Nội dung

CÁC BẢNG SỐ CÓ SỚM NHẤT.

Khi học lên bậc trung học, khi tính toán, học sinh phải dùng các bảng số như: bảng bình phương, bảng lôgarit, bảng các hàm lượng giác. Có các bảng số, không cần phải tính toán từ đầu, tra bảng là tìm được kết quả, rất tiện lợi cho việc tính toán. Các bảng số này là kết quả của sự tích luỹ, phát triển, hoàn thiện sau một thời kỳ dài mà có.

Trong một di chỉ thư viện của một ngôi đền gần sông Ơphrat thời Babilon cổ đại đã khai quật được rất nhiều tấm bảng đất sét, trên bảng có khắc các bảng số như bảng nhân, bảng cộng, bảng bình hương, nghịch đảo, khai căn các số bằng chữ  hình nêm. Đây là bảng số cổ xưa nhất của loài người. Người Babilon cổ đại đã dùng các bảng số này làm công cụ để giảm bớt công việc tính toán.

Ở Trung Quốc, bảng số xuất hiện sớm nhất là ''bảng cửu chương''. Theo truyền thuyết vào thời xuân thu, một trong bá chủ là Tề Hoàn Công đã treo bảng cầu hiền nhưng không có ai lĩnh bảng cả. Một hôm có người đến xin cầu kiến. Tề Hoàn Công hỏi: Ông có bản lĩnh gì vậy? Người kia trả lời “Tôi có bài ca cửu chương” Tề Hoàn Công cả cười nói với ống ta ''thuộc cửu chương ca mà lại xem là có bản lĩnh ư?'' Người kia trả lời ''thuộc lòng bài ca cửu chương không thể xem là có bản lĩnh gì, nhưng nếu ngài lấy lễ mà đãi kẻ hèn này thì các bậc hiền sĩ, cao minh lại không tìm đến mà gặp ngài sao?'' Tề Hoàn Công nghe nói có lý nên khâm đãi ông ta, về sau quả nhiên đã có nhiều người tài tìm đến.

Cửu chương ca chính là bảng nhân mà chúng ta thường dùng ngày nay. Câu chuyện cũ chứng tỏ từ rất sớm ở Trung Quốc đã có nhiều người nắm chắc được bảng nhân.

Tại hang Đôn hoàng ở Trung Quốc, người ta đã khai quật được nhiều thẻ tre (người Trung Quốc thời cổ đại dùng thẻ tre để viết chữ) thuộc niên đại thời Tây Hán, trong đó có ghi chép ''bảng số chẵn chín'' không hoàn chỉnh:

Chín chín tám mươi mốt

Tám chín bảy mươi hai

Bảy chín sáu mươi ba

Tám tám sáu mươi tư

Bảy tám năm mươi sáu

Sáu tám bốn mươi tám

Năm tám bốn mươi

Năm bảy ba mươi năm

Bốn bảy hai mươi tám

Ba bảy hai mươi mốt

Năm năm hai mươi lăm

Bốn năm hai mươi

Ba năm mười năm

Hai ba là sáu

Hai hai là bốn

Ngày nay máy tính điện tử đã thay thế vài trò của nhiều bảng số thế nhưng trong nhiều trường hợp người ta vẫn dùng bảng cửu chương, vì bảng cửu chương dễ học, dễ dùng.