng giãn nở, dẫn đến da xuất hiện nếp nhăn. Vì vậy, các tổn hại chức năng tế bào do các gốc tự do gây nên sẽ tích lũy lại liên tục, là nguyên nhân chủ yếu làm cho cơ thể con người chuyển dần sang lão suy, thậm chí còn bị mắc bệnh.
Trong tình trạng bình thường, cơ thể người có cơ chế phòng ngự chống ôxy hóa tương đối mạnh sẽ dựa vào 2 loại chất là chất kháng ôxy hóa và hệ enzim kháng oxy hóa để loại bỏ gốc tự do. Những chất này đều có thể lấy được từ thức ăn. Các chất kháng oxy hóa bao gồm vitamin E, C, A, caroten, selen, cystein glulathion, coenzim,… trong đó, vitamin E là chất loại bỏ các gốc tự do và lipin peoxit (lipin peroxide) trong ăn uống quan trọng nhất sẽ làm cho kết cấu màng tế bào tránh bị tổn hại. Vitamin C và E có tác dụng hiệp đồng, có ý kiến cho rằng vitamin A sẽ xúc tiến hoạt tính của các enzim glutathion peoxit đồng thời cũng có tác dụng ức chế lipin peoxit. Selen thông qua enzim glutathion peoxit để loại bỏ gốc tự do. Selen và vitamin E có tác dụng hiệp đồng, đồng thời thúc đẩy sự hấp thu vitamin E. Các enzim kháng oxy hóa gồm có erythrocuprein có chứa đồng, kẽm hoặc mangan, gọi tắt là SOD, peroxiđaza, glutathion peroxiđaza, men glutathione peroxide (có chứa selen, gọi tắt là GPX),... Gần đây, về mặt lâm sàng đã dùng các nguyên tố vi lượng, như kẽm, đồng, mangan và selen cùng các chất tiểu phân tử khác như vitamin E, C, glutathion và β - croten,... để trị liệu các tổn thương tổ chức do gốc tự do gây nên. Người già uống các thuốc có chứa những chất này theo sự hướng dẫn của bác sĩ sẽ bổ sung được những chất còn thiếu trong phân bố ăn uống.
Dinh dưỡng hợp lý với việc chống lão suy.
Hạn chế ăn tức là hạn chế năng lượng đưa vào sẽ làm cho gốc tự do sản sinh ra tương đối ít, các tổn thương ti lạp thể tương đối nhẹ từ đó làm chậm lai sự lão suy. Nhưng cung cấp protein, chất khoáng và vitamin cần phong phú.
Những người áp dụng cách ăn uống đạm cao thường thọ lâu hơn so với những người dùng cách ăn uống đạm thấp. Tỉ lệ các axit béo không no nhiều lần trong bữa ăn cần thỏa đáng.
Đồng thời đảm bảo đầy đủ vitamin (như vitamin E, C, A,...) và chất khoáng (như canxi, sắt, kẽm, selen, đường và mangan,...). Chủng loại thức ăn nên đa dạng, cần thường xuyên ăn thịt nạc, thịt gia cầm, cá, hải sản, đậu tương và chế phẩm đậu. Những người ăn chay nên ăn nhiều chế phẩm đậu và nấm các loại (như nấm hương, mộc nhĩ, rong biển, tảo đỏ) phối hợp với trái cây và rau tươi,…
