THÀNH PHỐ Ở XỨ SỞ MYANMAR
Đến với Myanmar, người ta thường hay đến thăm thành phố Mandalay, thành phố lớn thứ hai của Myanmar nổi tiếng qua những trang viết của nhà văn Rudyard Kipling. Đến nay, Mandalay vẫn giữ trong mình những dấu tích của một thời vương giả. Du khách lần đầu tiên đặt chân đến Mandalay không khỏi ngạc nhiên trước sự tĩnh tặng lạ kỳ ít gặp ở những thành phố Á Đông. Ngoại trừ một vài chiếc xe ba gác chất đầy hàng hóa, xe ngựa, xe chở khách; thành phố hầu như vắng hẳn bóng sự sống.
Mandalay là thành phố vang bóng một thời trong quá khứ. Nơi đây rất nhiều điểm làm gợi nhớ nhiều miền khác nhau trên thế giới. Một tháp đồng hồ được xây dựng theo hình mẫu của đồng hồ Bigben ở London; các quán cà phê có phục vụ nước chè và bánh nướng, còn ở những khách sạn lớn, món sandwich kẹp dưa chuột và thịt bò nướng cho bữa tối luôn luôn có trong thực đơn. Trên đường phố, những chiếc xe ngựa, xe xích lô kiểu Myanmar và những chiếc xe buýt kiểu Anh cũ kỹ có từ cách đây 50 năm vẫn ì ạch chạy quanh thành phố từ sáng tinh mơ cho đến tối mịt.
Thành phố Mandalay được xây dựng dưới chân núi Mandalay vào năm 1857, theo lệnh của Vua Mindon nhân dịp kỷ niệm 2400 năm Phật giáo ra đời. Thành phố bao gồm một cung điện Hoàng gia sơn son thếp vàng ở chính giữa với nhiều đường hào bao quanh, những tháp canh và những tòa lâu đài bằng gỗ tếch là loại gỗ quý có rất nhiều ở Myanmar. Trong thời kỳ thuộc địa, thực dân Anh chiếm cung điện và biến nó thành trụ sở của mình. Sau đó quân Nhật tiến vào và nơi đây trở thành tổng hành dinh của quân đội Nhật. Những ngày cuối cùng của cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai, Cung điện Hoàng gia trang nghiêm tôn quý này đã bị phá hủy gần hết trong cuộc chiến ác liệt giữa quân Anh và quân Nhật.
Ngày nay, Cung điện Hoàng gia này là tổng hành dinh của quân đội Myanmar. Một phần Cung điện đã được phục chế và hiện đang mở cửa đón khách tham quan. Mặc dù, đã từ lâu không còn chế độ quân chủ ở Mandalay, trong thành phố vẫn duy trì một số thói quen như sử dụng ngôn ngữ trang trí của Hoàng gia, phong cách của cư dân thành phố được coi là phong cách tao nhã, lịch sự nhất trong toàn quốc.
Xuất phát từ quá khứ vương giả của mình, thành phố đồng thời là trung tâm của những ngành nghề thủ công truyền thống, trung tâm âm nhạc và vũ điệu cổ. Tối tối, trên đường phố, các đoàn múa rối, biểu diễn phục vụ khách du lịch đến tham quan đất nước với tất cả lòng nhiệt tình hiếm có. Tiếng đàn, tiếng hát như đưa con người trở lại với những năm tháng xa xưa.
Phía Bắc thành phố là ngọn Đồi Mandalay hùng vĩ. Chỉ cần 40 phút leo thong thả, vừa đi vừa ngắm phong cảnh là bạn đã lên tới đỉnh đồi. Vậy mà hồi năm 1945, hai tiểu đoàn quân Anh đã mất hai đêm và bao nhiêu xương máu mới lên được tới đỉnh ngọn đồi quan trọng này.
Đến thăm những ngọn đền, chùa hay bất cứ nơi thiêng liêng nào ở Myanmar, người ta đều phải bỏ giày ra trước khi bước vào. Ở Mandalay cũng vậy. Gần như trên tất cả đoạn đường leo lên, bạn được che chắn ánh nắng Mặt trời gay gắt bởi các con đường đều có mái che. Nhưng với những người không quen đi bộ thì khi lên xuống ngọn đồi cao 236 mét này quả là một buổi luyện tập đầy bổ ích để rèn luyện đôi chân cho những chuyến đi tiếp theo. Ngọn đồi là nơi linh thiêng lưu giữ lăng mộ của các bậc Vua Chúa xưa kia. Từ trên đỉnh đồi, giữa những lăng mộ huyền bí, nhìn xuống thành phố làng mạc xung quanh, du khách sẽ cảm thấy như lạc vào một thế giới cổ tích bởi thành phố không hề đổi thay kể từ khi Kipling đặt chân đến đây gần 1 thế kỷ trước.
Đi phà trên sông Irrawaddy tới Thị trấn Nyaung - U cũng là một vui thú đối với du khách tới Myanmar. Ngắm nhìn những chiếc xe trâu trên bờ kéo những khúc gỗ tếch dọc theo dòng sông, người ta cảm giác như thế kỷ XX vẫn chưa tới trên đất nước này. Nyaung - U là điểm dừng chân dẫn du khách tới thăm Bagan (hay còn gọi là Pagan), một trong những địa điểm của Nam Á hấp dẫn nhất đối với các nhà khảo cổ. Ở Bagan có 2.217 ngôi chùa với khoảng 2000 ngôi đền cổ đã bị hỏng nằm trên cánh đồng khô cằn rộng 42km2. Trong cái nóng nực bụi mù của miền Trung Myanmar, những ngôi đền đổ nát đủ mọi cỡ là những gì bạn thấy nhiều nhất ở khắp nơi; từ những quần thể chùa rộng lớn tới những ngôi đền nằm rải rác trên các cánh đồng. Muốn đi thăm tất cả các danh lam thắng cảnh ở Bagan có rất nhiều cách. Bạn có thể thuê một chiếc xe ngựa nhưng với giá cắt cổ để đi theo ý thích, hoặc thuê một chiếc xe đạp với giá rẻ hơn nhiều nhưng lại phải tốn sức đạp xe, hoặc bạn cũng có thể đi du lịch bằng cách cưỡi một con ngựa nhỏ, nếu như bạn biết cưỡi ngựa và không sợ mệt mỏi.
Mặc dù Bagan cũng đã từng là Thủ đô của Myanmar trong vòng 230 năm giữa thế kỷ XI và XIII, song quá khứ huy hoàng của Bagan đã kết thúc từ năm 1287, khi quân xâm lược Mông Cổ tràn sang và phá hủy thành phố. Những cung điện và nhà cửa của thời xưa đã từ lâu không còn chút dấu tích gì bởi chúng đều được làm bằng gỗ. Chỉ những ngôi đền và chùa xây dựng bằng gạch là còn lại được với thời gian.
Ở ngoại ô Bagan, có ngôi Chùa vàng Shwezigon, là một thắng cảnh đẹp và đầy ấn tượng đối với những ai lần đầu tiên đến Bagan. Để đến được ngôi chùa này, trước hết người ta phải vượt qua được hàng đoàn những người bán đồ lưu niệm là thành phần không thể tách rời của Shwezigon. Sau hai hoặc ba ngày tham quan chùa, họ sẽ trở thành hoặc là người bạn, người hướng dẫn hết sức nhiệt tình cho bạn, hoặc sẽ trở thành cơn ác mộng kinh khủng nhất.
Chính tại Bagan bạn sẽ được làm quen với những viên hồng ngọc nổi tiếng của Myanmar. Cơ hội kiếm được một viên ngọc loại thượng hạng không nhiều, song việc kiếm một viên đá quý loại tốt đã qua sơ chế hoặc chưa qua sơ chế thì không phải là hiếm.
Hai ngôi đền nổi tiếng nhất ở Bagan là Ananda và Thatbylnnyu. Hai ngôi đền này đều được xây dựng vào khoảng thế kỷ XI. Đền Ananda có hơn 1400 bức tượng Phật. Còn đền Thatbyinnyu cao 62 mét là ngôi đền cao nhất ở Bagan. Đây là nơi có số du khách đến nhiều nhất. Họ đến để tham quan đền thờ, đồng thời ngắm cảnh Mặt trời lặn lúc hoàng hôn. Nếu bạn may mắn được chứng kiến cảnh Mặt trời lặn sau những cơn mưa như trút của mùa mưa, chắc hẳn bạn không thể quên được vẻ huy hoàng rực rỡ của bầu trời và cảnh cánh đồng Bagan khi Mặt trời dần khuất sau ngọn đồi phía xa ngoạn mục đến thế nào!
Không phải mọi ngôi đền và chùa ở Bagan đều to đẹp và đường bệ như Đền Ananda và Thatbyinnyu. Trên thực tế, một số ngôi đền, ví dụ như Đền Abeyadana, vẻ đẹp của nó không phải ở bên ngoài mà lại nằm bên trong cảnh tranh tối tranh sáng của những dãy hành lang và phòng trước. Abeyadana không mở cửa cho du khách vào tham quan rộng rãi. Nếu muốn vào đây, trước hết bạn phải tìm ông từ đền, bởi ông ta là người giữ chìa khóa cổng. Trong bóng tối của ngôi đền, bạn hãy đốt một cây đuốc. Dưới ánh đuốc, điều kỳ diệu sẽ xảy ra. Những bức tranh trên tường từ 800 năm nay đột nhiên sống dậy lung linh dưới ánh lửa, sẽ kể cho bạn nghe những truyền thuyết về cuộc đời của Đức Phật.
Trên lưng chú ngựa nhỏ bạn sẽ được đưa đến phi trường, Thế kỷ XX dần trở về với bạn. Phải, trên thế giới hiện đại này, còn nơi nào nữa bạn có thể phi ngựa ra sân bay? Mảnh đất này quả thực là một xứ sở hoà trộn một cách kỳ lạ giữa cái mới và cái cũ, giữa phương Đông và phương Tây, khiến người ta không thể không cảm thấy tò mò, háo hức muốn đến tận nơi. Đây quả là một nơi hiếm có mà du khách có thể thưởng thức cùng một lúc cả hai Thế giới.
(Theo Sunday Morning Magazine
KH và ĐS số 20 ( l064)
