BERLIN
(Berlin: Thủ đô nước Cộng hòa Liên bang Đức
Diện tích 883km2, Dân số: 3,4 triệu người)
Berlin đã trải qua một quá trình lịch sử trên 750 năm. Đầu tiên đây là khu vực của cư dân Coll (Cơlơn) vào năm 1237 và khu dân cư buôn bán Berlin vào năm 1244, được sáp nhập lại vào năm 1307. Khu vực dân cư thời đó nay là hai khu vực nằm giữa trung tâm thành phố gần Quảng trường Marx - Engels giữa hai bờ sông Spree (Xprê).
Lịch sử thành phố Berlin có nhiều bước thay đổi: đầu tiên là thành viên Hanxơ - một Liên bang các thành phố thời Trung cổ lớn nhất ở vùng ven Biển Đông - Bắc, sau đó vào giữa thế kỷ XV, Berlin trở thành nơi xây dựng các biệt thự của nhiều lãnh chúa Max Branđenbuốc; năm 1701 trở thành thủ đô của Vương quốc Phổ mới. Rồi năm 1871 là thủ đô của Vương quốc Đức - Phổ.
Từ thế kỷ XIX, do địa thế giao thông thuận lợi nên ngày càng nhiều các nhà công nghiệp, thương gia đến cư trú tại đây. Dần dần Berlin đã trở thành một trong những thành phố lớn nhất trên lục địa châu Âu. Năm 1920 dân Berlin lên tới hơn 4 triệu người. Berlin ngày ấy bên cạnh những ngôi nhà ổ chuột là các khu nhà tráng lệ nguy nga mọc lên san sát, do đó đã trở thành thành phố của những căn nhà cho thuê lớn nhất thế giới.
Berlin cũng là nơi chứng kiến sự thăng trầm của lịch sử nước Đức, cũng là nơi trở thành xuất phát điểm của hai cuộc chiến tranh thế giới.
Ngày 9-5-1945, khi chiến tranh ngừng tiếng súng, Berlin chỉ còn là một đống gạch vụn. Trong số 245.000 ngôi nhà thì có tới 50.000 bị phá hủy hoàn toàn. Thành phố không có điện, nước, khí đốt và thiếu lương thực; lại bị nạn dịch đe doạ. Hơn 2,5 triệu người đã phải sống trên đống tro tàn. Tháng 7 năm 1945, quân đội Mỹ, Anh, Pháp tiến vào Berlin để tham gia việc chiếm đóng và kiểm soát thủ đô của nước Đức, nơi đã trở thành trụ sở Hội đồng kiểm soát của quân Đồng minh đối với nước Đức, theo thoả thuận chung của Liên Xô từ 1944-1945 và theo Hiệp ước Potsdam của ba cường quốc phương Tây. Miền Đông Berlin trở thành Thủ đô của nước Cộng hòa Dân chủ Đức thành lập ngày 7-10-1949 và nó tồn tại được 41 năm sau.
Ngày 13-8-1961, giữa hai khu vực Berlin xây dựng một đường biên giới phân chia hai nước Đức. Và tới tháng 11 năm 1989 thì bức tường ngăn cách này bị phá bỏ, Berlin được công nhận trở lại là thủ đô của nước Đức thống nhất.
Trong những năm 20 của thế kỷ XX, Berlin đã từng được thừa nhận không chỉ là trung tâm kinh tế của Đức mà còn là thủ đô văn hóa của Châu Âu. Ngày nay, Berlin vẫn là thành phố công nghiệp lớn nhất nước Đức, một trung tâm các ngành công nghiệp điện và kỹ thuật điện, chế tạo máy, công nghiệp hóa chất, công nghiệp nhẹ và công nghiệp thực phẩm. Từ thế kỷ XIX, hai công ty mang tầm cỡ thế giới Siemens AG và AEG đã xuất hiện tại Berlin và tạo lên bước nhảy vọt vào thời đại thông tin.
Berlin cũng là thành phố có hệ thống sông hồ bao quanh như một lá phổi khổng lồ với diện tích 3000ha, Berlin còn có 8000ha rừng. Berlin có những công trình cổ kính, hiện đại gắn liền với lịch sử văn hóa, chính trị. Công trình cao nhất ở Berlin là ngọn tháp truyền hình cao tới 365 mét, được xây dựng liền Quảng trường Alexander.
Hàng năm có tới hàng chục vạn du khách bốn phương đến thăm quan. Tháp được xây dựng giống như là một quả cầu nặng 4.800 tấn, ở độ cao 200 đến 235 mét so với mặt đất. Hình cầu có bảy tầng, thang máy đưa khách lên đến độ cao 203m, mỗi chuyến tải được 15 người (ở đây có hai thang máy mỗi lượt chở được 30 người). Trong vòng 40 giây tới đỉnh tháp, du khách có thể bao quát toàn thành phố qua 60 cửa sổ. Vào những hôm đẹp trời, có thể nhìn xa tới 40km.
Bên bờ phía Đông sông Spree hiện lên Cung Cộng hòa với 9872 bóng đèn khổng lồ ở tầng trệt tạo ra một vùng ánh sáng rực rỡ, lung linh kỳ diệu. Nơi đây là cơ sở giải trí, giáo dục, nghệ thuật của mọi người. Từ cầu Marx - Engels gần Cung Cộng hòa, du khách đi tới Đại lộ Dưới rặng cây Bồ đề (dài 1390 mét, rộng 60 mét), nơi có nhiều bức tượng được xây dựng từ thế kỷ XVIII, XIX. Một công trình kiến trúc theo kiểu Barokko đẹp nhất của Berlin là Bảo tàng lịch sử Đức được trưng bày nhiều hiện vật về truyền thống lịch sử nước Đức từ xưa đến nay. Cạnh đó, sau một vườn cây xanh mướt là tới Nhà hát Mácxim Gorki và phía bên kia là trụ sở chính của Trường Đại học Tổng hợp Humboldt (Humbôn), nơi đã ghi lại những năm tháng hoạt động học tập và giảng dạy của nhiều bậc vĩ nhân Đức như nhà triết học Hegél (Hêghen), Karl Marx. Sau trường là Thư viện quốc gia Đức nằm ở chặng cuối của đại lộ Dưới rặng cây bồ đề. Cổng Brandenburg được kiến trúc sư C.G.Langhaus thiết kế và xây dựng từ năm 1789 đến 1793.
Thành phố Berlin có ba nhà hát lớn: Nhà hát Đức, Nhà hát quốc gia Đức và Nhà hát hài kịch. Nhà hát quốc gia Đức được G. W. Knobelsdolff (G.V.Knôbensđốph) xây dựng vào năm 1741-1743. Bện cạnh đó là hàng chục nhà hát khác nữa.
Phía Tây thành phố có Trường Đại học Tổng hợp Tự do và Trường Đại học Tổng hợp kỹ thuật. Nơi đây còn có Viện Hàn lâm khoa học do G. W Leibnitz (Laibnitxơ) thành lập năm 1700 và được xây dựng lại năm 1946, Viện Hahn Weitner (Han Vainơ) chủ yếu nghiên cứu vật lý hạt nhân, Viện Heinrich Hertz (Henrich Hécxơ) tập trung nghiên cứu kỹ thuật thông tin và trung tâm công nghệ của Hãng Frauenhof (Phraoenhôph).
Berlin là một trong những thành phố có nhiều bảo tàng lớn tầm cỡ thế giới. Bên cạnh Bảo tàng lịch sử Đức, Berlin còn có tới 26 bảo tàng các loại và bảo tàng tranh nghệ thuật nổi tiếng như: Nhà bảo tàng dân tộc Berlin, Viện bảo tàng Perganien.
Khách tham quan có thể đến thăm Nhà hòa nhạc ở Quảng trường Viện Hàn lâm, nơi biểu diễn của dàn nhạc giao hưởng thành phố; Viện Hàn lâm thanh nhạc (với 1850 chỗ ngồi) và cung biểu diễn nổi tiếng thế giới Friedrich (Phriđơrích).
Ngày nay, Berlin có những tòa nhà hiện đại xen lẫn những ngôi nhà cổ xưa tạo ra một diện mạo khá hấp dẫn.
Tòa thị chính được xây dựng từ 1862 đến 1869, theo thiết kế của kiến trúc sư H.F.Waesemann (Vêdêman), bằng thứ gạch màu đỏ, gạch Klinler. Giữa tòa thị chính và sông Spree là Nhà thờ Nicolai được xây dựng từ năm 1244. Từ đó đến cung điện Ephraim (Êphraimơ), Khách sạn Rum Nupbaum (Xum Nuxbaomơ) đều ở bên này sông Spree. Bên kia sông là Fischerinsel (Đảo Ngư dân), vốn là nơi sinh sống của dân xứ Colln ngày xưa, nay hiện lên sừng sững những tòa nhà cao tầng, nối liền với phố chợ Spittelmarkt, phố Lerpzig. Berlin có khu tập thể mang tên thi hào Heinrich Heine. Đi dọc bờ sông Spree, du khách sẽ gặp một hệ thống tàu nhanh mà ga chính là ga miền Đông. Giữa ga này và ga Alexander là ga tàu nhanh mang tên Cầu Fannowitz. Ngay gần đấy là Bảo tàng Maerkinh giới thiệu một phần lịch sử Berlin.
Tới công viên Treptow (Trếptôv) lộng lẫy, khách sẽ được chiêm ngưỡng khu đài kỷ niệm các chiến sĩ Hồng quân Liên Xô đã giải phóng Berlin khỏi chủ nghĩa phát xít Hitler. Tiếp đến vườn bách thú rộng 170.000 mét vuông, vườn bách thú này có đến 5500 con thú được đưa đến từ trong nước và nước ngoài. Hàng năm vườn thú này đón gần 3 triệu lượt người đến tham quan. Đây là vườn thú Quốc gia nổi tiếng thế giới về các chủng loại động vật.
Trở về thủ đô thành phố, du khách tới Quảng trường Alexander - vốn bị Anh - Mỹ ném bom trong đại chiến thế giới thứ hai, được xây dựng lại trong hai năm 1966 - 1967. Chính giữa Quảng trường là khách sạn Thành phố Berlin (cao 3 tầng), Nhà hàng tổng hợp trung tâm. Quanh quảng trường Alexander có Văn phòng Du lịch, Nhà giáo viên và dọc theo Đại lộ Karl Marx ta gặp Bãi cỏ Vêbơ, Rạp chiếu bóng Quốc tế, Khách sạn Berolina, Quảng trường Strausberg với những vòi phun nước rất nghệ thuật. Rẽ về bên trái, ta gặp Công viên nhân dân Friedrichshain (Phridrích shainơ), một trung tâm nghỉ ngơi giải trí và thể thao.
Người dân Berlin cũng rất tự hào về Cung điện Salốtten (das Charlottenburger Schloss) ở phía Tây cũng như hàng loạt các cơ quan đầu não chính trị - xã hội - kinh tế và ngoại giao khác nữa.
DƯƠNG TUẤN HOA
